De Tsjerne. Jaargang 12

Frysk en frjemd:

Fryske romans

De Fryske Boekewike - ornaris, wol bigryplik mar net altyd like forstannich, it jierlikse hichtepunt yn de útjowerij - hat fan 't jier in opfallend bytsje oarspronklike romans oan de merk brocht. Dêr stiet foaroer dat fan ien fan de wichtichste romans fan nei de oarloch, Ta him dyn bigearte fan Ypk fan der Fear (1949) mei gauwens in twadde printinge forskynt. It twadde diel fan Watse Cuperus syn trilogy De Gouden Tried sil allyksa op nij útjown wurde.

It stiet nou al fêst dat takomme jier ek in nije roman fan Abe Brouwer forskine kin, hanneljend oer de ûndergong fan it Fryske fiskersdoarp Wierum yn 1893. It sil it earste diel (De ramp) foarmje fan in trilogy mei as titel Springtij; de oare beide dielen soene dan Gods biddelers en Thúsreize komme to hjitten. Brouwer is fan doel sawol de ûndergong en de oarsaken dêrfan as de ûntjowing fan it doarpslibben nei de stoarmramp har gerak to jaen.

[p. 352]

Skriuwers foar de ron

Jo Smit, direkteur fan de RON(O), hat mei syn rige fraechpetearen foar de mikrofoan mei Fryske prozaïsten in treflik inisiatyf nommen. Net allinne dat er kâns sjocht, de petearen flot en los-fan-it-papier forrinne to litten (de fragen binne foarôf oan de skriuwers net bikend makke en it petear wurdt rjochtstreeks op de bân opnommen, as 't ús net mist), mar hy wit sa nou en dan ek nijsgjirrich nijs to ûntfytmanjen. Sa bygelyks oan E.S. de Jong lang om let de lang forwachte bikentenis, de skriuwer to wêzen fan de boeken Konduktrise en Folk yn 'e bus, troch de KFFB op 'e merk brocht ûnder de fingearre skriuwstersnamme Welmoed Hemrica. Fierders hat Watse Cuperus yn in soartgelikens fraechpetear meidield, opdracht krigen to hawwen ta it skriuwen fan in roman oer it probleem fan de minsken op jierren.

Tamminga's underskieding

It feit dat de dêrta ynstelde jury dit jier útsûnderlik ier ré komme koe mei har útslútsel oangeande takenning fan de Gysbert Japicxpriis 1957 foar poëzij, mei op himsels al in lokwinsk hjitte oan it adres fan de bikroande dichter D.A. Tamminga, hwaens Balladen (yn De Tsjerne fan desimber 1956 wiidweidich troch Hendrik de Vries bisprutsen) de oanlieding foarmen ta it takennen fan dizze litteraire ûnderskieding. Us lokwinsken fan dit plak ôf jilde net allinne de dichter, mar ek de freon en net to forjitten de man dy't yn de redaksionéle lieding fan ús tydskrift de swierste sile lûkt.

Koart nijs

Yn it tydskrift De Katholike Fries (oktober 1957) is D. Deden S.C.J. bigoun mei de publikaesje fan in rige artikels ‘fan roomsk stânpunt’ oer de Fryske Bibeloersetting. * De redaksje fan Quatrebras, trou oan har tasizzing út en troch ris hwat fan har hearre to litten nou't de forskining fan dit litteraire moanneblêd stilset wurde moast, bisoarge de abonné's okkerdeis nûmer fjouwer fan de tredde jiergong, to sizzen ien blêd wyt papier los yn in read omslach; op it wite papier stie (yn swart) in twatal koarte, mar nijsgjirrige fersen ôfprinte. * De redaksje fan de Reiddomprige is dwaende mei it op 'e nij yn stelling bringen fan har formaesjes; it doel is dat meikoarten de útjefte fan dizze rige publikaesjes fan jongere skriuwers wer fuortgong fine sil. * Yn de ôfroune tiid (resp. op 27 septimber en op 27 oktober) waerd de dichteresse Rixt 70 en de taelstrider-dichterjournalist Jan Jelles Hof 85 jier; beide binne yn de Fryske blêdden op de wenstige, mar likegoed tige hertlike wize huldige. * Yn de rin fan 1958 sil Vestdijk in forfolch publisearje op de romans Het glinsterende pantser en Open boek en ûnder de titel De vrije vogel en zijn kooien. De geschiedenis van een domicilie, in forfolch op De beker van de min, it jongste diel fan de Anton Wachter-seary. Syn romans De redding van Fré Bolderhey en Bevrijdingsfeest, beide al sûnt jierren útforkocht, sille op nij forskine. * Yn de Opgangserie hat Bosch en Keuning N.V. in Hollânske oersetting útbrocht fan Piter Terpstra syn Fryske roman Fjouwer minsken yn in stêd.

FREARK DAM