Trotwaer. Jaargang 8

[p. 204]

Eppie Dam
Houten sted

Oer it perron rint in krobbe. Mei syn houten gongelstôk aeit er de tegels, dy't fanwegen dizze oanreitsing krekt even aksint krije en in tydlike wei meitsje yn in griis gehiel. Juchtskuon en nuddelhakken forwâdzje lykwols wreed en rêd syn spoar: de trein op 4 rint likehurd fol as leech. De krobbe wynt him troch lee-pakken en reinjassen hinne in sigesaegjend paed nei it fretterswinkeltsje. By de automaten fynt de stôk in heal forknûkerd pûdtsje. Puntige stikjes patat stekke ta de iepening út. Hy skout de útein fan de stôk deryn, in rubberdop. Noch mear skilferkes patat rûgelje ta it papier út as er it omheech bringt, greatsk, as wie it in grouwe fisk. Hy rint mei syn fangst nei it middelste fan trije sitbankjes, dy't nijer binne as it stasjon sels, mar âlder wer as de giele treinen hjir. Der is nou noch plak genôch, mar hy wit, mei fiif menuten, tsien-alve, sil it hjir opnij fol rinne foar de trein fan 10.22. Hy sjocht it wyfke mei ballonkûtsjes draven mei in tasfol hema; mynhear sjout syn hurd kofferke nei it drege petear yn ien fan de hotels dy't dizze stêd ryk is; al wer in jongfeint by de blommeman en madam har lytse faem wol net om lyk. De krobbe sjocht alles en tinkt: hwat is der foroare by juster? tinkt: hwat is tiid? is tiid it âlde stasjon, de nije treinen, of is tiid in sitbankje dat der earder wie en letter wie as - as hwat? Hy boartet mei syn stôk yn it patatpûdtsje, wol it papier stiif om it hout wuolje. Kluten mayonaise sette har fêst op it swarte rubber; hy sjocht it net, mar wit dat it sa is, dat wiif dêrre is fierstento rij mei dat guod, en hjoed sit dat wiif der ommers. Moarn sit dat fanke der wer, lykas juster, en dy docht der minder mayonaise by. Is dat oars tiid, dat it fanke en it wiif dêr om bar fretterij forkeapje? De trein set út ein; hy hie it fluitsje ek al heard, hoe't er ek fortiisd siet yn syn prakkesaesjes. Ja hear, dêr stiet de wiuwer wer, de bakfisk dy't tútsjende biwegings makket mei har gleone lipkes. Hy slacht it pûdtsje fan de gongelstôk, faget de útein skjin oan syn broek en rint nei it winkeltsje. De bikende rook fan bakfet komt him tomjitte as er de stielen doar iepentriuwt. It patatwiif sjocht net op fan har romantsje, dêr't oan de bûtekant in stel op ôfbylde stiet: har hier stiet as in wite flagge yn de wyn, dy't men lykwols net weromfynt yn de steatlike beammen, dêr't hja ûnder steane; en hy, hy laket in rigele tosken bleat, in ribbelige rûp tusken syn fierstento

[p. 205]

reade lippen.

ien patat,

Hja leit in goarich lúsjefersprikje tusken de bledsiden, komt dan oerein; hja hâldt de earen skjin mei lúsjefersprikjes, dat docht hja altyd.

né doch mar in gehakbal,

Hja sjocht him forwoast oan en fisket in gehakbal út de vitrine wei; in bal mei in kerf, hy wit net hwerfoar. Even mar brûzet it fet, is dat tiid miskyn? It bakwiif kriget har boekje op. Hja wit wol krekt hoefolle rigels hja lêze kin by in gehakbal; foar patat sil dat wer oars lizze, frikandellen, healhinnen, alles moat syn tiid ha. Dit mûnster mei hingjende boarsten is him, lytse krobbe, fier oermânsk: hja wit fan tiid en tempo, treinen. Syn eagen geane nei it plestiken patatbakje mei houten stekfoarkjes, twa tinen. As hja oerein komt en him de roune rêch takeart, docht syn hân in bihindige taest: trije prikkers wurde wei yn syn jasbûse.

