|
| |
| |
| |
D.H. Kiestra:
De swellepanne.
It liket ús soms ta oft eartiids alle twivelige en wankelfallige tarieding en bistel fan minsken folle faker fan God de Hear bigunstige en miskien wol hillige waerd as hjoeddeis. Fansels is dat mar forbylding. Mar it forlaet ús altyd wer om in moai en bliidmoedich barren to setten yn de tiid fan foar de greate oarloggen. Doe hat it, miene wy, allinne sa bigenedige spylje kinnen. Nou net mear. Doe allinne moat it noch kinnen hawwe, dat minkslike tarieding en bistel, beide noch likefolle bizich as earnstich, seinige waerden. Fansels rinne wy sa fêst as in hûs mei dizze foarstelling. Hwat der doe ris barde op in stil en ôfgelegen útbuorrentsje, alles meiïnoar yn in tiidsbistek fan noch gjin jier, raemt dizze ynbylding al ûnderst-boppest. Hwant ek doe en dêrre gong it riedseleftige, soms mylde, soms hurde wrâldbarren yn it lytse (hwat men dan mar lyts neame wol) syn ûnneispeurlike gong en waerd neist jong libben dat opbloeide, jong libben weinaem.
Lit ús dêrom mar bigjinne.
* * *
Wy skreauwene it jier 1911.
Earne yn Fryslân bochtet in âld farwetter troch de weiden haeilânnen. De djip-giele djerreblommen bloeije al yn de wâllen krekt boppe wettershichte; mear by de kanten fan de polderdiken op krûpt it bûtersgielskrûd; rounom oer 't fjild ûntjowe har bliidstippelich de kouweblommen; soms hokje hja yn keppeltsjes gear as woene hja tsjerkehâlde. De swellen binne krekt oerkommen en lizze har tûzenen fan sierlike bôgen om hûs en hear.
Oan it útein fan ien fan de tsientallen fan opfearten, hat in jonge molkfarder syn skou op 'e wâl lutsen, útskrobbe en doe mei bihelp fan de buorlju oer de side lein; dêrnei hat er it flak in beurt jown en nou sil er nei de skûtmakker om in ammerke-fol swarte tar.
Hy is de jongste fan in greate húshâlding; allegearre binne der úttroud, allinne hy en syn suster Maeike, dy't in jiermannich âlder is en jitte net tsjin in man oanroun, wenje
| |
| |
noch by har âlde heit yn. Hja ha hwat koumelkerij en Sjouke molkfart derby. De âldman kin sels neat mear.
Op dizze kostlike maitiidsdei yn de lêste helte fan April wol ek âlde Greolt effen de siken ophelje. Lynjende op syn stôk strampelt er om de koumelkerij hinne, dy't op in lytse wier delset is. In âlde huzing; hast hwat de foarein fan in boerepleats, mar it skuorke derefter is net navenant, en oan de kant dy't fan 't bûthúske ôf is, net ienris delrinnend, mar ienfâldich mei in opsteand houten skud fan de bûteloft skaet.
Greolt komt ek by de omtearde skou to stean. Hy munstert it flak en de siden.
‘Hy moat earst mar goed opdroegje, jonge, earstou bigjinst to tarjen. Dan komt it better yn 'e naden.’
‘It is nou moai waer. As 't moarn of oaremoarn wer reint, kin ik net tarje. Ik wol daliks mar hwat tar fan de skûtmakker helje!’
‘De swellen binne der ek wer,’ seit Greolt. Hy smyt it altyd yn oar praet, nou't er it langer gauris tsjin syn jonge sitte litte moat.
‘Ja, ik ha by de timmerman in swellepanne bisteld!’
‘Dy komt dy wol op in stûr of sawn.’
‘Wy moatte ek ris swellen yn 'e skuorre sjen to krijen. By Jilles-en-har nestelje simmerdei wol tsien spantsjes. It soe my raer talykje, as se by ús net wêze woene. It is sa'n aerdichheit. En 't sil der ek folle ljochter fan wurde op de golle!’
