Trotwaer. Jaargang 15

[p. 104]

Eppie Dam
It suden op 'e healwei

Men hat in húske foar in wykein yn it suden hierd en de freedtemiddeis stapt men út 'e hûs wei yn 'e auto. Frou en beide berntsjes steane efter 't rút en hâlde elk in earm omheech, as by etalaazjepoppen yn it skouder skroeve. De glêzen kou dêr't men har yn efterlit, skaait út nei in akwaarjum as men de mûlen helpleas happen sjocht: in tillefyzje mei de skoknop fan it lûd alhiel op min. Sa gau't men aansent út it sicht is, sille hja har as reptilen troch it territoarium fan har terrarium ferwege, hieltyd elkoar de kaaikes yn 'e rêch omdraaiend om it geande te hâlden: it meganyk dat in húsgesin op fuotten hâldt.

- leave, it is ôfrûn

- wat is ôfrûn

- ik

Men stekt jins kaaike yn it kontakt en draait it in heale slach. Ien gelok, de moter slacht fuortendalik oan. As by de earste rydles, sa hoeden trapet men it keppelingspedaal oan 'e ein ta yn, ynspektearret de H-foarmige fersnellingsplattegrûn op it pookje, skoot it dan mei doel yn 'e ien. Ut in blyn ferlet fan wissichheid set de hân de hendel lykwols nochris yn 'e frij om dêrnei it skeakelprosedee wer oer te dwaan. Alles moat no sûnder hapering ferrinne. Hoe't men jins hûs en hiem dan ek ferlit, yn alle gefallen net mei in trekje fan twifelriedigens. Dat is foar beide partijen it bêste. Foarsichtich moat de linker foet omheech, de rjochter yn in tsjinoerstelde beweging foarbygean en sûnder de emoasjes fan in hoartend fertsjen, glidet de wein folslein lykmjittich fan it paad ôf. Men lit in spoar fan kalmte efter.

- hasto dan hielendal gjin gefoel

- gefoel, gefoel

- ja, gefoel

Frou en bern ferlitte foar twa dagen, dat is winlik al in foarskot nimme op in skieding. In húske foar in wykein hiere, de frijheid útperbearje fan in libben mei nije, draachlike ferplichtings, oplein troch jinsels. It is de begjinrigel fûn ha fan in boek, dy't dêrnei dan noch wol moannen lizzen bliuwe kin, mar nettsjinsteande dat it ferhaal dochs ienkear nei de ein ta driuwe sil, ja, sels it lêste wurd foarby. It is in bestelling yn 'e hûs ha op besjen, binnen 8 dagen noch te retournearjen, mar men sil net mear ophâlde fan bybestellen, bestjoend troch de skjintme fan dy earste sinding. Men rjochtet de rêch en rydt de buorren út: einde 50 km.

TE HUUR: VRIJSTAANDE WONING

VOLLEDIG GEISOLEERD

MET MOGELIJKHEID TOT KOOP

[p. 105]

Men ferplakt de hannen en leit se hieltyd efkes leger om 'e sirkel fan it stjoer, fan kertier foar trijen, fia tweintich foar fjouweren nei fiif oer healwei seizen: twa sloppe fûsten yn 'e skoat. Foar oarmans each mei men it honk ûntflechte wêze yn in wolk fan ynderlike rêst, wa wit yn eigen eagen sels, no fernimt men hoe't jins oerallens saksearret neigeraden dat men fierder fan hûs ôfrekket, as wie it in pine dy't men net earder merkbyt as by it ferdwinen. Jins hertslach wurdt linkenoan kalmer en rekket yn in sekuer útbalansearre kadâns mei de azem, dy't him as de sûger fan in moter yn slow-motion yn 'e longen op en del beweecht. Men is allinnich. Men hat it each op ûneinich en sjocht it wykein as in nea net op te brûken ivichheid. In wûndermoaie wurgens lûkt jin troch de ieren fan 'e skonken hinne, as gyngen der twa liften yn omleech. Men woe wol sliepe, mar dan by bewustwêzen, om neat te missen fan it sêfte sjongen yn 'e holle. Of sliept men al?