yn in bakje graech,

wy forkeapje allinne patat yn bakjes,

Hja kriget in pûdtsje fan de richel, fjouwer maten lizze dêr, triuwt har read-mûtele hân deryn, de rânne skuort yn. De bal kin der mar krekt yn, dit is de lytste; der lûkt nou al fet troch it papier hinne. Hy leit syn waerme goune op 'e toanbank, lûdleas.

in foarkje kin ik ek,

Hja hat it boekje al wer, knikt nei it patatbakje. Hy snapt twa prikkers, stekt se by him.

goeije,

Hy wist it ek wol: allinne patat wurdt yn bakjes forkocht en hja seit noait in bekfol werom. Hy hat de doar al heal iepen as er him omdraeit, wis en ûnwis tagelyk.

ik ha gjin lúsjefers mear mei ik,

Hja saeit in doaske oer de toanbank. Hy moat troch de knibbels om it op to krijen. Bûten hat er ien momint it gefoel dat er nou earne hinne moat, minder as in momint wie it. Hy docht in hap út de gehakbal. Hy miende noch sa dat er bot roppich wie, mar hwerom kwakt er dan nou dit stik fleis yn in bak mei traeljes? De trije bankjes sitte sahwat wer fol. Hy heart de trein oankommen, de

[p. 206]

trein fan 10.22, dat wol sizze: dan giet er wer fuort, nei it plak dêr't er nou wei komt. Dat der ivich en altyd minsken bliuwe, dy't earne hinne moatte, hy kin der net by, mar tagelyk wit er, dat er sels earne hinne wol. Dat hja werom moatte ek noch, dat is fansels hielendal bispotlik. Hy rint nei de urinoirs: in wiidskonkige krobbe, wyt op blau, en in figuerke mei in rokje oan; hy moat der altyd wer even nei sjen. Hy postearet him, krektlyk as de krobbe op it buordtsje, foar in stjonkende pisbak, dêr't krûmkes tabak, floeikes en suertsjepapierkes yn omdriuwe. Knoopke foar knoopke giet de sluting fan syn stúsjekoarden broek los. Hy reizget noait fia de gulp yn de ûnderbroek, altyd troch de lofterpiip.

en in frikandel spesjael mefrou dy forkeapje jim dochs ek yn bakjes of net mefrou,

Hy kin net pisje. Nuver, mar niis fielde it noch krekt of moast er sa noadich. Automatysk sjocht er nei de stâllen rjochts en lofts: in fyftiger mei in hoed op, pisje mei de hoed op, en in jongfeint mei lang hier, in skerpe pûkeltsjenoas. It muoit him nou, dat er net pisje kin. Pisje jowt altyd in moai gefoel, genot jowt it en dêrnei is it krekt as is alles nijer, krekt as is alles bitider, krekt as is alles noch net foarby en to let. Hy boartet mei syn wite eintsje, skoddet it op en del, mar gjin drip.

hé âlde hoe wurdt it dêrre,

Hy sjocht om. De man hat in kreas pak oan, in blauwe rút, reade strik en sokken. Hy skokt achterút, knopet de sluting stadich fêst en drukt op it knopke foar spielwetter. Hy sjocht nei it brûzjen fan skûm: tabak, papier.

ik ha gjin fjûr mear mei ik in pear prikjes,

De man seit, hy brûkt in oanstekker, mar hy, de krobbe, leaut him net. Hy kin soksoart keardeltsjes to goed, fral as hja noadich moatte, hy hat se wol troch.

in pear prikjes mar,

Hy kriget seis, brune kopkes, dy sjocht men net folle op 't heden. De man sjit tusken de sketten, wylst de krobbe de greate poarte út giet, de stêd yn.

De sinne komt stadichoan heger. Har ljocht foarmet in skerp

[p. 207]