‘Dan sjuchst it spinreach ek safolleste mear, dêr moatst al om tinke!’
‘Dan sil ik de âld-kap ris omraek reagje. Dat hinget dêr al fan jierren her!’
‘Dy't it spinreach út 'e skuorre faget, dy jaget de segen derút, is my altyd leard.’
‘Mar as de swellen der dan ynkomme! It soe my raer binije as dy gjin mear segen deryn bringe kinne, as dat der mei dat spinreach útgiet.’
‘Dou hast de panne al bisteld. It sil nou skielk wol útwizing dwaen.’
De oare deis kladde Sjouke by in ljedder by 't âlde dak op, naem gâns in ein nei boppen der twa pannen út, seage it reid tusken twa juffers wei, biklaeide de ûnder- en de boppekant fan it gat kreas mei twa plankjes en plante doe, fol fan omtinken, de swellepanne, mei de moaije, ta fûgel- | |
| |
sit noegjende, bôge nei bûten, der op. Greolt en Maeike stiene ûnder by de lange ljedder to sjen.
‘It is in baes panne,’ tocht Sjouke. ‘Se kinne der hast yn de folle flecht troch strûze!’
‘Dat dogge se dochs net,’ appellearre Greolt. ‘As it der mar net ta ynreint!’
‘Gjin sprake fan. Oars net as mei fleanende stoarm. sjochris, sa'n moaije oerstykjende bôge!’
‘En dan in stik binnetocht mear!’ lei âlde Greolt der wer tsjinyn. ‘Dat komt op âlde huzen oan, al sokke maneuvels.’
Dêrmei wie it earste gekreau oer de swellepanne ta'n ein. Mar de stúdzje oer hoe't de swellen it nou meitsje soene net; by net ien fan harren trijen. Allinne âlde Greolt woe syn binijïng fansels gjin wurd ha.
Noch gjin wike neitiid tortelde Maeike it de middeis by de thétafel. Hja hie al in sweltsje op de panne sitten sjoen.
‘As se der nou mar ris ta'n yn fleane woene!’
‘It is harren dêr to tsjuster en fierst to fol fan reach, Sadré de kij út binne, sil ik skuorreagje!’ naem Sjouke him foar.
‘Ja, en dan op moaije dagen mei stil sinneskynwaer, dan moatstou de greate skuorredoarren ris hwat iepen sette, dan leare hja it út- en ynfleanen wol,’ foun Maeike út.
‘Ik hâld net fan dat iepen-hôf-hâlden lyk as by Jilles en har,’ prottele âlde Greolt tsjin. ‘It liket wol nei trochrinnende ûngetiid of boelguod!’
‘It moat sa astou seist, Maei!’ sei Sjouke. ‘En dan op 'e joun, as hja yn 'e skuorre sitte, de bistkes der stiltsjes yn biskoattelje. Dat is de wei! Hiel foarsichtich de doarren oandwaen, earst de iene, effen letter de oare!’
Hja hiene der gâns opstel mei. It duorre net lang, doe nestele der al in spantsje en wie der moarnsier al it blier gekwetter ûnder de âlde kape. It die alle trije deugd!
* * *
It moast noch midsimmer wurde, doe rekke Sjouke fanwege de swellepanne ûnder fuotten. Hy hie yn 't nestke kypje wold. De lytse ljedder op de wrakke bûthússouder, skeat er der trochhinne en kaem er, mei in stikkene skonk op de mielgong del.
Oan âlde Greolt syn hwat-ha'k-dy-seinen kaem
| |
| |
gjin ein. Twa dokters moasten deroan to pas komme. De skonk waerd setten, yn 't gipsforban bipakt en Sjouke moast earst mar ris seis wike yn 'e hûs sitte, de skonk rjocht foar him út yn in kjessen.
