Trotwaer. Jaargang 27

[p. 196]

Jacobus Q. Smink
Iepen brief oan Y. Qaspersmah

Achte hear Qaspersmah,

Hjoed krige ik fan jo tastjoerd in ôfskrift fan It skôgjend each fan Soepboer en de swarte side fan Smink dat jo ornearre ha foar publikaasje yn Trotwaer. Ik moat sizze dat it in komysk stik is, mar ik bin net sa wis oft it foar my wol sa oanlokkelik is dat jo ferhelje fan allegear aventueren dy't ik mei jo belibbe hawwe soe, wylst ik noch noait in Qaspersmah sjoen ha yn Gasterlân. Jo skriuwe ien a dat it moat hast wol sa wêze dat jo dêr dochs in thús hân ha. Kampen dat kin ik wol fine, Qampen hie fêst ek in toer west op 'e kaart. Jo wenje net mear yn Fryslân dat it kin wêze dat jo it mar wat heech yn 'e plasse ha mei dy rare Q sûnder u en ik freegje my ôf oft dy Y. miskyn foar Ygram stiet; jo helje dy Albertina wol slim del, hear en mei tefolle in tinte yn 'e broek, ik hâld dêr eins net fan. Ik bedoel eins dat jo ek wol wat wurdearring ha moatte foar sa'n flarde dy't it oandoart en sabelje sa'n grut dichter del. As ik de media fan de lêste jierren goed folge ha dan sitte der nochal wat grut dichters yn 'e Fryske literatuer, kin dat samar? Wa sil dat betelje? Is 't miskyn net krekt in goed ding en poeierje in pear fan dy sneinsbern ôf?

Ik fyn wol dat se in punt hat, LINGERICH TEKSTYL & swarte side oertsjûget har net en dat is dochs foldwaande; se mei skriuwe wat se wol. Dat har stikje miskyn net yn ferhâlding stiet ta wat der yn en achter dy bondel sit oan wurk, jild en oare betsjuttings, kin men fêststelle, mar it is har goed rjocht om net ûntfanklik foar dizze bydrage oan 'e literatuer te wêzen; se is frij, se kin as kritika sizze wat se wol. Ik bin net wiis mei sa'n krityk, mar ik ha genôch relativearringsfermogen om my fan krityk likefolle oan te lûken as dy krityk ferstjinnet. Yn dit gefal skriuw ik dit brief, mar jo moatte net tinke dat ik oare gedichten skriuwe sil omdat ik Albertina Soepboer dan mear behaagje; dizze krityk haw ik neat oan, mar ik sil har der net skeef om oansjen, sterker, ik wol har wol út 'e tinte lokje as dit brief dêrta mar genôch is want ik moat wol in bytsje sunich wêze mei myn tiid.

As ik in kear op in freed oer Arnhem rydt om Bibine op te pikken yn Doetinchem dan kom ik fêst te sitten yn 'e flessehals by Kampen, dat dan soe 'k yn dy filetiid ek wol in burreltsje by jo drinke kinne want it liket my

[p. 197]

net ferkeard ta dat ik ris mei jo yn 'e kunde kom, om ús ferhalen wat op elkoar ôf te stimmen, sis mar. Ik moat al witte wa't dy mokkeltsjes binne.

Lykwols, ik ha smaaklik lake om jo styl. Ien kear giet it echt mis: op 'e twadde side stiet nammentlik dat it yn myn poëzy funksje hat dat eroatyske suggestjes de boaiem ynslein wurde. As soarte fan útlis skriuwe jo: ‘Immen dy har net ris yn de leafde feriten hat en likemin in foege hûndert meter yn de skuon fan Smink rûn hat, kin soks net pleatse of begripe.’ Ik meitsje beswier om in tal dingen: ‘Immen dy har’ is in stylistyske ramp, prate we net oer, gewoan ferbetterje; ‘en likemin’ betsjut dat oan beide kritearia foldien wurde moat, ik sis noch oan it iene, noch oan it oare kritearium hoege lêzers te foldwaan, der is nammentlik mar ien kritearium en dat is dat se lêze; dy ‘skuon’, och ja, ik rin op bikkellearskes; ‘kin......begripe’ slút in duvelsk komplot mei in elite en neffens de hiele sin is dy elite der sels net om't alle samlings fusearre binne ta gjinien. (Jo gunne my dochs wol lêzers? Ik wit dat jo in residivist binne wat dat lêzen oangiet, dat jo sille it faaks oars bedoele?)

Bysûnder sympatyk fûn ik dat jo it anagram Minsk brûkten, dat is wol waarm foar my.

Jo sizze yn jo stik wier in soad fan dy waarme dingen, tankewol, mar ik tink al dat jo dat bilskokken èn dat sûpen op 'n duer berouwe sil, want besopen nûmerkes achter in fredestimpeltsje, of slimmer sa as ik de earste kear op in tsjerk-hôf, dêr moatte jo net grutsk oer dwaan. Jo kinne bêst yn 'e iepen loft bilskokke en sûpe (bygelyks yn jo achtertún), mar wês earlik, dy sturt fan de jierren sechtich hat allinne mar neidielich west foar jo karjêre. Albertina Soepboer is de njoggentiger generaasje, it koe in dochter fan jo wêze, as jo achter dat fredestimpeltsje in lytsen oanset hiene, bygelyks. Dat is echt wat oars en ik ken it famke net, mar ik wol har al hâlde... en dat sis ik om't sy my opfoel de earste kear dat se yn Trotwaer gedichten publisearre, jo kinne der Piter Boersma op neifreegje.

It hat yn dit brief net safolle doel om fierder op dy bondel en dy krityk yn te gean; ik wol dit eins net, ik wol eins net yn diskusje oer wat ik dien ha.

Foar de wissichheid stjoer ik oan de redaksje fan Trotwaer in ôfskrift fan dit brief, ik hoopje dat jo my gau weromskriuwe.

Mei achting,

Jacobus Q. Smink

P.S. Tjitte Piebenga docht it oer MINSKeGEDICHTEN noch mâler yn de LC fan 19 maaie, allinne al as it om argumintaasje giet.

[p. 198]

Hy etalearret fierder mar raak en brekt de totum ôf yn in heale kolom, folslein sûnder ûnderbouwing. Dy man tinkt dat er de Fryske literatuer foarúthelpt, lykwols it medium is der net nei om sa te skriuwen en yn in literêr tydskrift soe it sa ek net kinne. Hy ponearret mar. Ek om him sil ik net oare gedichten skriuwe om him te behagen. Krityk is wat it wurdich is.