De Tsjerne. Jaargang 12

[p. 144]

P. Akkerman:
It sulveren houliksfeest

Hja drige noch op 'e sliepkeamer en stoarre drôgjend yn it forreinde tún. Marijke Albada-Weening. Masters juffer, sa't hja op it doarp neamd waerd. Sa't hja dêr stie soe nimmen sizze dat hja al seis en fjirtich wie. Hja wie noch famkeseftich smel. It brune hier kroeze om it ovaelsk gesicht. De grize eagen koenen noch ljochtsje en fûnkje. Hja tyspele hwat mei de milbân om en digere nei it tún, sûnder hwat to sjen. Hjoed wie 't de dei fan har sulveren brulloft. Fiif en tweintich jier. Fiif en tweintich!

Tsjerk wie al nei ûnderen gien. Hja moast der ek hinne, de bern soenen wachtsje. Likegoed bleau hja stean. Fiif en tweintich jier hie hja troud west mei Tsjerk. Fiif en tweintich jier hienen se op it doarp tahâlden. Hwat oars, hja hie reden genôch om bliid en tankber to wêzen. Hja wie it ek. Mar dat har libben nou sa forroun wie. It hie ek oars kind....

Sûnder dat hja it woe, sprongen har bylden foar de geast út de tiid doe't hja Tsjerk noch net kend hie. Hwat wie tiid? Klear en dúdlik seach hja it leantsje foar har mei de read-brune blêdden. Noch rûkte hja de heimige rook fan stjerrend leaf en deade blêdden. Dêrre.... ‘Warmold’, lústere hja sêft.

Dy namme nei foech tritich jier. It read roun der har fan nei de wangen. Hja biskrobbe harsels, dat se har net oanstelle moast. Tagelyk wist hja dit gjin ûntrou oan Tsjerk. Dat oare stie er folslein bûten. Dêr hie er yn it minst gjin diel oan. As hja doe ris mei him.... Healwiis, dêr nou oan to tinken. Dan hie hja jt grif sa goed net hawn, mei de sinten en sa. Mar oars?

Dy joun yn de iere maitiid, efter it Wytwetterbosk.... Hwat hie er yn 'e lytse loege sitten, dy jonge. ‘Ik bin ien fan neat. Ik sil nea hwat birikke’, hie er klage. Hja hie him moed ynsprutsen. Hy hie him treaste litten.

‘En dû bliuwst altyd by my, Marike?’ Marike, sei er altyd. Hja hie it him ûnthjitten en him troch it swart, wyld bosk hier strutsen. Achttjin hie hja doe west....

Marijke kaem ta harsels. Mei lichte stappen gyng hja nei ûnderen. De trije greate bern mei in kado. Jelle en Jantsje beide al by 't ûnderwiis. Sa hurd gyng de tiid. Germ wie noch op it lyseum.

In feestdei, mar drok, drok. Earst mei Tsjerk nei skoalle. De bern oan it sjongen. In ûnderwizer oan it sprekken. Wer

[p. 145]

nei hûs, dêr't de famylje wylst kommen wie. Wit-hoe-machtich om 'e tafel. Prate, prate, gjin tiid om ta jinsels to kommen.

De jouns it greate feest yn 'e seal. De lju koenen der mar amper yn. It fanfare mei in serenade. Master en juffer mei de bern op 'e earesit. Jeuchlik siet hja neist Tsjerk. Hja hie har freugde wol oan it feest. De iene nei de oare krige it wurd. Dêr bleau it net by. It skoalbistjûr joech in machtich radiotastel. It personiel hie in lêslampe. Hja krigen boeken en blommen. It Griene Krús kaem mei hwat del, en de Wykforpleging bleau net binefter.

‘Wy wurde wol eare’, lústere Tsjerk.

Marijke knikte.

En doe ynienen wie it der wer. Hja seach gjin seal mear. Ut 'e fierte hearde hja de lûden mar mear... Dy joun, doe't hja togearre it Juffersdykje út gien wienen. De wrâld hie fan har togearre west. Efter by it wite stek hie er har syn plannen forteld. Syn takomst wie makke. De wrâld lei foar him iepen: Berlyn, Wenen, Parys, Rome. En letter?

‘Letter geane wy togearre, tink ris ta, Marike.’