Alde Greolt woechs wer omheech ta bidriuwsfierder. Yn ien kear! Maeike moast nei de buorlju om help. Hwer oars hinne as nei Jilles-en-har; boereminsken yn de fleur fan it libben; freonlik, goedskiks en bihelpsum. Nei de âlde bruorren op de Kleasterkamp roun it lang sa maklik net. Stiif eigensinnich en dan soms ek noch mar hwat lêbje; binammen de âldste dy't de leije yn hannen hie.
Fangefolgen: Jan, de feint fan Jilles-en-har, die de molkfeart, Feike de arbeider molk mei Maeike en knapte it oare wurk op.
It waerd de min-bikend-steande simmer fan njoggentsjinalve: droechte, tongblier. Beide doe noch yn oantocht. It like de minste wurde to sillen yn Greolt syn hiele buorkjen, al hie dat op himsels al in stadige gong' nei de bidelte west.
De beide ynfalders sprieken net fan 'e romte. Jan moast de molkskou, as er der foar roun to lûken, út de droege wâllen fan de Ald-Riid sjen to hâlden: hy koe der amper út- en ynkomme; it lêste ein, yn de opfeart op, wie alhielendal bealgjen.
Fan datoangeande hie Feike it better. Dy molk de stik as tsien, tolve kij mei Maeike; twarisom, dat wie gjin leabrekken. Mar de weide waerd sa krap; Greolt koe de bisten hast net mear oan de kost helpe. De baermen fan 't singeltsje it hoarnleger, in pear buormans hiemen, alles wie al opfuorre oan los gers; koeken waerden út 'e krapte, tsien yn ien kear byfuorre. It waerd buorkjen út 'e earmoede en noch wol hwat minder as Feike by Jilles wend wie.
De moarnsbrogge bihimmelje by syn eigen boer oan de breatafel, dat wie Feike syn bêste skoft fan de dei. De bliere boerinne snie brea en snie droech-spek. En hja snie goed. Bij Greolt-en-har hong' de krêbbe heger, moast dy fan need wol gâns heger hingje, om fan Feike syn eigen mar to swijen; de man libbe mei twa dochters, hwerfan de jongste al tiden siik lei.
De fleurig'e boer wie op in moarn mei in bizige glim op it wêzen efter de pet gien.
‘Hwat fierstou yn dyn skyld,’ hie Martsen frege.
‘Ik ha in ynjowing krige, fan 'e moarn ûnder melken. Samar!’
| |
| |
‘Hwat hâldt dy yn?’
‘Der falle hjoed-de-dei twa fan uzes út: Feike en ik. It is Feike op it âlderûnforhoedst sa yn 't krús sketten dat hy kin gjin hântaest wurk mear dwaen en hipt en springt as in oanskettene hazze: ik krij de hounemiezel oan al de fingerseinen fan myn rjochterhân; dou setst him aenst mar yn 'e wynsels!’
‘En dan?’
‘Dan moat der rie skaft wurde. Dêr stiestou foar!’
‘Boer!’ sei Feike mei tagediene ûnderdienigens, mar de man waerd der muoilik ûnder: ‘Boer, jimme binne fleurich en yn de krêft fan 't libben, en ik kin it sjen, by nimmen net better en leaver as by jimme. Mar ik ha in bêste frou yn 't grêf lizzen en miskien, as God de Hear it net forhoedet, ús leave dochter op wei derhinne! Ik bin tige fan de tsjerke, ik mei net komeedzje-spylje, yn myn omstandichheden tominsten net.’
‘Dêr hat Feike great gelyk oan, Jilles. Dêr moatstou ek ynkomme kinne; lit Jan dan útfalle! Astou dochs hwat wolst!’
Jan seach de dage al ljochtsjen en de molkskou efter de kimen oan de oare kant weisinken. Mar Jilles forordinearre it oars.
