Tsjip/Letteren. Jaargang 12

[p. 49]

Aangenaam kennis te maken

Focus op film Het Nederlands Instituut voor Filmeducatie

Het Nederlands Instituut voor Filmeducatie (NIF) bestaat pas sinds september 2001, maar heeft al meer gedaan dan men op basis van haar leeftijd zou verwachten. Een kennismaking met een oude bekende?

Vraag een middelbare scholier een paar favoriete films op te noemen en de kans is groot dat je in no time bedolven wordt onder een reeks populaire titels en namen van grote filmsterren. Film is bijzonder populair onder jongeren. Wie onderzoeken over het bioscoopgedrag van deze groep erop naslaat ziet dat ook bewezen. Het is dan ook niet vreemd dat film de toppositie inneemt op het lijstje van culturele activiteiten die worden betaald met de in 1999 geïntroduceerde CKV-vouchers. Film kijken is één, maar er daarnaast ook wat mee doen is twee. Het NIF wil daar zo haar steentje aan bijdragen.

Het jonge instituut werd in het najaar van 2001 formeel opgericht. Het kwam tot stand als gevolg van een fusie tussen een viertal stichtingen, met in totaal zeven parttime medewerkers, die ieder al een of meerdere filmeducatieve projecten onder hun vleugels hadden. Onder het mom van ‘samen bereiken we meer’ is het NIF opgericht en hebben de projecten van de voormalige stichtingen inmiddels allemaal onderdak gevonden bij de nieuwe organisatie.

Geen waardeoordeel

Wie denkt dat met het NIF een instelling is opgestaan die aangeeft welke films wel en welke niet geschikt zijn voor filmeducatie, moet zijn beeldvorming van het jonge instituut direct bijstellen. Het NIF wil graag iedereen - en niet alleen jongeren - volop kansen bieden om films zelf (meer) te leren waarderen. Zij wil dat doen door informatie aan te reiken en een grotere mate van betrokkenheid bij film tot stand te brengen. In die gedachtewereld is geen plaats voor opgelegde waardeoordelen over wat goed en slecht is.

Kijken en doen

Om mensen meer vertrouwd te maken met film biedt het NIF, dat zich wil ontwikkelingen tot hét instituut op het gebied van filmeducatie, een aantal van projecten dat mensen hiertoe in de gelegenheid stelt. Een van die projecten is ‘MovieZone’. Dit project biedt jongeren de kans buiten schooltijd, op vrijdagmiddag, naar het filmtheater te gaan om zich daar eens een andere film te laten voorschotelen dan ze gewend zijn. Ter ondersteuning is er educatief materiaal beschikbaar zodat het bezoek aan een film als The Big Lebowski, of in het komend seizoen Memento, ook een referentiekader krijgt.

Staat bij MovieZone de vrijheid van de leerling centraal om te bepalen wanneer en naar welke film hij of zij gaat, het project ‘Klassefilm’ volgt de lijn dat leerlingen van zowel het primair als voortgezet onderwijs de geselecteerde films klassikaal bezoeken. Ook ‘Klassefilm’ biedt de docenten en leerlingen lesmateriaal waarmee ze stapje voor stapje worden binnengeleid in de wereld van de film.

Het NIF is ook de thuishaven van een project als de Dag van de Nederlandse Film. CKV-1-scholieren krijgen een hele dag de kans tot de ontdekking te komen dat film meer is dan alleen maar speelfilms. Ze komen te weten hoe films in Nederland gemaakt worden. Daarvoor kunnen ze terecht bij de grote groep Nederlandse filmmakers die de dag elke jaar bijwonen. Daarnaast kunnen zij deelnemen aan workshops. Tot de andere projecten van het NIF behoren ‘In première...’, waarbij rondom een nieuwe Nederlandse film een educatief pakket wordt samengesteld, lezingen en cursussen, voor zowel jongeren als volwassenen, en de cdrom Kijken is Kunst. De cd-rom laat scholieren zelfstandig kennis maken met de werking van beeldtaal in film, tv en nieuwe media.