- do moatst derôf komme

- ik sliep

- it is kertier oer sânen

- ik bliuw hjoed lizzen

As men bykomt út jins ferdôving, sis mar: wekkerwurdt, en út in wite ôfwêzigens wei jinsels ynienen mei in skok weromfynt yn 'e auto, de hannen noch altyd om it stjoer, rydt men fjouwerbaans. Men docht in hastige taast om jin hinne, men fielt jin bestellen, mar jins swarte learen tas stiet noch krekt sa op 'e efterbank. Men besiket noch de paden nei te gean dy't men delgien wêze moat, mar gjin fingerlingte fan 'e kilometers dy't men ôflein hat, komt jin foar 't ferstân. Men ís bestellen, mar net dat men wat mist. Guon parten fan jins libben sille altyd blanko bliuwe, efternei ûnmooglik mei betsjutting ta te rieden. En mocht der dochs in oantins komme, dan soe noch bliken dwaan dat se gjin betsjutting hiene. Koe men, flak foar jins ferstjerren, ea de film fan jins bestean montearje, dan soe de grutste helte fuortknipt wurde. Mar sa wol men net fierder. Elk momint sil wearde ha en ûnferfangber wêze. En dêrom is men ûnderweis.

- ik moat hjirwei

- wêr woest hinne

- hjirwei

Men skiedt net allinnich fan jins oare helte, ek fan jins eigen bern. Net allinnich fan jins bern, benammen fan 'e minsken om jin hinne. As men skiedt, is it fan it totale bestean, tafallich persoanifisearre yn ien persoan: jins frou. Men makket jin los út 'e kliber dy't ‘minsdom’ hjit en draait har de rêch ta om op eigen fuotten fierder te gean, nee: opnij te begjinnen - as ienling, as tsjinlizzer. Skiede is in oanklacht tsjin 'e tôch dêr't men al dy tiid yn meirûn is, mar jin dan ynienen yn 'e mjitte komt.

[p. 106]

Hurry! Hurry! Wêr is de brân? Skiede is de massa rinne litte. Skiede is in died út selsrespekt. Men pleatst de hannen boppe om it stjoer en set jin te skoar tsjin it gaspedaal.

- ik moat de rêst ha om te skriuwen

- do mei dyn skriuwen

- ik mei myn skriuwen ja

Mei jins tinzen, mei jins skriuwen, men is allinnich. ‘Elk mins wurdt as ienling berne, ek dy't as twaling berne wurdt, en de aldergrutste tsjinst dy't er himsels bewize kin, is in libbenslange hommaazje oan syn eigen unisiteit.’ Yn gedachten slacht men de swier mei tekens besiedde siden fan it deiboek om. Hoelang is dy inketswarte tunnel fan oantekeningen en tinkbylden, dêr't men trochhinne moat, ear't men it ljocht fynt fan in paradyslik tabula rasa? Hoefolle ferline moat men ferwurkje, ear't de blanke himel wankt mei seeën fan ûnbelekke romte? Dat binne fragen dy't in antwurd fertsjinje. Se sille der nochris om raze, mar no noch net. De hannen dy't jin mei it reau ferbine, lizze dan wol triljend op it stjoer, mar soks is yn dit gefal in kwestje fan motoarys toerental, omset yn fibraasje fan metalen. Men is de rêst sels.

- ik moat de romte ha

- de romte sit yn ider minske sels

- ôflaat fan 'e romte om him hinne

- romte, romte, romte

- ‘Skriuwe is de iennichste romte dêr't ik yn sykhelje kin.’

It suden yn. Men moat fuort en alles efterlitte, wol men ea it lânskip fine dat de printen fan jins takomst drage sil. Der stiet jin in woastine by, egaal as de kartonnen flakte fan mei iis besleine marren, in platen polder mei de ôfmjittings fan in poalgebiet: noard by súd & east by west - ien alderyslikst wite winterflier fan waarm en houtfrij skriuwpapier. Mei minder kin it net ta en men soe de jierren krije moatte om jins eardere bestean mei alle middels skriuwend te wjerlizzen, ja, sterker: te ûntkenken. Dêrhinne is men ûnderweis, dy tiid, sa'n romte yn 'e mjitte. Men triuwt it stjoer mei spande earmen fan jin ôf. Jins ferline, as wie it in rôt dy't jin samar nei de kiel tafleane koe, sa hâldt men it finzen tusken skoech en flier - it gaspedaal.

