Smaak
Vikram Seth, Verwante stemmen
Wat is voor mij het mooiste literatuurfragment? Een moeilijke vraag. Ik heb zoveel prachtige, wat zeg ik, schitterende boeken gelezen, boeken die mijn leven hebben verrijkt, boeken die me gelukkig maakten. Het zijn grote woorden, ik weet het, maar ik wil er niets op afdingen, want zo is het. In het ene boek werd ik gegrepen door het spannende verhaal, in een ander door de knappe compositie: telkens een andere verteller en een ander perspectief en wat is het mooi als alles dan toch op zijn pootjes terecht komt. Soms was de verbeelding van de schrijver bepalend voor mijn waardering, bijvoorbeeld in de absurde, lichtvoetige verhalen van Italo Calvino. Vaak liet ik me meeslepen door de manier waarop de hoofdrolspelers tot leven werden gewekt, zodat ik me echt ging vereenzelvigen met hun gevoelens. Een andere keer was de vorm doorslaggevend, zoals in de grandioze ‘Stijloefeningen’ van Raymond Queneau waarin een simpele gebeurtenis op negenennegentig verschillende manieren wordt verteld. Soms genoot ik van de sfeer die werd opgeroepen. Sommige schrijvers zijn meesters in het beschrijven van zintuiglijke gewaarwordingen: ze roepen een wereld op vol kleuren, geluiden en geuren. De Vlaamse schrijver Erwin Mortier is zo iemand. Wat moet ik nu kiezen? Laat ik de knoop maar doorhakken. Een van de mooiste boeken die ik de laatste jaren gelezen heb, is Verwante stemmen van de Indische schrijver Vikram Seth. Het vertelt de lotgevallen van een gevoelige musicus die in een vioolkwartet speelt. Maar het gaat vooral ook over muziek, over muziek maken. In het fragment dat ik als het mooiste gekozen heb, komen de spanningen tussen de musici heel goed naar voren: in de puntige dialogen presenteren zij zichzelf, maar zodra zij met hun muziek beginnen, verdwijnen de onderlinge spanningen en geven ze zich helemaal over aan het musiceren. Zo gaat dat in de muziek.
Jan Schellekens, docent tekenen