‘Ik ha my der goed op biret. Jo hoege net to komeedzjespyljen, Feike: binnendoar by it bêd fan jimme Lieuwkje alhielendal net. Mij it dan hwat en kom net oars bûtendoar as roungear. Jo ha jou hiele libben noch moatten. Jo kinne nou in wike twa, trije thús wêze. Hoe sil Lieuwkje dat fine? As jo perfoarst net wolle, dan wachtet jo de molkskou. Ik kin der dan mear net oan dwaen. It is foar alles en alles it bêste. Fortel it yn bitrouwen oan jou beide fammen; jimme witte hwer't de help nou weikomme mòàt en weikomme sìl! Fan de Kleasterkamp. Dêr stiestou foar, Martsen. Dêr is manskrêft, dêr is gers foar Greolt syn earme kij, dêr is jild. Dêr is ek noch wol goede buorskip. By de bult, as der op de goede manear om frege wurdt. Dat kinstou! En dou, Jan, ik biswar it dy, astou ien kik trochjowst fan hwat hjirre forhandele is, dan silstou fan my nea wer ien freonlik wurd to hearren krije. It earste ûnfreonlike wurd fan my oan dy moat nou noch altyd sein wurde, nei't ik mien!’
‘Dêr hat de boer gelyk oan. Jo sille oer my gjin kleijen ha. Mar ik kin nou noch hwat sizze. En dan tinkt my: hjirre miels earst in stik as tsien kij melke en dan mei de molk- | |
| |
skou nei 't fabryk, jouns ek. As der dan dochs help fan de Kleasterkamp ynroppen wurde moat.’
‘Dou hast de boerinne al by 't hert! Dou bist de earste fjirtsjin dagen ûnder har hoede. Dou spanst aenst de wytfoet foar de seas; as de boerinne help helle hat, geane hja en ik út to bisytsjen. Dou fierst de leije, Martsen, thús en as wy ûnderweis binne nei de famylje.’
‘Oan wurden hat it dy noch nea mankearre.’
‘Mar ik tink altyd noch effen fierder as dat ik praet. Dizz' kear ek!’
* * *
Hoe't hja it dy moarns op de Kleasterkamp makke hat: Jilles-Martsen? It neifortellen kin net ienris skaed en ôfglâns wêze fan de wiere tadracht. De boerinne fan de Flearterpen stie der foar bikend dat hja yn har jongfammetiid yn ien dei in haedrol leare koe, glêd út 'e holle. En spylje ek.
Yn har moarnsjurk en mei de bûnt skelk foar, seagen se, efter de milhúsfinsters wei fan de âlde-bruorre-pleats, dy moarns Jilles-Martsen delkommen.
‘Der moat ûnrie wêze!’ ornearre de jongste fan de bruorren, by namme fan Japik.
‘Dan sille wy it wol hearre, gauwernôch’, achte Sybren, de âldste, yn earnstige wissichheit. Dat roppich-wêzen nei nijs en mâl trelit koe er yn Japik nea goed sette. Dat striek net mei deeglike boeresede, sa fielde it him oan. Doe swijden hja allegearre.
Yn it folle omsittend laech fan fjouwer âldfeinten, de húshâldster en de faem, dy't seisrisom de âlde jirpels oan it skilen wiene (dy moasten op, ear't der nije op 'e panne kamen) forskynde Martsen, net hookstrooks en oerstjûr, mar mei krektlyk deselde earnstige wissichheit, kalmte en evenredichheit as har greate tsjinspylder altyd bisocht to biwarjen.
‘Moarn jimme!’
‘Moarn Martsen, moarn frou Epkema.’
‘Nou moat ik by jimme om help komme, net earst en meast om ússels, mar foar Greolt-en-har.’
‘Is der slims?’
‘Jimme witte fan dat ûngelok fan Sjouke. Dat is slimmernôch. Mar Sjouke kin 't net helpe, lit ús it samar sizze! As it in oar oerkommen wie, dan seine men....’
| |
| |
‘Just, just! Frou Epkema! Eigen skuld!’
