De Tsjerne. Jaargang 12

[p. 200]

Sibe Roardasma:
De moeting yn de kouwe

Nei in wiidweidige kontrôlle fan papieren en koffers stie ik dan einlings bûten de stekken: nou foargoed op Europeeske groun. Efter my gounzen noch de motoaren. Mar dêr stie er al foar my: sweager Harke. Hy wie net ienris folle âlder wurden yn de fyftjin jier dat wy inoar net sjoen hiene. En yn elts gefal like er noch allike fleurich.

‘Ja, jong, fan de famylje moat men it hjir hawwe. Al bin ik dan gjin echte sibbe fan dy.’

‘Al bist ek in oannaeide lape, bist my goed genôch om de koffers to tôgjen, sa is 't al’, wie myn andert.

Dat holp, hy krige yn eltse hân in koffer en gie my foar nei it parkearplak.

‘Bist noch altyd like famyljesiik, Sibe?’ bigoun Harke my út to kloarkjen.

‘Famyljesiik, ikke?’

‘Nou ja, dat útsykjen fan famyljestambeammen, dêrstou earder mei pield hast.’

‘Gjin tiid foar, dêr yn de States’, sei ik, net alhiel earlik.

Wy loegen de bagaezje op en yn de sportwein en stouden fuort. Harke hie noch altyd de nuvere gewoante en lûk de wein op twa tsjillen troch de bochten hinne. En yntiid fortelde er hûndertút, sûnder op myn eangsten acht to slaen. Oer de âlde ôfslútdyk skeaten wy ta it heitelân yn.

It duorre net lang of wy hiene, troch guon útstoarne doarpkes hinne, de wei birikt, dêr't de wente Sic transit oan stie to blinken. Wy draeiden de homeije yn. Harke seach fansiden, om fan myn fornuvering to genietsjen. En hy krige syn part. Hwat stie dêr op it hiem?

‘Dat hiene jim my ek wol ris skriuwe kind!’

‘It moast in forrassing bliuwe, Sibe.’

Op it hiem njonken de wente stie in machtich bousel fan stiel, glês en pikegaes. Der groeiden inkelde beamkes yn en fûgeltsjes yn forskaet fan kleuren fleagen der ûnrêstich yn om. Dy ûnrêstigens wie de skuld fan twa mannen, dy't yn it bousel omsloegen en út en troch in bistke fongen.

‘Heden, dat treft, heit is der krekt yn mei de fûgeldokter. Kinst der ek wol yn gean.’

Troch de slûsdoarren fan de kouwe slagge ik der yn. Harke ried de wein efterhûs.

‘Nuver plak foar in moeting, oars net?’ sei skoanheit tsjin

[p. 201]

my. Ik joech him de hân. De oare man seach net nei my om, hy gie blykber op yn syn karwei. As er in fûgeltsje to pakken hie, joech er it in spuitsje mei in lange nuddel en tekene dan hwat op yn syn boekje.

‘Ynjeksje tsjin de fûgelsykte’, fordúdlike skoanheit; ‘in djûre fortoaning, mar it moat neffens de lêste foarskriften.’

‘De âld man stiet dan ek al stevich by my yn 'e skuld’, forweardige de frjemde man him op to merken. ‘Mar wy sille it nou lykmeitsje.’

‘Fan de famylje moat men it hjir hawwe’, sei skoanheit.

‘Bliid dat ik dan gjin famylje fan jo bin’, konstatearre ik.

De man seach my strak oan, as woe er my hypnotisearje. Doe andere er stadich en mei klam: ‘Binne jo dêr wis fan?’

Ik die krekt as hearde ik it mar heal, helle de skouders op en seach nei de fûgeltsjes. De oare beide giene noch efkes troch mei har wurk.

‘Dat binne nou krekt myn moaiste eksimplaren, beide trijeris bikroand’, hearde ik skoanheit ynienen sizzen. De âld man hie triennen yn 'e stim. Ja, de oare hie yn eltse hân in bistke.

‘Sille wy it sa dan mar litte?’ frege er wis. Hy treau in bistke yn elts fan de jasbûsen. In wrede keardel, wreed foar skoanheit en foar de bistkes beide, skeat it troch my hinne.

Ynienen bigoun er tsjin my to praten. Hy wiisde op in ynsynje dat er op 'e krage hie, en frege: ‘Kenne jo dit?’