Intermediair

Een van de kerntaken van het NIF ook de rol van intermediair. Het NIF is niet de enige partij met een filmeducatief aanbod. Tal van organisaties en instellingen, variërend van het International Film Festival Rotterdam, Cinekid, het Nederlands Instituut voor Animatiefilm en het Filmmuseum, organiseren activiteiten om hoofdzakelijk jongeren een bredere kennis van film bij te brengen. Voor al deze partijen, maar vooral voor de onderwijsinstellingen die vaak - door het enorme aanbod - door de bomen het bos niet meer kunnen zien, speelt het NIF een coördinerende rol.

Nieuwe projecten

Het NIF had haar vleugels eind vorig jaar nauwelijks uitgeslagen of een reusachtige stapel aan vragen, voorstellen en projecten in ontwikkeling kwamen voorbij en belandden in korte tijd op de bureaus van de medewerkers. Het NIF raakte in gesprek met een groot aantal potentiële samenwerkingspartners waaronder uitgeverijen, filmfestivals en instellingen als Stichting Lezen. Het resulteerde in een aantal praktische plannen en nieuwe activiteiten.

Zo wordt er samen met het Filmmuseum gewerkt aan lesmateriaal voor CKV-2 bij de zogeheten Klassiekerreeks, ligt er het initiatief om docentendagen te organiseren waarbij deskundigheidsbevordering centraal staat en bevindt het onderzoek naar praktijkgerichte filmeducatie voor vmbo-leerlingen, in samenwerking met de stichting House of Shorts, zich in de afrondende

[p. 50]

fase. Met Stichting Lezen wordt er in het kader van literatuuronderwijs lesmateriaal ontwikkeld. Dit is in eerste instantie bedoeld voor leerlingen uit de bovenbouw van havo en vwo, maar later ook voor het vmbo.

Groot netwerk

Alle projecten waar het NIF bij betrokken is of zal raken zijn gegarandeerd van een goede inbedding in zowel het onderwijsveld als de filmwereld. Dat is ook niet vreemd als men bedenkt wat de achtergrond is van de NIF-medewerkers die de projecten in de dagelijkse praktijk sturen. Hebben enkele werknemers hun wortels vooral in het filmbedrijf (waar ze hebben gewerkt voor onder andere filmtheaters en distributeurs), andere komen uit de hoek van de cultuureducatie. Veel medewerkers die nu betrokken zijn bij projecten als MovieZone, Klassefilm en de lezingen, waren dat al vanaf het eerste moment. Het is mede daardoor dat er aanzienlijke kennis is opgebouwd en dat zij erin zijn geslaagd een waardevol netwerk op te bouwen. Dit sluit aan op datgene wat het NIF wil zijn: een netwerkorganisatie met goede contacten in zowel het onderwijsveld als de filmwereld. Het NIF heeft zeer goede banden met partners als de Nederlandse Federatie voor de Cinematografie (NFC), het Nederlands Fonds voor de Film, filmfestivals en een uitgebreid netwerk van Centra voor de Kunsten, ook wel steunfunctie-instellingen genoemd.

Sinds afgelopen jaar wordt het NIF gesubsidieerd door het Ministerie van OCenW in het kader van het Kunstenplan dat loopt tot 2004. Een terechte ondersteuning, want film mag dan wel bijzonder populair zijn onder jongeren, het medium heeft ondanks haar meer dan honderdjarige bestaan nog altijd een aanzienlijke achterstand ten opzichte van de traditionele kunsten. Het NIF wil daarom de aandacht voor film in het onderwijs stimuleren en ondersteunen. Als het aan haar ligt, komt het NIF ook in aanmerking voor ondersteuning in het volgende Kunstenplan. Al is het alleen maar om het werk dat in september 2001 begonnen is te kunnen continueren en zo te kunnen laten zien welke bijdrage het NIF kan leveren aan het zelfstandig ontwikkelen van waardering voor film.