‘Mar Sjouke is en bliuwt Sjouke, en as it bern der is, dan moat it rêdden wurde. En wy wolle wol helpe, en wy ha ek al holpen, mar nou is it in glêd-forlegene boel wurden. Ik sei tsjin Jilles, ik moat der sels mar hinne. 'k Ha 't Maeike noch mar net ienris forteld, hwant dat frouminsk' is der nou al sahwat mei oan. Dy har plak is har al net to forgunnen. Mar nou komt it iene by it oare, lyk as men al folle hat. Jilles rint mei de rjochterhân yn 'e wynsels, sa swolle him de neilwoartels en it is Feike sa yn 't krús sketten, dy kin de iene foet amper mear foar de oare krije. Wy hawwe him tusken Jilles en my yn nei hûs brocht, ja en mei great lijen.’
‘Nou moatte jo ophâlde, frou Epkema, tsjonge-jonge, men soene sizze, it iene by it oare, hoe kin 't sa mâl!’
‘As jimme nou prate fan slims?! Né, mar it is in folslein forlegene boel. Dat is it. Fansels, dy skonk fan Sjouke. Mar wie it dat noch mar allinne. Dat komt mei forrin fan tiid wol wer yn oarder, soene men hoopje. Mar dat oare! Ik hoech jo ek neat to fortellen, Sybren, jo witte it wol, en oars koene jo it wol sjen, en koene jo it hjirwei net mear sjen, dan koene jo it hearre. De kij steane to razen, de godgânske dei, en rinne fan d' iene ein fan de finne nei d' oare. En Greolt wol syn hea net oansprekke, hwant hy hat mar sa'n bytsje. Fan hwat hat Greolt net in bytsje, freegje ik jimme. Ien flinke dochter, dat hat er. Dy Maeike dêr moat it jin om bigreatsje. Al den dei foar fol stean, foar en efter, en earmoed foar en efter. Ik moat jo sizze, Sybren, ik tocht dy reis hjirhinne, dy sil ik har bisparje, dy kin ik foar har waernimme.’
‘Skik frou Epkema in stoel oan, Japik! Hjir moat help komme, en twa man is better as ien, en ik soe sizze: de jonges (hy neamde syn jongere broer altyd “de jonges”) Jimme krije in bosk hoarntouwen en bringe de kij nei de Bargekop. En Japik melkt by Greolt-en-har en Jelte by jimmes, frou Epkema.’
‘Ik hie oars myn blau-strûper hast al wer út de souderskast helje sild. Hy hat yn gjin fiif jier mear oan west, mar ik sei tsjin Jilles, as de need oan 'e man komt, ik ha altyd goed melke kind....’
‘Komt neat fan yn, frou Epkema. Jo net mear ûnder de kij. Dan komme der melkers út 'e buorren!’
‘Nou Sybren, bitankjen komt neitiid seit men altyd!’
| |
| |
Hy wiuwde mei syn greate meagere brune hân.
‘Jimme binne oan ús gjin bitankjes forskuldige, neitiid net, lit stean fan nou al!’
‘Dan moat ik nou mar gau mei it goede nijs nei hûs ta. Ik gean by Greolt-en-har oan. Dêr is fan goed nijs wol forlet!’
It wie in simmerske dei oer de Flearterpen, simmersk oer alle boegen.
* * *
As Japik en Maeike miels de kij molken hiene, sjouden hja de trije boskes yn ien reis nei it ymprovisearre kanstalt oan de Ald-Riid. De folle tusken harren yn, de beide healfolle, elkmis ien, yn de bûtehân. It oare molkgerei himmelen hja dêrre ek en leine it yn it gers út to sigen. Dan stoepen se togearre de lânnen troch wer op de Flearterpen oan. It skiepmelken en it kealleboarnen, dat bihindich neiwurk op in bihindich spul, ek dat diene hja twarisom.
Maeike skepte it kealledrinken yn de amers, Japik stie der mei de hannen oer de heupen hinne nei to sjen. De lêste dagen hie er it gauris yn him omgean litten hoe't hy mei de swiere frage dy't him op syn jeuchlik âldfeinte hert woech, oankomme moast.
‘Dat soe ik ek wol fan jo oernimme kinne tonei, Maeike!’