ôftekene streek oer it asfalt hinne, in streek mei takkels fan skoarstiennen en gevels. It rjochter trotwaer is waerm-griis, blau suver, it lofter swart. Rjochts rint it measte folk, fierwei it measte. Op fjouwer-heech lit in typiste fan de ABN in sinneskerm del. De krobbe wiuwt. Hja hat him net sjoen. Twa ruten binne der noch, dêr't de sinne folút trochhinne kin. Fierder sit alles der ticht, in ientoanich mozayk fan grize luxaflex yn brune stien. Net iens in doar forsteurt it massyf oan dizze kant. Hy rint fierder, stekt oer nei it sinnige trotwaer, wylst er muoisum in hânfol treinkaertsjes út syn broeksbûse wei kriget. By it ABN-gebou leit er ien kaertsje tsjin in brune stien. It kertontsje is ljochter, of miskyn allinne mar gledder. Gledder yn alle gefallen. De earste sydstrjitte rjochts giet op 'en dûr nei it yndustryterrein; der steane mar oan ien kant huzen oan, nijbou. Oan de oare kant leit in wetter, in kanael dat oansluting krigen hat op de âlde greft, dy't dwers troch de âlde stêd hinne rint. Hy skopt in stientsje fuort, dat yn de ûnderwâl bidarret, nimmen fynt it wer. Ald, hwat is âld, âld wetter streamt troch in nij kanael, fabrykswetter fret de grêftsmuorren oan, âld en nij is gearfloeid ta in tiidleas neat, hwat is tiid? Bang swit brekt him út. Hy stekt opnij de wei oer. Der steane in soad bussen op it stasjon, giele. Kleurige froulju rinne nou al wer swier fan C&A en V&D. Har warge gesichten fol strakke mûlen sprekke de tael fan dizze tiid. Tiid, hwat nou tiid; mei de gongelstôk meant er in sigarettepakje foar syn skoech wei, dat er lykwols likehurd achternei rint: ALASKA, dat is in hurd doaske. Dizze froulju, hy soe der ien fan kinne wolle, har goedei-sizze, allinne in knikje wie al genôch, en al it folk hjir koe sjen dat er noch kunde hie en net de krobbe wie, dêr't hja him foar hâldden. Ynienen spilet him in idioatige gedachte troch de holle. Dat frommes dêrre, dat him nou tomjitte komt mei in swiere tas en plestiken pûden, hy kin har dy tas út de hannen rinne, ien knibbeltsje mar. Al it guod dat oer it plein saeid leit, sil er wer kreas yn har tas bergje. Hja sil him bitankje, freonlik knikke, en hy sil dizze dei gjin krobbe wêze, dizze dei net. It minske hat him seker opmurken en alles al oankommen field: hja stout fyftjin meter foar him in bus yn; it sil har bus wol wêze. Ynienen is er warch, hy moat nou earst sitte. De gongelstôk wiist in stielen

[p. 208]

bankje oan, dêr't hjir wol tsien fan steane. Hy hâldt de stôk foar him út as wie er in blineman, bang syn sit kwyt to reitsjen. Hy hat it plakje al útsocht, de rjochterhoeke. It falt him op dat der forskil is tuseken de minsken hjir en dy op it treinstasjon. Har koppen, har klean, de hiele gong, de manier fan fêsthâlden, fan blommen bygelyks, it is allegear oars. Dizze lju komme mear út de omkriten, echte frjemden fynt men hjir net tusken. Mosken binne oeral gelyk. Hy sjocht in pear kabaelmeitsjen om lytse hoekjes patat. It pûdtsje leit even fierder, it komt fan it grouwe wiif. Dit is it twadde patatpûdtsje hjoed, moat men tsjinwurdich apart om bakjes freegje? Of hawwe dy twa apart om pûdtsjes frege? Hoe kriget men hjoeddedei syn patat as men gewoan seit ‘ien patat’, yn in pûdtsje of yn in bakje? Hy rattelet mei de losse prikjes yn syn lofter jasbûse, fyftich sahwat, seis brune koppen. Hy docht de eagen ta as er ien tusken tomme en wiisfinger beetpakt. It wurdt brún.

kombinearet net sa moai by jou strik en jou sokken mynhear,

De bus op 17 slacht oan, swarte wolken wurde mar justjes wei, nije nimme it even skjinne plak yn, gas. In slang fan reek achterfolget de triljende útlaet. Hy sit minder smout nou't de bus fuort is, krekt as is der in gat fallen yn in muorre, dêr't er achter skûle. It útsjoch op it wetter oan de oare kant fan de wei makket him even gelokkich, seker om't er der sa fier fan ôf sit. Eartiids hie men beurtskippers, swarte Ale, dy't altyd fluite, lûder neigeraden it hurder reinde; ynienen sjocht er swarte Ale foar him stean. Der giet in matras foarby, in séfûgel is skipper. Hy hiset him oerein, linet mei twa hannen op de gongelstôk. It gat by 17 follet him mei in oare bus; der sit gjin folk yn. As de chauffeur him sleau tusken de klapdoarkes weirûgelje litten hat, slacht it jinsen alve, fier en ûnwerklik.

