Trotwaer. Jaargang 22

[p. 114]

Tsjisse Hettema
Rjochte streken

Foar Anne

Presiis seis oere, de koai giet iepen en de meute wedstriidriders gjalpt nei bûten. Fûle skynwerpers fan de ferskate tillevyzjeploegen begeliede de dravende manlju en in inkelde frou nei it iis fan de Swette. Dêr wachtet it pikswarte gat.

Presiis seis oere sette Rudy de stap deryn nei de Bonkefeart. It iis fan de Moark ljochte op en wiisde har it paad. Rudy geniete fan it sachtglânzgjende iis. Yn 'e fierte by de Bonkefeart wie it in drokte fan belang mei kreamkehâlders dy't it spul ynrjochten op it ôfsetten stik fjouwerbaansdyk en waarden kontainerkabines fan binnenút hel ferljochte.

It giet der mâl omwei. Elkenien wol it earst fuort. Jaap ek. Syn skuon smyt er earne ûnder in plestikpûde del. Hy hopet dat Rudy se aanst weromfine kin. Dwaze gedachte, sjit it troch him hinne.

Der kaam drok gepraat út de ferskillende doariepeningen wei om har hinne, mar Rudy wist, wêr't se wêze moast. By de fierste kontainerkabine wie alles rêstich en de doar wie ticht. Doe't se de doar iependie, seach se in ploech manlju om in rûne fergadertafel sitten dy't allegear tagelyk har kant útseagen en ophâlden mei praten. Se stapte deryn en die de doar achter har ticht, wis fan harsels krekt as waard se ferwachte.

It iis sjit ûnder him troch en syn fûle streken sette skrassen yn it beton. Sa sterk hat er him noch noait oan it begjin fan in wedstriid field. Fernuvere oer syn kracht dy't er troch syn hiele lichem hinne fielt, sjit er de iene nei de oare rider foarby. Op 'e tiid de holle bûgend foar brechjes. Wannear't se in ein klune moatte, set er krekt foar de wâl noch even oan en mei de gong dy't er dêrtroch hat, draaft er wer in pear riders foarby. It liket wol as wurdt de alvestêdetocht diskear útmakke op de klúnplakken.

In healoerke letter gie de doar fan de fierste kabine wer iepen en kaam in lûd fan trochinoarhinne pratende en laitsjende minsken nei bûten dêr't it heiendal weiwaard yn it lûd fan rappende kreamhâlders en gûnzjende benzineäggregaten. Rudy kaam mei in holle sa read as fjoer der ût. Hurd die se de doar achter har ticht. Hastich knoffele se by de hurdbeferzen sleatswâl fan de Bonkefeart del

[p. 115]

en draafde sa hurd se koe oer it iis nei de oare kant.

It is altyd makliker om oan moaie dingen te tinken. Mar moaie dingen bliuwe noait sa lang hingjen. Rudy sjit oeral trochhinne, hurder as ik ride kin. Wat rep ik my hjir de lea om as oerwinner fan dizze tocht har as earste by de streep te finen. Better wie it om as lêste toertochtrider yn Aldtsjerk ôf te binen en mei de lêste bus nei hûs. No binne wy noch net iens yn Harns en ryd ik al mei in foarsprong fan in kertier op kop. Wat hurder myn lichem wol, wat fûlder myn geast yn my protesteart. IN BERN op it iis. Watfoar kant giet dy út op dy knoffelige fuotsjes. Haw ik ea ik sa oer iis sigesage. Myn streken binne rjocht, myn doel leit rjocht foar my: hoe kom ik sûnder ûngemak om dat bern hinne.

Drafkjenderwize sette Rudy wer de kant nei de pleats út, sa ticht mooglik oan 'e kant oer iis. Doe't se wer by de wâl opklattere, seach se dat har mem rjochtop foar it keamersrút stie. Alle lampen yn 'e keamer wiene út.

As in razende rydt er op de hummel ôf dy't nergens erch yn hat en alle kanten útsjit. In ûnreedlike lilkens wâlet yn him omheech. En mei de lilkens springt er yn ien kear oer it bern hinne. Fier der oerhinne. Yn in flits sjucht er Rudy skarreljen, omgriemen, noait in stap foarútkommend, sûnder doel yn it libben ompielen. Mei faasje set er wer út ein. Tusken Harns en Frjentsjer kin er mar kwalik tusken de rigen minsken trochkomme dy't heiendal útsinnich fan syn prestaasje him oanreitsje wolle, ûnfersteanbere dingen roppe en in laach wetter op it iis toverje. En mei gjinien fan allegear ha 'k kontakt. Se begnuve allinnich dizze myn lichaamlike prestaasje. Rudy kin net iens reedride. No ja, wol wat. Se kin foarútkomme. Mar se hat gjin bestjoer mear oer har eigen lichem wannear't se ien kear op redens stiet. Wêrom wie se der fan 'e moarn net, sa't se ôfpraat hiene.

Doe't Rudy op de bûthúsdoar tarûn, die har mem him al iepen en frege allinnich mei de eagen. Rudy skodholle, rûn har mem foarby nei de keuken en sakke ferslein yn in stoel. Har mem skonk hurd tee yn en sette in board mei klearmakke stikken bôle foar har del. Mar Rudy dronk allinnich mei grutte swolgen de tee op en liet de bôle stean.

Alles yn him gûlt om Rudy. Der sjit him in fers troch de holle fan krêft en leafde, fan smjunterij en feilige havens. Mar krekt at er de wurden útbringe sil, binne se ek wer fuort. In leafdesfers kin ek wreed wêze, kin dy útinoar ropje. Dat byld bliuwt by him hingjen fan in Rudy dy't him útinoar ropje wol dizze reis. Hoe dan ek, hy sil hjoed wol winne, it sjit al moai op, mar wannear't er deaynein oer de einstreep wjukkelt, dan sil

[p. 116]

dat net fan it reedriden wêze.

Har mem seach har ferheard oan, doe't se gysten út de stoel wei kaam en nei de gong draafde dêr't de tillefoan hong. Wyld skuorde se de draaiskiif by de nûmers lâns en hold doe even de siken yn by it oergean fan de tillefoan oan 'e oare kant.

Oeral útsinnigens om him hinne, krekt oft se him oanmoedigje wolle yn 'e striid mei Rudy. Hie er net in kear rudige Rudy tsjin har sein? Hy soe it no ek tsjin har sizze wolle; raze wolle: rudige rudy. Mar dan silst sjen, dat Rudy dêr krekt tusken it publyk stiet en weromropt: bazige boarre: Mar hjir is ommers net in minske te sjen. Hy giet der even by lizzen, raast dan út alle macht: rudige rudy, lytse poarre, soest wol langer mei my omgean doare. It wurdt him kâld oan 'e rêch, mar foar't er oerein komt, seit er noch hurd even ynhâlden tsjin 'e helikopter dy't boppe him hinget: leafste.

Seis kear skuorde se mei alle macht de tillefoannûmers lâns de skiif en doe, doe't it al ljocht begûn te wurden, sakke se wurch wer yn 'e stoel en begûn de bôle mei smaak op te plúzjen. Mem seach har noch like ferheard oan as doe't se út de stoel oereinkaam en nei de gong stode mar frege fierder neat.

Hoe lang leit er hjir. Noch net sa lang, want de helikopter is noch net neist him delstrutsen. En dochs hat er it gefoel as hat er him de longen út it liif raasd. Ja, no makket de piloat risselwaasje om te lânjen en de kameraman hat syn kamera neist him op de flier set, klear om der út te springen. Hy sil noch even wachtsje, oant se krekt op 'e grûn bedarre binne en dan mar wer fierder op. Nei noch mear minsken, massa's minsken sûnder Rudy. Dêr is er no al achter, dat se ek net oan de einstreep stean sil om him op te heinen. Wat is dan syn doel eigentlik behalve dizze fysike rûngong? De kameraman bûcht mei draaiende kamera oer him hinne en beweecht ferheftich mei syn mûle. Frjemd gebit hat er. Oeral hoekjes út. Hy wol witte wêr't Rudy is. In bytsje stiif klatteret er oerein en skoot dan mar wer de iene foet foar de oare.

Rudy sette de tillevyzje oan, mar krige allegear sfearympresjes út Dokkum, Frjentsjer en it ôfwaaide geëamel fan ferslachjouwers. Jaap waard net sjen litten, hoewol't se wis wie dat er fier oan kop lei. Se die de tillevyzje wer út en wachte en stoarre troch it rút nei bûten, dêr't de Moark as in oprôle kat lei te sliepen.

It lêste ein fanôf Aldtsjerk sjucht er wakker om him hinne. Miskien rydt se him yn 'e mjitte. Miskien hat se in ferrassing foar him en hellet se him as har oerwinner fan it iis. Ja, dat moat it wêze, dat hy fier foar de finish ôfstappe kin en him oan har oerjaan. Dan sjocht er in eintsje foar him út in prosessy fan mannen yn it swart mei krusen op grut

[p. 117]

te peallen boppe har oer de hiele breedte fan it iis rinnen. Se komme op him ta rinnen, mar geane net oan 'e kant. Soe er sa wurch wêze dat er fan alles begjint te sjen, dat der net is? Wurch fielt er him net, mar wol in hiel frjemd licht gefoel, krekt as weacht er gjin pûn. De mannen mei de krusen rinne stadich troch en wike gjin sentimeter. Hy wol roppe, raze.