Trotwaer. Jaargang 15

[p. 67]

Fan 'e redaksje
Untkomme oan in cul de sac

1. Belied

Om't it der mei de Fryske literatuer neffens de Trotwaer-redaksje net al te florissant foar stiet, hie de redaksje in gearkomste mei har lêzers en meiwurkers belein om de sitewaasje te besprekken, oarsaken nei te gean en mooglik te kommen ta it finen fan nije wegen. Konstruktive oplossingen binne op dy gearkomste mar amper nei foaren kommen. De gearsit fan 15 jannewaris I.I. hat net de gaadlikste manier west om de tastân fan de Fryske literatuer te bepraten. Op 15 jannewaris like it der alteast in soad op as hie de redaksje yn in masogistyske rite de kontribuanten fan Trotwaer in stôk jûn om har as in hûn mei te slaan. Hja is hinne gien en hat har wûnen wat beslikke. Alhiel ûnskeind is hja der dus net foarwei kommen, mar dea is hja noch net, likemin as Trotwaer. As redaksje binne wy net fan doel om te rekuperearjen yn dy sin dat de minsken sizze sille: ‘Jonge ja, no isTrotwaer de âlde wer, it blêd dat wy sa jerne liezen.’ Sa'n oansjitske flaaikjende hâlding soene wy allinne mar tsjinnichheid yn ha.

Sa't wy dat jimmeroan besocht ha, sille wy writen dwaan om ús lêzers op in ferantwurde wize Fryske literatuer en wat dêrmei anneks is oan te bieden. Dat is neat gjin nijs, foar ús alteast net. Mar om't it op de krisisgearkomste bliken dien hat dat in stikmannich literatoaren dêr hiel oars oer prakkesearret, moat it redaksjebelied dat wy de kommende tiid tinke te fieren oan de oarder komme.

Om koart te kriemen: de útgongspunten sa't dy formulearre binne yn Trotwaer 1979-1 wolle wy foar de takommende tiid foar it grutste part oan fêsthâlde. It neifolgjende moat dan ek mear as in oanfolling sjoen wurde.

Yn it foarste plak moat it dúdlik wêze dat wy it eksperimintele, it fernijende, it opposysjonele, it wittenskiplike en it nonkonformistyske net út 'e wei gean sille. Wy binne nammers fan betinken dat dat nettsjinsteande de fûle oanfallen foar, op en nei de krisisgearkomste ek net it gefal west hat. (Sjoch ek de artikels fan Eppie Dam en Goaitsen van der Vliet yn dit nûmer)

Yn 1979 skreau de redaksje: ‘Trotwaer wol kreatyf proaza, poëzij en toaniel biede mei in eigentiidske tematyk.’ Ofsjoen fan de lêste bepaling wol de redaksje dizze sin anno 1983 graach hanthavenje. Tematyk fan oare tiden is fansels likegoed wolkom. Ommers, om in platitude te herheljen, it giet by literatuer om in wikselwurking tusken foarm en ynhâld. Troch in beskate foarm kinne âlde tema's nijsgjirrige literatuer opsmite,

[p. 68]

wylst oan 'e oare kant eigentiidske ûnderwerpen troch in bepaald staljaan oars net as ferfeelsume lektuer as risseltaat hawwe kin.

Njonken it primêre wurk wol Trotwaer literatuer-kritysk, teoretysk en polemysk wurk biede. It literatuer-kritysk wurk sil f'ral delkomme op it besprekken en skôgjen fan nij útkommen boeken, dichtbundels ensfh. It hoecht fansels net allinne nij wurk te wêzen dat besjoen wurdt - en sa nij is it meastentiids ek net mear - ek skôgings fan âlder wurk binne wolkom. Feroarjende literêre noarmen en wearden binne fan dy gefolgen dat literatuer hieltiten wer yn in nij ljocht besjoen wurde kin.

It literatuer-teoretysk wurk yn Trotwaer sil omtinken jaan oan de eftergrûnen fan de literatuer-krityk. It sil beärgumintearre yngean moatte op it fersmiten of oanhingjen fan literêre noarmen en wearden. It ynstrumintarium dat yn de praktyk fan de literatuerkrityk brûkt wurdt, sil dêrta hieltiten op 'en nij besjoen en hifke wurde moatte.

It soe fansels in wûnder wêze dat út de publikaasjes yn Trotwaer gjin skelen fuortkomme soene. Dêrom sil ek yn 'e takomst de polemyske rubryk net ûntbrekke. Diskusjes oer allerhanne literêre saken sille hjir oangien wurde kinne. Sljochtwei skellen, rachen en lêbjen is fansels neat gjin ferlet fan. Ek by de diskusjes yn de rubryk Trioel is beriddenearre argumintaasje it biedwurd.