ik ha gjin fjûr kin ik in pear,

De man hat him net heard, woe him net hearre, is al healwei it restaurant mei in protte glês. Even mar hat er it gefoel, dat er him achternei moat, in kop kofje drinke; gefulde koeke. De gapjende glêzen hâlde him tsjin, of miskyn de gleije letterkes boppe de yngong: RESTAURANT, hy wit it net. Hy bokselet by it wetter lâns, it âlde sintrum yn.

[p. 209]

De âlde hearehuzen oan wjerskanten de grêft binne foar it greatste part forboud foar kommersjeel gebrûk. Se binne op de fingers fan twa hannen to tellen, dy't it klassyk forparte rút biwarre hawwe: in kunstsaekje, in boetyk, twa boekwinkeltsjes, de hierknipper en it VVV-kantoar. De oare panden bylkje fan mûnsterlik etalaezjerút, plestiken letters yn likefolle typen as kleuren fêstskroeve op de muorren. In jier of hwat lyn noch wennen de sakelju boppe de winkel, blomkes, gerdinen. Nou ha de measten dêr har kantoarke ynrjochte, in lyts magasyn, fitraezje en luxaflex. Sneins is it hjir dea, stil as in tsjerkhôf: hjir en dêr in kuijerder, in healwize. Alle sneinen rint er hjir, de krobbe, en it is dan krekt oft er greater wurdt, mûnsterlik hast. Hy falt dan suver op. Mar foar hwa? Hy fielt him de kening fan de stiltme, in keizer fan tiid, god fan it forline. Hwa knibbelet foar him?

It bot bombizige moadesintrum, dat foar oardel jier iepene wurden is fan ien fan de greate mannen út Hollân, stiet op 'e hoeke fan de K. strjitte en it Nije B. Jierren lang hat dat it plak west fan it postkantoar, dat nou in nij gebou krigen hat yn Noard, wylst men al fierhinne klear is mei in twadde earne yn West. It moadehús hat fjouwer fordjippings: in boetykachtige kelder, in ôfdieling berneguod en dames- en hearemoade. De damesôfdieling is to birikken mei in lift of oars fia in stiennen trep mei stielen linings, dêr't lykwols net in soad gebrûk fan makke wurdt. Oer de flier lizze pluzige tegels, brune; men kin der oerhinne rinne sûnder mar it minste lûd to meitsjen. Oan de foarkant jowe brede glêzen útsjoch op it Nije B. Vitrage makket jin ta voyeur, hwat ynwindige rêst en ûnrêst toweibringt as men jonge froulju boarstwipjend foarby strûzen sjocht. Hy stiet der net geregeld, mar dochs altyd ien kear yn de trije wiken, somtiden wol in healûre lang sûnder dat er op it skouder tikke hoecht to wurden. De kleanforkeaperij spilet him dan ek mear ôf yn de lange ein fan de L-foarm, dat moat it wêze. Der binne ek tiden, mar dan moat it wol drok wêze, dat er him even, in kertier-tweintich-menuten, deljowt yn ien fan de noflike, learen stuollen mei stielen earmlinings, dy't dêr spesjael delplakt binne foar it manfolk, dat sa komfortabel har ‘nja’ en ‘neu’

[p. 210]

útsprekke kin oer de showde kréaesjes. Der leit ek altyd smokerij op it glêzen taffeltsje, sigaretten mei en sûnder filter, bokjes, sigaren, net iens goedkeape. Trije kertier hat syn langste sit west dêrre. Doe wie der sa'n tante mei de bril oan in ketsje op him ôf kommen.

