Trotwaer. Jaargang 29

[p. 131]

Trije Sigaren
Lykele de Vries

By it wetter stie in famke. Neist har stie in kreas klaaide jonge, hast hielendal yn it swart. It like oft se earne op stienen te wachten en dat bliek úteinlik ek sa te wêzen. Se wachten op harren mem dy't ek de mem fan Jessika bliek te wêzen. Sy wie my daliks al bekend foarkaam mar ik wist net krekt mear wêrfan. Krekt doe't se fuortrieden kaam my te binnen dat ik har sjoen hie tegearre mei har dochter op it blommekorso.

It wie in moaie simmerjûn en lykas de dagen derfoar fytste ik by de feart lâns op wei nei hûs. Ik kaam by myn omke wei dy't ik holpen hie mei it fernijen fan syn reiden tekje. Hy hie foar dat putsje in ûnderhâns mantsje ynhierd dêr't ik it goed mei fine koe. Ik stie op de leider en joech it dekkerke de boskjes reid oan dy't myn omke fan de grûn ôf omheech goaide. De boskjes reid hienen we de earste dei yn it hok op mjitte hakke en foarsjoen fan in stikje tou mei in dûbele knoop, in knoop dy'st mei in koarte skuor iepen lûkst sadatst op it dak gjin drege toeren mear út hoechst te heljen. Fan 'e jûn hienen we de lêste hân lein oan it tek en wienen der in stik as wat boskjes reid oerbleaun. Ik frege oft ik in boskje mei hawwe mocht. Myn omke sei: ‘Hoesa dat?’ Ik sei dat ik dat noch net wist. Doe begûn it ûnderhânse dekkerke te laitsjen. Hy sei: ‘Lige dat moatst kinne jonge. Lige is ek in fak. Dat is it saneamde liichfak.’

Dizze wike hie ik leard dat it dekkerke it saneamde liichfak wol ferstie. Hy koe der hieltyd moai bykomme en goed besjoen wie him eins neat te mâl. Behalve alkohol yn it ferkear, dêr koe er poerrazend oer wurde. Doe't it dekkerke op in middei op myn fyts even nei it sigarewinkeltsje wie om wat smokerij fertelde myn omke hoe't dat sa kaam wie. As jongbaas fan miskien tweintich jier hie er syn suske ferlern, oanriden troch in fint dy't mei drank op achter it stjoer siet. Sy en har freondin, in bretaal famke neffens it dekkerke, hienen krekt fan kant wiksele. Hienen se dat net dien dan hie syn suske no noch libbe. It dekkerke tocht noch faak oan har, safolle dat er my oan it begjin fan de wike in doaske sigaren oanbea doe't ik tasei nea mei drank op achter it stjoer te krûpen.

Fan dy sigaren wienen no noch mar in pear oer. Elke dei hie ik op de brêge myn fyts op slot setten en wie oer it stikeltried by de feart lâns it lân ynrûn. Ik hie my foardien as de grutte Machiavelli dêr't bekend fan is dat er oerdeis mei leafdespoëzy troch de lannen rûn om jûns beskut te sykjen yn syn biblioteek dêr't er in grutte swarte cape omsloech om mei dizze kreaasje syn freonen út de klassike Aldheid te begroetsjen. Ik hie gjin grutte swarte cape, mar wol myn doaske mei sigaren. Elke dei hie ik by de lytse gloppe der ien opstutsen, wie achteroer lizzen gong en hie myn

[p. 132]

gedachten har gong gean litten.

Ik fytste by de feart lâns, mei achterop it pakjedrager in boskje reid, fan doel om aanst by de brêge op 'e nij de lannen yn te gean. Al fan in ôfstân koe ik lykwols sjen dat op de brêge ien stie. Doe't ik tichterby kaam seach ik dat it in famke wie. Doe't ik noch tichterby kaam seach ik dat der ek noch in jonge by wie, in jonge dy't opfoel om't er hiel kreas yn de klean wie. Hy hie in swarte broek oan, tegearre mei in pear swarte skuon en in swart jaske. Under it jaske hie er in bêzje blûske mei dêr oerhinne in djipreade strik. It like oft se earne op stienen te wachtsjen want wylst it famke ûnbeweechlik tsjin 'e reling fan de brêge stie rûn de jonge wat ferfeeld hin en wer. Ik twifele even, ried doe de brêge op, remme koart en stapte ôf. De jonge en it famke seagen op my ta mar seinen neat. Ik sette myn fyts tsjin de tsjinoerlizzende reling en helle it boskje reid ûnder de snelbiners wei.

‘Hy sil stro-rum meitsje,’ sei it famke.

Ik seach oer myn skouder.

‘Hy sil in dak dekke,’ sei de jonge dy't blykber wist dat it gjin strie mar reid wie.

‘Miskien wol er my wol dekke,’ sei it famke op sabeare-serieuze toan. ‘Hé menear, wolle jo my miskien dekke?’

Ik seach koart nei har mar rûn doe sûnder in antwurd te jaan mei myn boskje reid de brêge ôf en stapte oer it stikeltried it lân yn. Ik rûn in meter of tsien by de feart lâns en seach doe om. It famke en de jonge stienen my beide nei te sjen.

‘Ik wol hiel graach dekt wurde,’ raasde it famke my lûd ta.

