De Tsjerne. Jaargang 3

[p. 142]

Sjoerd Spanninga:
Amerijen (II)^*)

Tink net to min fan dysels, kammeraet!
Doe't de ierde him foarme út de sirkelingen fan de oerstof
En de wieljende fjûrwolken, eonen lyn,
Hat de skepping dy al as in mooglikheit sjoen:
Dyn teare bigjin hat as kosmysk sied yn de lije séën dreaun,
Fier foar it kambrium en it siluer -
Tûzenen fan ieuwen ha mei dy omtôge,
Hwant dou wiest noch mar sa'n lyts bigrypke,
In taestende stumper yn 'e wrâld;
De skiednis hat alle fasen fan dyn jonkheit meimakke,
Dou bist opwoechsen tusken wiuwende wieren
En de wûnderbousels fan koralen,
En de filmrol fan 't forline, it embryo, tsjûget ûnmiskenber,
Hoestou bisibbe bist oan fisk, amphiby en reptyl -
Dou hast dy gauris slûchslim forskûle
Yn de stalten fan dwergen en reuzen,
En ek wiestou in ôfgryslike fjuchtersbaes bytiden,
In eigenskip, dy't dy tige bybleaun is ont hjoed-de-dei,
It wie faek by de beesten ou, dyn oarlogjen,
Mar doe't de earste kultuer de eagen opsloech,
En de stien en it hout ta ark en fonk waerden yn dyn hannen,
En út hongerige dierelûden him de tael ûntjoech,
De fladderjende opflecht fan it tinken,
Patte de moarn dy fan blydskip mei kleurjende wangen -
Lang om let hiestou it oansjen krigen fan in mins,
En út de finzenis fan dyn driften soestou muoisum kliuwe nei de frijheit,

Om to libjen by de sedewet en it gewisse -
Mar lit ús net tofolle prate op dizze moaije joun fan swart en sulver,

It is de ûre fan de dobbelstiennen,
Ien misse goai kin 't hiele spul bidjerre,
De wurden kantelje sa maklik yn ús tiidrek;
Ek seach 'k de sinne niis noch bloedrea ûndergean,
As lei de driging fan in needlot yn 'e loft....
De donk're magy fan de bosken, dêr't de freze trillet yn 'e tûken,

*) Amerijen I yn ‘De Tsjerne’, jiergong 1947, s. 337.

[p. 143]

 

Huvert dy noch oer de lea:

 

Dou hast tó lang nei de biswarringen fan toverpreesters harke,

 

Dy't tsjin dy seine: - Leau dit en doch dat, of oars.... -

 

(En dan seagen hja mâlle prot, hwant twivel oan har wie de twivel oan god;

 

 

 

Tsjinpraet koene hja byâlds mar min forneare),

 

Om nou al frij tinke to kinnen en dyn oarsprong en bistimming to forstean.

 

 

 

Mar ienris, as de stilte skôget út dyn djipten,

 

En tobroazeling dy tichter brocht hat by de krêft,

 

Dy't alles draecht en driuwt nei souvereine wet,

 

Sil 't hill'ge dy forbline mei in ünbismette gloed',

 

Dêr't de sinne tsjuster by liket,

 

En dyn gemis wurdt dy fortarrend iepenbier;

 

Dan sjochst ynienen, fan wierheit trochljochte,

 

Hoe ûnfolmakke ast' noch biste op dyn suverste mominten -

 

Lit soks dyn geast in teken wêze ta fornijing,

 

En as in keningsbern sil dy forlosse it bitrouwen,

 

Dat dwêrs troch al it lyts gekriel en hopeleas gekreau,

 

It angelieke omgiet as in barnend hert,

 

En 't rjocht by skeinde sielen siket om syn soan, -

 

Strak sil dyn visy him mei ivichheden mjitte,

 

En juster, hjoed en takomst wurde yn dy ien.

 

 

 

(‘Pylgertocht’)