u wordt al geholpen,

Dat moast fansels in forsin wêze; hja wist dochs like goed as hy, dat dit de dames- wie, of hie hja der al sa in moade fan makke en bigroetsje elke nije klant mei dit cliché? It wie ien fan de fragen wurden, dêr't er mar net fan los komme koe, sa't er ek folle mear fragen wol hie, dy't him suver daegliks yn 'e bisnijing hiene; fragen oangeande slim wichtige saken as tiid en dea, stiltme, minsken; mar ek pielde 'r om mei bispotlikheden as de greatte fan patatpûden en it klobke mayonaise by in frikandel, de kleur fan lúsjeferskoppen, it materjaelforskil yn trein- en buskaertsjes, en doe dan ek dat cliché fan mefrou; hy lei der wekker fan.

ja hear de frou is krekt oan 't passen,

Hja hie der fierder net iens kapsje op makke; der hie ek al wer ien klear stien dy't noch net holpen waerd. As er it oprêdde kin, dan sit er yn de stoel dy't skean foar de paskeamer yn de hoeke oer stiet. It wol gauris sa wêze dat men it gerdyn net hielendal oanlûkt, hy wit net hwerom. Skiifkes bil, in knibbel, flodderjende ûnderjurkjes of oars allinne al it lûd fan knisterjende klean; de earms omheech troch it heal trochskinende kleed, it ophisen fan in panty, bh-bantsje to plak nifelje, hy kin alle hannelingen, hat se neidien thús. En dochs, foar de froulju komt er dêr net, né, dat kleed, dy pluzige tegels, waerm en brún, sa sêft, hy soe der al syn libben oerhinne gean wolle. Nou't er it Nije B. út rint bikrûpt him de eangst dat er krekt mei in gewoante kapt hat. As er rekkenet, wit er, dat it mear as seis wiken west hat dat er dêr foar it lêst wie. En ynienen wit er ek, dat er der net wer komme sil. Hy wit net hwerom, hwerom net, mar wit. Hy is net réjeel, de ûnderstelling dat der hjoed oare flierbidekking lizze sil, grize tegeltsjes mei platwâdde boarstelhierkes; der is gjin reden, gjin inkelde reden foar it binaude formoeden dat it trotwaer trochrinne sil yn it greate kleankastiel. Alles is ommers sa't it is; neat jowt oanlieding ta

[p. 211]

hwatfoar foroaring dan ek, alles skikt him yn it fortroude patroan: de krobbe, hy sil syn plak witte moatte yn de massa, it algemiene fatsoen, it daeglikse stedsbyld; sa hat it west, sa moat it bliuwe, it is de iennichste kâns op it forlibjen fan de noch biskikbere tiid. Hy giet de Steech yn. De huzen bûge nei inoar ta, de strjitte wurdt nauwer. Hy swit. De sinne is fuort. Hoe let is it al?

Foar de vitrinekasten fan de bioskoop stiet in ploechje jongfolk. Hja smoke, de froulju likegoed. Brommers daemje it paed nei de yngong, twa glêzen doarren dy't neiinoar ta flappe. De kasten hingje winliken to leech, dat moat er ek nou wer ûnderfine: in bleat frommes kipet bispotlik oer de swarte hiertûfe fan sa'n opslûpen jongkeardel hinne. Hy docht in stap nei foaren ta, syn skouder rekket in earm, net iens fûl.

hé âlde donderje op ja,

ha moast him sjen hé dy âlde,

woe er nei de seksfilm jonge,

kinst him sels net mear hurd krije seker,

âlde fyslak,

bleate titen jonge hjir,

frouljusgek hjir dan kinst sjen sjochst it nou,

hoerejeijer datst biste,

skammestou dy net smoarge pikeneuker,

hé pikstra hjir hingje noch mear kom,

jonges hâld op it is skande,

hwat nou skande dou geile trut it koe dyn heit wol wêze dy âlde koe neat sjen wol nou kin er sjen en hy sil sjen ek hé hjir jonge nou hwat seist der fan is dit gjin stuk,

jow him in kwartsje dan kin er nei de film,

hu in fys keardeltsje bistou jonge kom jonges wy geane hjir wei hoe let is 't,

Hy himet, de holle docht him sear. Noch foar't hja de brommers oanslagge, is er weiwurden yn it âlde kofjehús.