2. Redaksjewiksel

Eppie Dam en Jan Wybenga wiene mei yngong fan 1 jannewaris 1983 al út 'e redaksje. Eppie Dam woe ha it waard nei seis jier krewearjen foar Trotwaer syn tiid om der út. Fanwegen oare droktme joech Jan Wybenga syn redakteurskip oer. (Wa't hjir mear oer witte wol, ferwize wy nei it brievenûmer fan Trotwaer 1982-3.) Wy betankje beiden foar harren skreppen foar Trotwaer.

It is ûnderwilens allang âld nijs dat Jelle Krol ree fûn is om mei yngong fan dit jier ien fan de lege redaksjestuollen te besetten. De krityske ynstelling en sekeurens dêr't syn skôging oer De Dei is Jong fan tsjûget wiene foar ús oanlieding om him dêrta út te noegjen. Jelle Krol studearret Ingelsk en Frysk yn Grins en docht op 't heden tsjinstferfangend wurk op it Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum.

Nijs is wol dat Sybren Sybrandy ek in sit yn 'e redaksje nommen hat. Fanwegen syn benammen skôgjende en ynventarisearjende artikels yn ferskate Fryske tydskriften is hy allang gjin ûnbekende mear. Nei Sybren, dy't syn wurk hat op it Grinzer universiteitsbibleteek giet ús tige tank út om't er it redakteurskip op him nommen hat yn in foar Trotwaer net maklike tiid.

Wylst er it redaksjeskriuwerskip oerdie oan Akky van der Veer, naam

[p. 69]

Goaitsen van der Vliet de oanklaaiing fan Trotwaer op syn noed. Hy folge dêrmei syn learmaster Remco Crouwel op dy't de lay-out der net mear by dwaan koe fan 't jier. Remco wurdt tanksein foar de gearwurking en it staljaan oan de lêste jiergong. Hy hat dêrby sjen litten dat it ek oars koe.

De krisisgearkomste fan 15 jannewaris hat syn útwurking op de gearstalling fan de redaksje net mist. De dêr etalearre rankunes wiene foar Akky van der Veer reden genôch om fuortendaliks as redaksjelid te betankjen. Mei om reden fan sûnens folge Oene Spoelstra in wykmannich letter har foarbyld. It muolt ús dat wy Akky en Oene sa hommels misse moasten.

Nij yn it kolofon is ek de namme fan Tine Piebenga. Dizze dichteresse en meiwurkster oan it kreatyf sintrum te Ljouwert sil fan it jier foar safier mooglik as ûnôfhinklik skriuwster de korrespondinsje fersoargje. Kopij kin dus oan har tastjoerd wurde. (Sjoch foar it adres de binnenkant fan it omslach)

3. By dit nûmer

Lykas yn it earste nûmer fan Trotwaer dit jier al oantsjut waard, stiet dit april-nûmer yn it teken fan de ferneamde gearkomste fan 15 jannewaris. Eppie Dam en Goaitsen van der Vliet geane yn op de foarbylden dy't sjen litte moasten dat de redaksje it eksperimintele, it fernijende, it opposysjonele en it nonkonformistyske opkeard hawwe soe. Dat dy foarbylden, dy't sûnder mis op in protte harkers/lêzers sûnder euvelmoed it winske effekt hân ha, net alhielendal doge, wolle har bydragen oantoane. Rudy Bremer ûntstriidt de wierheid fan bepaalde útlittingen fan Trinus Riemersma op de krisisgearkomste, Jan Wybenga beskriuwt de avontoeren op Fryxma-boarch en Piter Yedema hat in nij tydskrift yn 'e holle.

Behalven dit ‘krisiswurk’, ferhalen fan Sjoerd Palstra en Eppie Dam, fersen fan Goaitsen van der Vliet, Geart van der Meer en R.R.R. van der Leest, in besprek fan Rudy Bremer en de rubryk Trioel, dêr't diskear benammen in tal parse-rejaksjes op Trotwaer te praat komme.

Mei troch de ‘krisis’ rju ferskaat dus.

It twadde diel fan It ûntstean fan Operaesje Fers troch Geart van der Zwaag, dat diskear spitigernôch lizzen bliuwe moast, komt nei alle gedachten yn it folgjende nûmer fan Trotwaer.

It is net ûnmooglik dat dat in letter (yn july of augustus) ferskinend dûbeld nûmer wurde sil.

[p. 70]

4. Wy sjogge wol

Dat wie it program fan de earste Trotwaer-redaksje destiids. Dat sizze wy ek nei al it boppesteande. Der is aksje geande om nije redakteuren der by. Dêrby komt út soarte it program en de wurkwize fan Trotwaer wiidweidich te praat. It kin dan ek bêst wêze dat wy yn de rin fan it jier mei oanfollingen, ferbetteringen of nije útstellen komme. Yntusken hâlde wy faasje c.q. hoek.