- ik haw it gefoel dat ik hjir stilstean

- hoe bedoelst, stilstean

- ik kom net fierder

Men hie jin tefolle oan leagens ferplichte, mei itselde sop begetten as men wie as de griemmank fan it jachtsjende folk. Ienris ried men lyk mei har op, no foarmje hja in dwylsinnige flecht fan tsjinlizzers. Men sjocht se oankommen, toetsjendewei, knippend mei de ljochten. Har fermannichfâldiging stipet jin yn it besef, dat men it sels is dy't it paad fûn hat

[p. 107]

dat ta ferlossing laat, net hja. De mearderheid hat altyd ûngelyk, want troch de ieuwen hinne hawwe it de ienlingen west dy't de wierheid op it spoar wiene, dy't de massa's mijden of net seagen. In muorre sil it einpunt wêze fan har pylgerpaad, hja sille har tepletter jeie. Nei it foltôgjen fan har krústocht, wachtet in swurd op har, hja wurde om hals brocht. Hurry! Hurry! Wêr is de brân? It fjoer sil har omearmkje mei gripende fingers, flimige tongen sille har tútsje en de fjurrige deastek jaan. De see yn mei it lemmingfolk! Teminsten, as men se al net earder opfongen hat op it foarrút, dêr't hja as bline en oerdwealske flinters op teknetterje sille. Der slacht foldienens yn jin del. Men kin in sêftsjes núnderjen net keare. Jins hân giet automatys nei de radio. It nijs slút him yn hieltyd lytser wurdende sirkels om jin hinne.

Reagan wenst topoverleg wereldvrede

Dankert benadrukt noodzaak Europese eenwording

VVDM-voorzitter De Kort stapt op

Nationaal Park op Schiermonnikoog

Plaatselijk een bui

Spookrijder gesignaleerd

It earste wat dien wurde moat as men it plak fan jins bestimming berikt hat: skriuwark út 'e tas en it ferhaal fan ‘it’ ferlerne skiep feroarje yn it ferhaal fan ‘de’ ferlerne skiep. Dit is in momint fan grutte klearichheid! ‘Wat tinkt jimme? As men hûndert skiep hat en der reitsje njoggenennjoggentich by de keppel wei, sil men dan net dat iene oare yn 'e bergen efterlitte en derop útgean om de ferdwaalde skiep op te sykjen? En as men se fynt, ja, ik sis jimme, dan is men der blider mei as mei dat iene dat net ferdwaald wie.’ Mar dat sil men dan altyd sjen:

Op deselde dei dat immen fier genôch is en jou gehoar oan syn ropping om in ienling wêze te moatten ta behâld fan himsels en fan elk dy't him mar folgje wol, steane de autoriteiten oan 'e kant fan 'e deistige oarder. Mei sirenes en swaailjochten ride hja jin yn 'e mjitte, komme rjocht op jin ôf en twinge jin ta in ûnferbidlik ‘ho’. Men wurdt by it nekfel krige en yn in boeveweintsje treaun. Jins auto is yntusken op in sydspoar set. Hja ride tiden mei jin yn deselde, lês: ferkearde rjochting fuort, mei ferfal en streamfersnellings mei it noarden yn. By in opreed wurdt men út it buske skopt en jitris by de nekke krige. Men bokselt stuitsjend foar it flokken út. It wurdt jin read foar de eagen, hieltyd as men mei de holle tsjin it boerd oanbonke wurdt. Fan in wite bôge skriuwpapier, dan wer tichteby en dan om fierrens, rôlje dûnsjend swarte letters ôf en spoekje jin oanhâldend kanteljend foar it ferstân.

tag reng
gate gur
ga terug