‘Ja, dat is ek sa, hwerom ek net,’ ornearre Maeike.
‘Hwerom wol, soene jo ek freeg'je kinne.’
‘Hwat in biis fan in âldfeint dochs,’ tochte Maeike en glimke nei him.
‘Ja, hwerom wol? Dat sille jo wol better witte as ik!’ wie Maeike har fluch biskie.
‘Ja, eigentlik wit ik dat sels ek wol. Ik soe it hjirre altyd wol dwaen wolle, neist jo, by jo!’
Maeike krige der in kleur fan. Hja fielde hwer't hy hinne woe. Hja stie mei it hânfet yn har iene hân foardel to sjen. Hja woe net sizze, dat hy net op it plak fan Sjouke stean gean kinne soe. Dat soe allegearre soarch foar letter wurde. Dat wie nou net oan 'e oarder.
Yn har breed antlit, ûnder de moaije wulving fan har eachsbrauwen, ljochten út de rânnen fan grounich blau har beide greate swarte pupillen. It wie it iennichste yndied moaije dat hja yn har antlit hie; oars wie alles hwat to plat en to stomp bleaun. Mar it moaije fan eachynplanting en
| |
| |
eageskyn forlit in frouminsk mei de jierren net; it hellet oer de tritich faken de stadich oanwinnende forâldering fier oer en makket sokken oannimlik, hast weardich, as folle oaren forwylgje.
Japik, dy't noch nea sokshwat meimakke hie, moast hjir yn ien kear foar biswike.
‘Hwat tinkt jo, Maeike?’
Hy wie neist har kommen to stean. Mei syn iene hân, dy't er boppe oer harres hinne sloech, woe er it hânfet fan har oernimme. Mar doe wie er himsels gjin master mear. Knoffelich en houten, mar net folslein ûnredsum, sloech er syn oare earm har om 'e lea.
‘Ik hâld sa fan jo, Maeike!’
Hja sei neat, glimke mar forlegen, mar forwarde har net. It oertroeve har. It potsierlike, sa't hja dêrre fan him omklamme waerd, mei noch it hânfet fan har ôfhâldende, ûntgong harren folslein en hindere net ien fan beiden. Net mei it lege hânfet, mar mei harren beide bounzjende foldreaune herten wisten hja gjin rie.
‘Ik siz it jo moarn wol,’ brocht hja derút.
‘As moarn alles mar net dôve is!’
‘Dit net! Ik moat hjir fannacht oer tinke.’
Dy neisimmers waeiden de flaggen fan de greate pleats fan de Flearterpen. Mar hjirre hoegde Japik it kealledrinken nea mear yn to skeppen. Maeike forhuze mei har man nei in went yn de buorren. By Greolt en Sjouke kaem in húshâldster, dêr't de lêste soan út it hûs in pear jier neitiid mei troude.
* * *
De earste dagen dat Feike thússiet tiisde er mei de frage om, hwer't er him eigentlik ta oerhelje litten hie. Hie dit gjin sûnde west, hwat er bidreaun hie? Hy, widner fan in bêste frou, heit fan twa dochters, hwerfan de iene miskien yn de bloei fan har libben, har Mem neireizgje soe. De straffende hân Gods?
Mar hy lei alles oan syn bern foar; alles, ek as hja hjirre ris weimoatte soe. Swier wie dit, ûnwittend swier, mar hy miende oars gjin kant mear út to kinnen. Syn fanke, dat sa graech libje wold hie, moast er hjirre mei biswierje. Hja koe it ha. Folle moast er har foarlêze út 'e Skrift. Alles bipraetten hja togearre, sa ta it uterste en sa rêstich-wiidwei- | |
| |
dich as har tofoaren nea barre meijen hie. Eltse kear moast hja wer dy inkelde teksten út heite mûle hearre, út ien fan de lêste haedstikken fan de Iepenbiering. Dy fan de nije himel en de nije ierde, as der gjin triennen mear wêze sille, noch dea en rouwe, noch geskriem.
