De Tsjerne. Jaargang 7

[p. 114]

Ypk fan der Fear:
It kompleks.

Sa soe ik tsjin har prate wolle: ‘Hwat bist moai, Margo, kom by my, sjochst net dat ik oars bin as ik lykje?’, mar ik doch it net.

Ik bin in minderweardichheitskompleks. Ik rin as in kakstoel, fan 'e wike ha de jonges it my noch neiroppen. Mar ik wist it wol, allinne ik forjit it hieltyd, al is it jimmer by my. By dy forjit ik it nea, Margo. Hwat tochtste oars, dat ik de hannen thús holden hie? Fyftjin jier lang! Fyftjin jier, is dat lang? In ivichheit mocht it om my duorje. Dû bist jong, dû bist kein. Field haw ik dy net, mar alle dagen drink ik my sêd oan dy. Dan hâld ik de eagen bidutsen, myn âldske eagen, en sjoch mar hwat slûch. Frou!

Sliepe by dy? Ik haw dyn kjessen tomûk tsjin myn útrutsen holle oanholden, dyn bûsdoek tsjin myn g'reate noas. Myn langliddige fingers streaken knoffelich oer dyn mantel oan de kleanhinger, ytlike kearen, Margo. Hoe sêft soene dyn wangen wêze? Mar gjin fingers fan my oan dyn siden fel.

Kom, Margo, sille wy in eintsje to kuijerjen, lyk as wy alle dagen dogge? Dan set ik myn garribâldy op, dat myn tin hier bidutsen is en swart fortsjustermoannet hwat. Neaken sjochst my dochs net. Lange tinne skonken haw ik, mar dizze wide boksen forhelpe dat. Sille wy nou?

Fyftjin jier. Hwerom bist net fuortreizge, wie der nea in man? Margo, fortel it my mar. Né, dû kinst my net hearre, ik praet nea lûdop tsjin dy, myn ôfwaeid praet is allinne foar dyn earen ornearre. Ja, set de radio mar oan. Hwat is der? Famyljekompetysje? Né, dy flauwe fint fan it spraekwetter net, astjobleaft. O, is 't in oare dei? It orkest sûnder namme is my ek goed. Ik haw wol in namme, ik bin tekene. Dû bist ek tekene, Margo, mar mei skientme. Dyn mûle is wiet. Mines ek. Ik bin koartsich, 't is waerm.

Ik wol der dochs út. It forwoechsen hearke wol him efkes yn it park fortraepje, big'rypste, by de wite swannen sjen, hoe't se nustelje. Margo, it is wer ris Maitiid, de fûgels dogge sa drok, de natuer is wer oerstjûr. En myn hert kloppet fûl. Iepen en ticht geane myn fûsten. Myn fuotten kin 'k net stilhâlde, âlde gek dy't ik bin. Mar hwerom ek net, as ik it foar mysels hâld? Hwat sit dyn hier moai en it is rodzich.

[p. 115]

Hwerom giest út de keamer wei? Ik haw neat sein, leau 'k. Fuotstappen yn 'e hûs, nea reitsje ik dy wer kwyt, Margo. Margo is by my yn 'e hûs.

Nou gean ik dochs, ik wol, ik moat. Set ticht dy radio. Mar dan hear ik de buorlju harres.

‘Margo, ik gean der út. Giest mei? It is sok moai waer.’

Dêr komt hja oan. In simmerpakje hat hja oanlutsen.

‘Stiet dy moai!’ Sil ik dat sizze? Soks meije froulju graech hearre, mar net út myn mûle.

Ik kin har net ta de mantel helpe, ik rik skraechwurk oer har mul.

Hwat seit Margo, dat ik bleek bin? Ja, ja, der is wol mear op my to sizzen. Hwat soe der wêze, ik bin soun. Soun, net rjocht. Ik bin in man en ik bin net in man. Net foar in frou, net foar Margo. Ik bin in kompleks, Margo.

Stil, hja fortelt my hwat. Wy steane by de glêdde fiver, in pear jonge koublomkes bloeije foar myn greate skuon, ik fortraepje dy bliere dingen. Margo kin ik net fortraepje, mysels ek net. In kompleks bin ik, dat ik allinne mar narje en hune kin. In jerke mei in ein glydt foarby, it jerke is fan pearelmoer, dy hat wol kâns. Margo sjocht my oan, it bloed fljocht my nei myn geizich fel. It is hwat ûngewoan waer.

‘Ik hâld fan immen, Jelger.’

‘Ja, Margo?’ In freonestim is myn lûd, bilangstellend.

‘Sjoch, in pinksterblom, Margo.’

‘It kin sa net langer bliuwe, Jelger.’

‘Toe, Margo, sjoch nei de wetterleeljeblêdden, pompeblêdden of hoe hite se?’

‘Eins haw ik in ûngelokkige leafde, Jelger.’

Ik wurd wer fleuriger. ‘Ik ek, Margo, ik mei net leaf ha.’

‘Jelger, dû kinst my helpe.’

Ik wol dy net helpe, ik wol nei de skreauwende radio ta, dy fan de buorlju, nei in lûd orkest en nei in flau harkspul.

‘Né, Jelger, ienkear moatst it witte. Ik kin net wachtsje oantste dea bist.’

‘Sokken as ik wurde net âld. Margo, wachtsje salang mar, ik sil der wol rekken mei hâlde, der is oan my neat forlern. Sjoch, Margo, hwat wolle dy bern? Hja wize nei ús, nei my. De punt efter myn nekke, dy docht it harren. Dat forwinske fatsoen fan my! Siz it dan mar, Margo. Yn de goedichheit. Moarn giest net fuort, wol? It duorret noch lang? En witste, jim soene by my ynwenje kinne, in hûs fine jim dochs net. Ik bin gjin minderweardichheitskompleks, moatst dan mar tinke.’

[p. 116]

Ik kin wer sykhelje, de sinne skynt en makket swart skaed, mar skaed is ek ljocht.

‘Dû hast in kompleks, ja, ik hie it ommers oer in ûngelokkige leafde!’

‘Ik bin ien, Margo, dat komt út.’

Margo skodhollet. Hja nimt my yn de earm: ‘Kom!’

Ik trilje. Har hân, har waerme hân! Wy rinne earm yn earm! Ik bin in aerdige ûngelokkig'e omke, ik wurd noch wol forneamd as der lytse Margo's komme. Ik sil se fordrage moatte. Flokke mei ik net, bidde kin ik noch net. Ik sykhelje sa djip ik kin mei myn heech boarst, dat it pipet.

‘Hwat tinkst nou, Jelger?’

‘Neat, Margo, stil.’

‘Sliep der in nacht oer, Margo, faeks bitinkst dy wol.’

Dêr is it hûs wer, gelokkich. Ik lit Margo foargean. Dit hûs en Margo. Dit hûs sûnder Margo. De doar doch ik ticht en draei my om. Earm yn earm mei har! As lyts jonkje wiene de famkes ek wolris in hoartsje aerdich foar my. Hwerom sjochst my oan, Margo? Ha de gek net mei my lyk as de bern. Margo, ik kin joun net by dy sitte, ik gean op bêd, ik wie niis sa bleek, witst noch wol? It kompleks hat in kompleks, Margo. Hwat dochst nou? Dyn beide hannen om myn wangen? Net dwaen, Marg'o. Gjin meilijen, Hja hat sterke koele fingers. Hja komt mei har holle deunby. In ôfskie oan Omke? Ik fiel har mûle op myn ronfelige foarholle en gean troch de groun. Gean wei! Hwat nou? Skriemst? Margo, ik woe dy graech treaste, mar fergje dat net fan my, forjit net, dat ik in kompleks bin. Hwat seist? Hast fyftjin jier wachte? Ik ek, Margo.

Dat ûntfalt my, mar hwerom sil hja net witte, dat in bochel fortriet ha kin?

Hastû op my wachte, Margo? Seist dat? Ik bigryp dy net. Ik bin dyn kompleks mar, Margo, en kin net foar man spylje. Kinstû net freegje? Fansels net, ik soe net frege wurde wolle.

Kâld as iis bin ik. It swit stiet my yn de hannen. Hast ûnmachtich hingje ik efteroer tsjin de kalken muorre oan. Myn lange earms lit ik hingje. Hwat sil ik nou wearzich en wanstaltich lykje. Margo, wurdst net siik fan my? Margo? Hwat wurdt hja nou moai!

‘Margo?’ - ‘Ja!’ seit hja.