Boekbesprekingen
Een nieuw examen, een nieuw geluid. Zoiets ben je, het cliché ten spijt, geneigd te denken bij de uitgave van een audio-cassette bij Cicero. De vakdidactica van de VU in Amsterdam, Caroline Fisser, heeft het experiment aangedurfd; onlangs verscheen Cicero, Pro Milone, in het Latijn uitgesproken door Prof. dr. A.D. Leeman, met verder ook nog Stemmen des tijds, fragmenten van historische redevoeringen uit de Tweede Wereldoorlog.
Wezenlijk nieuw is het experiment niet: al in een lang verleden werd er veel oudheid op plaat gezet, en sommige classici gebruikten al heel wat geluid in de les (in het Vademecum voor de leraar klassieken, uitgegeven door de Dictatencentrale van de Universiteit van Nijmegen, 080-616250, is een uitgebreide geluidsafdeling afgedrukt). Monteverdi en Von Gluck met Orpheus en Eurydice, en Beethovens Coriolanus, laat staan vele versies van de Carmina Burana, eventueel op video, zijn stukgedraaid in sommige klaslokalen.
Toch is er iets nieuws onder de zon: het komt niet veel voor dat een redevoering van Cicero, en zeker niet een niet zo bekende, op cassette wordt gezet; echter, de vakgroep klassieke talen binnen het IDO/VU te Amsterdam heeft inmiddels ervaring opgedaan met uitgaven op diagebied en muzikale optredens tijdens nascholingsdagen, en er ook waardering mee verworven.
In de inleidende tekst bij de docentenhandleiding wordt uitgelegd wat de beweegredenen zijn geweest voor deze uitgave; duidelijk wordt dat er ook na het centrale eindexamen Latijn 1994 gebruik van kan worden gemaakt, omdat de actualiteit van de retorica niet hiertoe beperkt blijft. De suggesties voor het gebruik in de les van deze cassette gaan dan ook verder.
Twee jammer-punten:
- | de stem van Leeman-als-Cicero klinkt naar mijn idee veel te droog. Ik stel me Cicero voor als een soort vroegere Italiaan, wat -ondanks dat vroegere- bij mij het beeld oproept van een Romein in een telefooncel: hoogst ongelukkig omdat hij met één hand de telefoonhoorn vasthoudt terwijl hij tegelijkertijd met twee handen zijn woorden kracht wil bijzetten. Als ik me even de situatie voor oren haal waarin deze verdedigingsrede voor Cicero's goede (politieke) vriend Milo, voor honderd procent schuldig aan een koelbloedige moord, gehouden moet zijn, hoort daar heel wat meer vuurwerk bij; van de andere kant, misschien kan dit dan een uitdaging voor de docent of voor een leerling worden: wie kan het ‘beter’?! |
- | voor mij hadden bij de Stemmen des tijds ook wat actuelere toespraken gebruikt mogen zijn: ik kan me voorstellen dat bij voorbeeld Saddam Hoessein of een congresrede van Clinton of de beroemde ‘Dream’ van Luther King het in de klas goed doen. Dit gemis is des te sterker omdat in een van de
|