‘Né, hoe soe ik? Ik haw hjir yn jierren net west. In nije partij?’

‘Né, folle wichtiger!’ Hy die de jas los. ‘It is it teken fan dit skaei.’ Hy wiisde op syn trui.

Dêr stie jitris itselde teken yn breide, helte greater nou, en dêrûnder de namme, yn ûnbidige letters: FLEARKSMA.

‘Dat slachte bin ik de lieder fan. Hja hawwe my allegearre trou sward. It is in machtich slachte, dat rounom syn forbiningen hat.’

Hy stie dêr mar to swetsen, mar de helte gie by my lâns, hwant ik seach hieltiten dy aeklike stambeam fan mysels foar my lizzen, mei op forskate plakken dyselde driigjende namme. Soe er it witte?

Hy dosearre fierder: ‘Dominante trekken binne: ljocht krolhier, suver de reade kant hwat út, lange, rjochte noas, breed postuer, op jonge jierren keal. Karakter navenant, dus kreas fan binnen en fan bûten.’ Ik swijde yn alle talen.

‘Mar ik koe jó wol biskriuwe’, kaem it ynienen. Hy rôp skoanheit to help: ‘Is dit ien út it laech, of net?’

Skoanheit lei der de klam op, dat ik oantroud wie, in oan-

[p. 202]

naeide lape dus, mar by goed skôgjen moast er erkenne, dat de fûgeldokter doch gelyk hawwe koe.

‘Wiist dyn stambeam it net út?’ sei er op it lêst. ‘Sietst dêr altyd mei to dokterjen, sels yn de tiid dat wy de gek mei dy sport hiene. En dat is al lang lyn. Hwant wy leauwe der nou allegearre oan!’

‘Ik hie der gjin nocht mear oan, ik haw alles fuortdien. Dêr yn de States hawwe wy oars wol hwat to dwaen om de holle boppe wetter to hâlden. En jou dochter kin ek wol plak fine foar it jild dat ik dêr meitsje’. It gûlen stie my neijer as it laitsjen.

‘Ik sil jo yn elts gefal de stikken takomme litte’, sei de fûgeldokter. ‘Dan kinne jo se mar tekenje. Twivel is hjir ommers útsletten, jo binne út it Flearksma-laech, oft jo wolle of net.’

‘Hwat hâlde dy stikken dan yn?’ frege ik skruten en dêrmei joech ik my fansels oer oan de macht fan dit kwea.

‘Dat sille jo moarn wol sjen. En jou skoanheit kin it jo ek wol fortelle, of jou sweager Harke. Jo krije yn elts gefal gâns forplichtingen op jo to nimmen, hwant jo binne sels út it skaei, en hawwe der boppedat in dochter út keazen, sûnder it faeks to witten. Dat telt likegoed dûbeld.’

‘En as ik wegerje myn namme to setten?’

‘Dan hawwe wy ús twangmiddels wol en dy rikke fier. Ik soe it dus mar net weagje en slaen dit gjin acht.’

‘De dea kin der op folgje’, bifestige skoanheit tryst.

Wy giene út de kouwe wei. De fûgeltsjes forweegden forheftich yn de man syn bûsen doe't er de jas wer tichtmakke. Skoanheit groete him earbiedich, doe't er de skoater by de muorre wei krige en fuortsnjitte.

‘Hwat bist wyt om 'e noas’, sei Harke, dy't ús opwachte by de syddoar.

‘Ik woe, dat ik stil yn 'e States bleaun wie’, wie myn andert.

‘Né, dit is net bêst, Harke’, sei skoanheit. ‘Nou hawwe se him ek al yn 'e skjirre.’ Hy skodholle earnstich.

‘Ek út dat illindige Flearksma-skaei?’ fornaem Harke.

‘Ja, dat is it him krekt,’ joech ik nou ta. ‘Ik hie der hjir al hwat fan ûntdutsen en dêr út de States wei haw ik myn ûndersyk skriftlik fuortset, Ik kin it net ûntstride, ik bin bismet.’

‘Dan mar troch de knibbels, dat is it feilichste,’ andere Harke, en skoanheit knikte meistimmend.

‘Dat forpof ik!’ stammere ik. Op itselde stuit wist ik dat ik de States net wersjen soe. De moeting yn de kouwe hie oan gâns goede foarnimmens in ein makke.