Marijke Weening suchte. Hy hie yndied de wrâld sjoen. De suksessen yn de konsertsealen, dêr't er fan dreamd hie, wienen útbleaun. Syn iennichste suksessen hie er by froulju hawn.

‘Warmold....’ Mar hwa wit as it net oars gien wie, as hja doe....

Mar dy joun by harres efterhûs, doe't der net ien thús wie.... Hja hienen it net dwaen moatten. It wie fiersten to dryst.... Hja hienen earst goed foarsichtich west, Warmold wie efter oer de sleat sprongen, nimmen dy't him sjoen hie.

Hy hie syn smelle, wite hannen op har skouders lein. ‘Marike”, hie er lústere, ‘Marike, dû bist foar altyd fan my....’

Syn dûnkere eagen koe hja noch foar har krije. Dat hie de lêste joun west. Fan harren Simen wienen se bistrúnd. Hy moast alles heard ha. Alles. It mocht noch altyd in wûnder hjitte, dat heit doe gjin biroerte krigen hie.

‘Dû soest dy oan sa'n ien forslingerje? Oan sa'n ien?’

Hy hie it brûs op 'e mûle hawn. It wie útrekke fansels. Hja hie gjin kar hawn. Mar as...

De hammerslaggen fan de seremoanjemaster rôpen har ta de oarder.

‘Wy krije nou in ienakter fan, ik kin wol sizze de famylje Weening, twa broers en twa susters’.

‘De bern fan ús Simen’, lústere Marijke. It gordyn gie omheech. De âldste jonge fan Simen siet mei in oanplakt burdtsje en de piip oan by de tafel. Syn suster foar him oer

[p. 146]

yn in swart skoatjak, dat der ryklik rom omhinne hong.

‘Hja sille nou ek hast wol komme. It is healwei achten.’

Doe kamen de oare beide op, en it gyng oan.

‘Jimme gean fansels ek nei de bruiloft fan Tsjerk en Marijke?’

‘Hwat oars man, hwat oars.’

‘Heden, heden, hwat giet dy tiid hurd. Ik kin Marijke noch bêst foar my krije as in lyts famke. It wie sa'n helder dinkje....’

It laitsjen weage troch de seal. Glimkjend hearde Marijke it oan. Har skoalletiid waerd bineamd, en hwat hja allegear úthelle hie. Noch hie hja nearne gjin euvelmoed yn. Ynienen skeat hja rjocht, doe't it great fanke fan Simen frege: ‘Hat hja wol ris earder forkearing hawn?’

Dat soenen se har dochs net oandwaen? Mei felle eagen yn in wyt gesicht stoarre hja nei it toniel. As hja dat weagje doarsten!

‘Hwat oars, minske. Witte jo dat net? Hja hat mei in muzykman west. Ja wier, mei in muzykman....’

De jonge mei it burdtsje moast wachtsje, om't er net boppe it laitsjen útkomme koe. Marijke krige har mei beide hannen oan de tafel beet. Hja wist mar ien ding mear, dat se ophâlde moasten. Hurd ophâlde en oars kaem it net goed. It laitsjen bidarre.

‘Sa 'k sei, in muzykman. Warmold hiet er. En witte jo..?’ De hollen waerden byinoar stutsen. ‘En witte jo, hoe't er har altyd neamde?’ Hy wachte in tel as hwat. De spanning wie to fielen.

‘Marike, sei er altyd!’

Under it bolderjend laitsjen fan 'e seal gyng Marijke oerein. Mei ûnwisse stappen roun hja nei de doar. De eagen great yn it smelle gesicht. Hja seach net in minsk. Hja wist oars neat mear as: nei hûs, nei hûs! Dêrre snokte hja har illinde út. Stampte, wyt fan lilkens, op 'e groun. Fan grimitigens toskuorde hja in kleedtsje dat op 'e tafel lei. Dat se har dit oandwaen doarsten en smyt har djûrste geheimen op 'e grabbel yn in seal mei gobberjend folk. Simen syn wurk fansels. Simen!

Doe't Jelle kaem om to sjen hwat der wie, hie hja de feestjurk al út. Mei baernende eagen en in forlutsen mûle stie hja foar him.

‘Jimme rêdde it dêr mar’, wie it iennichste hwat hja sei.

It feest waerd ûntidich bisluten om't juffer net goed wurden wie, sa't de seremoanjemaster sei.