Dan waerd hja bitein fan in boppe-sinnige útskroevenheit, de jonge tarringssike; der stige in net to kearen jubel yn har omhegen. Wylst hja har Heit by de hân beet hie, forwissige hja him fan de himelske blydskip dy't hja yn 'e mjitte gong. Hja soe by Mem komme, in ingel wurde foar it antlit fan God, de Heit yn 'e Himel, hja soe by Kristus en yn Dy syn earmen komme to rêsten, en as it laem wêze, dat hy droech, sa as it op in lyts printsje, dat hja altyd by har hawwe moast, útbylde stie. ‘Loovje God, Heit, al jimme libbensdagen. Ik sil foar jimme bidde, foar jimme en foar alle minsken. Skriem net om my, ik bin de rykste fan alle minsken. God hat foar altyd oer my genedich west.’
Mar letter kamen dan de binaudheden wer opsetten, moast hja wrakselje om in bytsje sike to krijen, dreau hja yn har swit. Neitiid waerd hja wer rêstiger en foelen hja yn ynlike en meifierende petearen. Dit wiene foar Feike de bêste skoften; dit koe er oan.
‘De nije himel, bigrypt Heit hwat dat wêze kin? Moat dan de himel ek noch nij wurde? Soe dy net ivich nij bliuwe?’
‘Heit wit it ek net, leave!’
‘De nije ierde, dat bigryp ik sa goed, Heit! Dat ha ik alris meimakke, doe't Mem noch libbe. It wie op in Pinkstersnein, de hagedoarn bloeide en roek sa hearlik. De hôfdouwen koerden de hiele dei. Wit Heit it noch? In reinde dy deis, in rein út it Easten, der hong in pearelgriis waes oer it fjild, dat noch op stannen stie. Mem hie dy deis ris gjin pine yn 'e holle. En Heit hie yn tiden sa fleurich net west. Heit hie lyk west mei Dokter. Jild fortsjinne mei it skrobjen fan twa bûthuzen.’
‘Ja, dat wit ik allegearre noch sa goed.’
‘Heit hie de lêste skuld ôfbitelle en wy wiene allegearre fleurich. Heit is nou mei my wer gâns by Dokter yn 'e skuld rekke!’
‘Mimerje dêr nou mar net oer. Skielk sil ik mear drage kinne.’
‘Dy deis hat de ierde nij west en God moat in wolbihagen
| |
| |
yn ús hawn ha. Miskien wol yn hiele Flearterpen. It gers roek sa. Hat Heit dat ek wol ris rûkt? As it jonge gers sa rûkt, dan moat ik oan de nije ierde tinke. Folslein nij. As de hiele ierde ris nij wurde mochte, dan soe ik net graech hjir wei wolle, Heit. Net graech! Nou sjoch ik der ek tsjin oan, mar dan soe ik der folle mear tsjinoan sjen!’
‘As de ierde nij wurdt, sil de dea net mear wêze, stiet der biskreaun. Dou moatst dy nou deljaen!’
* * *
Sa ha de lêste dagen fan Lieuwkje west, dy't Feike by har wêze mochte. Bernlike dreamen, hear ik guods sizzen. Lit ús biskieden bliuwe. As de greate drift, dy't alles driuwt, troch de hearden bigjint to lûken en to skuorren, troch de hearden, de woartels fan it libben, dan wurdt alle minsklike foarstelling bysaek. Oan wyn en weagen oerlevere, sil men yn in wrak boatsje minstens sa goed dy frjemde drift efter alles, dy't piniget en balsemet, bilibje en waernimme as yn in perfekt syljacht. Hillige geast wurdt útstoarten, hjirre net alderearst opkweekt. Hjirre kinne wy heechstens bisykje ûntfanklik to wêzen.
Litte wy it hjirby. De hiele slotsom dêr't it oanbringen fan in simpele swellepanne ta liede moast, kinne wy net ienris neigean. Ik tominsten net.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd