Trotwaer. Jaargang 22

[p. 108]

Harmen Wind
De kultuerdrager

I

It raam mei ticht.
Regeare foar syn boerd;
it swarte gat fan freze
hâldt syn almacht yn
it kryt. Hearskje mei
oerjefte; bern op 'e
noed. As tsjinner
fan syn m asterskip
is er op al syn
antwurden de fragen kwyt.
Dyn earm wurdt wurch ûnder
in finger, sigen rint as
hiel tin wetter oer dyn
fel. Masster praat troch,
hy sjocht dy net, hy sit
yn syn ferhal. Do hoassest,
efkes wurdt er kjel, hat
er wat sein? Do slútst it
finster, lústerst nei it
fine tikjen fan de rein.

[p. 109]

II

Hy fiert syn bernekrústocht
oan, Seldsjoeken fan
ferjitnis yn 'e mjitte.
Jiertallen stean as
stjerrebylden yn de nacht.
Wat foarby is dat bliuwt
oer. De storein risselt op de
ruten. Oan kertier foar tsienen
ta leare se bylden fan bûten;
skiednis wol syn tsjûgen ha.
Master krijt dy de tiid
net oan 't ferstân. Dyn
hierkes rize fan syn
krytsje. Barren
libbet yn syn bearen
en fynt plak op dyn
papier. De takomst
leit yn it ferline,
seit syn stim, en sjoch:
it stiet der wier.

[p. 110]

III

Sy diele yn syn doel,
fersoend mei har tekoart;
hy hat se lêzen leard,
harren boartlikens tsjin
tekst en útlis weistrutsen.
Hy sjocht yn har syn
wurken oan, it ûnheil
sil se net mear skeine, wryt
noch slyt is oan har skrift,
al wat fêstleit is ta seine.
Wa't net meikomme
kin bliuwt nei. Do
sjochst syn hân dy't
nei dy wiist, do witst
hoe't er fan sleauwens griist,
hoe krijst it yn de plasse?
Do bist oan fiif oere ta
klear, herhellest yn de
keale klasse deselde
rigels, hûndert kear.

[p. 111]

IV

Matearje spant mei
ûnderwizen gear:
ôfgrizen snokt yn de
ferwaarmingspipen. Syn
gehoar harket stikem nei
krieën op it tsjerkhôf,
twa hûnen op 'e dyk.
Sy hoege syn wurden net
mear wier te meitsjen,
sy binne syn died.

Yn wurden kinst ek op 'e
doele reitsje, sjoch mar,
master is it paad bjuster.
Net ien laket. Mei lûden
fan bûten ferdriuwst dyn
besauwing, oant er syn
wei wer fynt. Sadree't er
dy sjocht is er wer by de
tiid. Doarst fan skrutens
de noas net te snuten.

[p. 112]

V

Gesichten sjen en dreamen
dreame. Hy sjocht himsels
yn harren kommen gean. In
meagere profeet moat him
yn bern ferjitte, hy wit
dat it om reizjen giet,
de bline kaart dêr't se
foar sitte, en heart de
skille yn 't besef: Se
sille my hjir efterlitte.
It is sa fier. Hy docht
it jaske ticht en swijt
en wachtet steil oerein.
It is wer healwei fjouweren.
Dei harsenskrabber, blikker-
bril, de skriften komme
op elkoar, de tafels
rom, syn stimfoarke
wiist nei de see
fan âlde adeldom.

[p. 113]

VI

Noch ien kear fart er op
de sangen fan syn folk,
noch ien kear draacht him
it ûnkwetsber liet, noch
ien kear is er ien mei dizze
lytsen: én heit, én soan, sa
wier at er hjir stiet. Dan
wurdt de klasse in iepen plak,
siket de skym fan wat er
wie yn stilte syn gerak.
Hy makket noch in amerij
meneuvels op 'e brêge:
hy slacht omraak de maat
en sykhellet de weagen,
syn mûle hâldt op 't kier
it skomjen by. Dan is
it út, hy stjoert
dy mei de eagen. Dyn
rige rint dy rêd fan
syn oermânskens frij.