Trotwaer. Jaargang 16

[p. 238]

Bart Teroele
Bytsje by bytsje

dit hjir op dizze flet, yn in yn seis parten ferdielde wenmienskip, is it iennichste wat ús bynt in fjouwerkant kaartsje mei al ús nammen derop. it kaartsje stiet foar sjippe, amer mei waarm of kâld wetter en biezum. de nammen steane foar al of net skjinmeitsje fan it trepportaal. elke trije moanne hinget der wer in nij farsk skreaun briefke mei jimmeroan wer dyselde seis nammen. soms yn in oare folchoarder. in feroare folchoarder tsjut wat oan dat ûnútsprutsen bleaun is: in lytse of grutte woedeútbarsting fan de opsteller dy't stadichoan útrûn, ferwettere is yn wiete oerjefte, in benypte foarm fan wraaknimming op in namme, mar it kin ek wêze dat der in namme ferdwûn is en in oarenien der foar yn 't plak komt. ien hiele dei daverje de treppen ûnder it geweld fan it beest dat de namme ‘ynrjochtsjen’ draacht. en net earder hâlde swittende manlju en froulju op fan draven, tôgjen en switfaaiend suchtsjen as dat it beest him wolfernoege oer de mage strikend deljûn hat yn alle hoeken en hannen en er gapperich mei syn iene poat wiuwt ta'n teken dat it sa wol kin, en dan, nei ferrin fan in pear wike, wurdt syn namme op it kaartsje set en jout er him foar wer ûnbepaalde tiid del, wittend dat er alles wer yn streken hat oant er, it mei lang duorje of koart, fannijs wekker wurdend syn poaten útrekt, de pels skoddet en de bewenners oanfitert om him earne oars ûnderdak te jaan.

sa leit it beest op de twadde ferdjipping, rjochts fan 'e trep, al santjin jier yn in djippe sliep bewuolle. it hat yn dy tiid wolris besocht de bloedsomrin wer op gleed te helpen mar alle stevige ynhouten wiene al dusdanich oantaaste, yn gleiïch fet útrûn, dat it net mear slagge en kom oerein. de tiid hat it lichem sa útweakke dat it weisakke is yn alle hoeken, skreven, gatten en naden fan de étaazje. en sa is de frou dêr mei de tiid hieltyd ferwoedener mei húshâldlik ark begûn om te gean, te smiten en lang om let te daverjen ûnder it earst súntsjes foar har út glimkjen en yn harsels praten, mar allinken lûder laitsjend en roppend; en no dan om alles en neat it útskatterjend en baltend troch it hûs waarjend krekt oft hja it beest dêrmei wekker krije kin.

[p. 239]

de man rint it wurd ‘berêsting’ oeral hinne meitôgjend: om boadskip, op besite, op fekânsje, op 'e fyts, yn 'e auto. oeral dêr't er in te oerbrêgjen ôfstân beslaan, oerspanne wol dêr sakket er in bytsje mei de skouders nei foaren sadat de boarstbonke, nei't it liket, nei achteren dreaun wurdt en syn rêch him beskermjend oer it liif bûcht. tagelyk sakket er by elke stap in bytsje troch de knibbels. soms rookt er der in segaarke by mar meastal in segret. de berêsting is fuortkommen út it mislearre besykjen de grutte rivier oer te stekken, it gie allegear sa maklik en sûnder folle ynspanning hie er syn iene foet al bûten it boat op 'e oare wâl stean dêr't er de moaiste kleuren troch de loft skowen seach, de hearlikste swietroken wynderen om bar syn noastergatten yn en brochten yn syn harsens lytse ûntploffinkjes fan genot teweech. mar it moaiste, it hearlikste, dêr't er al syn libben op longere hie, wie de fredige stilte dy't in geastlike frede, in útskeakeljen fan alle seinposten foar syn wurge holle betsjutte soe. doe't er syn lichem omheech bringe soe om sa hurd mooglik út te stappen, fielde er dat it boat as oan in ein tou mei faasje werom lutsen waard nei de oare kant dêr't er foar gjin noch safolle werom wêze woe. sûnt dy kear hat de man de dea noch trije kear op 't skouder tikke om mei te gean. dêr komt de dea oan yn ljoche klean en in blier antlit it paad delstappen. elkenien dy't er groetet werkent him en begrypt wat dy groet betsjut, foar de man fan 'e twadde étaazje lykwols lichtet er noait de hoed hoewol't de man daliks wit wa't er foar him hat. alle kearen weroan dat er him achternei rûn wie en op it skouder tikke hie, wie er dochs wer hastich tebekskrille at de dea oer 't skouder seach en de man troch holle poarten nei it libben stoarre; en de dea, de dea, de dea, him nóch net groetsjend, ferwûndere oer dat klopke dat er faker net as al fielde, nochris oan 'e achterste foet loek en stevich trochrûn. at er dan wer foar de safolleste kear út it sikenhûs ûntslein wie, dan lies er ûnderoan de trep steande op it kaartsje syn namme en dan balle er beide fûsten om oankommen foar de foardoar noch ien kear om te sjen hoe't de dea al wer de hoed lichte foar in oarenien dy't bliid op him tastrampele.