De jonge stie neist har en even tocht ik dat hy ek raasde: ‘Ja, sy wol hiel graach dekt wurde.’ Letter twifele ik hjir lykwols oan om't it net wierskynlik wie dat de jonge yn syn tastân ta sokke rûge taal by steat wie. Ik stuts myn hân heal omheech en rûn doe sûnder fierder om te sjen troch oant ik oer in sleat sprong en doe troch in boskje oan it sicht ûntlutsen waard. Ik rûn troch oant ik by de lytse gloppe kaam, goaide dêr it boskje reid yn it gers en pakte it doaske sigaren út myn jasbûse. Der sieten noch fjouwer sigaren yn. Ik pakte der ien út, stuts de sigaar oan en liet my achteroer falle.

Wannear't ik hjir sa mei myn sigaar lizzen bleaun wie hie ik de jonge en it famke wierskynlik noait wer sjoen. Op dat momint kaam ik lykwols ynienen ta in ferskuorrende ûntdekking. Ynienen fernaam ik dat ik myn fyts net op slot setten hie. Ik skrok op, drukte wyld myn sigaar út yn it sân en socht as in healwizen myn bûsen nei. Hjoed de dei soe ik miskien rêstich lizzen bleaun wêze, mar doe yn dy tyd wie der neat dat my sa oerémis meitsje koe as de mooglikheid dat myn fyts my ûntstellen wurde soe. It wie in hiele aparte tik. Bygelyks earder dy wike doe't ik myn fyts útliend hie oan it reiddekkerke om even nei it sigarewinkeltsje te riden, doe hie ik net earder kalm west foardat myn karke wer tsjin de muorre stien hie.

Ik rûn op in drafke by de feart lâns, it beamkeguod troch en sprong doe yn ien kear de sleat oer. Ik seach dat de jonge en it famke noch hieltyd op de brêge stienen. Dat makke my al rêstiger. Stadich rûn ik by it wetter lâns op harren ta en

[p. 133]

seach doe't ik tichterby kaam dat myn fyts der noch stie. Gelokkich! Ik rûn fierder. De jonge en it famke krigen my krekt yn de gaten doe't ik al hast wer by de brêge wie. Sûnder wat te sizzen folgen se hoe't ik oer it stikeltried klom en de brêge opkaam. Al gau hie it famke it bekje lykwols al wer iepen.

‘Dêr hast him ek wer,’ sei se, ‘allinnich it boskje strie is er kwyt. Hat er miskien in hynder?’

‘It wie gjin strie,’ sei de jonge, ‘it wie reid. En reid is gjin fretten foar bisten.’

‘Sis menear,’ sei it famke op oerdreaune toan, ‘wat hawwe jo mei dat boskje reid dien?’

Ik rûn op myn fyts ta en sloech myn foet oer it sadel.

‘Wannear't jo net fertelle wat jo mei dat boskje dien hawwe dek ik jo miskien wol,’ sei it famke no sabeare-lulk.

‘Lit dy jonge dochs gewurde,’ sei de kreas klaaide jonge en rûn yrritearre skodholjend de brêge ôf.

‘No,’ sei it famke en rûn flanterjend lâns my hinne, ‘fertelst it my of fertelst it my net?’

Ik seach it famke no foar it earst rjocht yn de eagen en realisearre my dat wannear't ik my oait op it saneamde liichfak talizze woe ik no in goeie slach slaan koe. Ik seach even nei de grûn en sei doe: ‘Ik wie eins fan doel om in kampfjoer te meitsjen mar doe krige ik ynienen in foargefoel. Ik krige in foargefoel dat ús mem in ûngelok oerkaam wie en dêrom fyts ik no hurd nei hûs ta.’

It arrogante holtsje fan it famke dat my sakrekt noch spottend oanlake hie seach my ynienen frjemd oan.

‘Dû makkest in grapke tink?’

‘In grapke?’ sei ik.

‘Us heit,’ sei it famke, ‘hat hjoed ek in ûngelok hân.’

Op dat momint rôp de jonge dat der in auto oankaam.

‘En dat is net in grapke,’ sei it famke dy't oereinspatte en doe fluch by de brêge delrûn. Ik seach by de feart lâns en seach yndie yn de fierte in auto hurd ús kant útkommen. It bliek in BMW te wêzen, in moaie auto. Achter it stjoer siet in frou dy't my bekend foarkaam mar dy't ik net daliks teplak bringe koe. Se stapte út en sei: ‘It falt allegear wol wat ta.’

‘Leit er yn koma?’ frege de jonge.

‘Jou my dyn tas mar,’ sei de mem dy't in tas fan it famke oernaam en achter yn de kofferbak goaide. Ik folge har dwaan en litten mar koe mar net betinke wêr't ik har fan koe. De jonge siet al achteryn en luts in apart gesicht. En doe krekt, op it momint dat se fuortrieden, wist ik ynienen wer wêr't ik har fan koe. Sy wie de mem fan Jessika, de winneres fan de miss-ferkiezing dy't tradisjoneel de iepening is fan it jierlikse blommekorso. Jessika hie my dy deis in goede kar talike. Jessika wie in famke dat oerstreame koe fan lok en dat by steat wie har koarte libben yn de spotlights te ûnderfinen as in masterstik dêr't sy tagelyk ûnderdiel en middelpunt fan wie.

En dat binne de bettere eigenskippen, tocht ik wylst ik seach hoe't de BMW hurd by it wetter lâns de kym temjitte skeat. Ik stie bûgd oer myn fyts en seach de auto nei. Doe taaste ik tige hoeden yn myn jasbûse en helle it doaske siga-

[p. 134]

ren derút. Der sieten noch trije sigaren yn. Ik pakte se yn myn hannen en joech se elk in namme. De earste neamde ik nei Jessika, de twadde nei it reiddekkerke en de lêste nei mysels. It wie yn wêzen in suver tafallige folchoarder, mar dat makke net folle út. Lang om let soenen se alletrije de brân deryn krije.