Ik sit oan myn twadde bakje as der ynienen in lyts, âld en hwat

[p. 212]

ûnsjoch keardeltsje de KOFFIEPOT yn rûgeljen komt. Hy hat in mânske tûfe hier, dy't him rjochtoerein op de fierstento fine holle stiet. Syn noas is skerp, syn wangbonken stekke puntich nei foaren ta. Syn grize eagen geane pylkjend hinne en wer. It duorret even foar't er de lege stoel foun hat, by my oan it taffeltsje. Hy sleept in houten gongelstôk achter him oan, om de útein sit in swarte rubberdop. Ik haw der altyd in hekel oan as der ien by sitten giet, yn de trein, yn de bus, op in bankje, kin neat skille hwer.

kin ik hjir sitte,

Hy wachtet myn antwurd net ôf, mar lit him fuort mei in hurde plof op it houten stuoltsje falle, himet swier.

man hwat skilt der oan,

hoe sa,

jo bliede jo sitte ûnder it bloed,

Hy faget him mei de rjochter mouwe oer de foarholle; der rint nou in reade streek boppe de noas wei it wite hier yn. Ik krij in papieren bûsdoekje en fang de oanwâljende drippen deryn op. Hy ûndergiet it sûnder in wurd to sizzen, himet ek noch to bot om prate to kinnen.

hoe kin dit sa,

It folk oan de oare taffeltsje is stiller wurden, guon flústerje, alle eagen geane ús kant út. Ik bitraepje mysels derop, dat ik my bispotlik fiel sa om to griemen mei in wyldfrjemde. Hwat haw ik ek al wer sein, jierren lyn, op dy fraech fan in NIPO-man, blinen helpe gie it oer, âlde minsken, yn de plompert springe om der yn út to fiskjen: de sifers ha noch yn de krante stien. It dikste blieden is oer. Ik tear it bûsdoekje yninoar mei fjouwer lange fingers, fâldzje der in skjin omhinne, bistel in kofje.

of wolle jo gjin kofje,

Hy knikt.

hoe komt dit nou,

Hy skodhollet, krekt as giet it him net oan, krekt as freget er it himsels ek noch ôf, krekt as moat er foar himsels it rjochte antwurd noch fine.

is de kofje foar menear,

Dan binnenmûls.

[p. 213]

hwat is der mei him,

Ik lûk oan de skouders.

mei de kop tsjin de stêd oan roun dat is der mei him nou goed mei dyn gemenear alles is hjir fan glês fûgels en healwizen ha dêr gjin erch yn en fljogge der op 'e harsens tsjin oan,

Hy himet fan it lange praten. De man jowt him ôf, nimt myn earste kopke mei. Ik nim my foar him net wer to freegjen nei de oarsaek fan syn woune. Even komt it yn my op en gean fuort, mar ik bisef, dat soks net strookt mei de tawijing, dy't ik him niis jown haw.

jo wenje yn de stèd,

Hy knikt.

hjir fier fan ôf,

Ut dizze biweging fan holle en mûle moat ik opmeitsje ‘net sa fier’. moat ik jo thúsbringe binne jo net dûzich,

Winliken fiel ik my to jong foar ditsoarte fragen, ik fiel my oplitten, wûnderlik kalm oan de oare kant. Hy polsket sunichjes mei it leppeltsje troch de kofje, stoaret dêrby nei syn hannen; brunige hannen hat er mei kleurleaze ieren en boarstelich hier; tinne, bonkige fingers, it ûnderstel fan in mear-poatich dier.

hwa bistou dou komst hjir net wei hen,

né hoe sa,

ik wist datstou hjir net wei kaemst dou komst bûten de stèd wei hen dou wennest yn it boerelân,

ja kinne jo my hjir of dêr fan,

né of ja ja en né,

ik bigryp jo net,

dat hindert ek neat as ik dy mar bigryp,

Syn stim is kalmer wurden, it binaude hymjen is oer. Hy praet foarsichtich, mei oerliz, dochs flot, krekt as hat er alles al op papier. It kofjehús rint stadichoan leech, kertier foar ienen.

dou fynst de stêd moai hen,

ja wy ha in moaije dei hjoed ik koe it net langer úthâlde thús dat haw ik altyd by 't maityd dan moat ik út en troch nei de stêd huzen sjen minsken froulju mei bern forkear hearre nuver eins ik wit soms sels net hoe't soks is,

Hy laket syn koarte tosken even bleat, gjin kunstgebyt.

[p. 214]

smoke jo ek hjir ik haw gjin lúsjefers leau 'k né ha jo miskyn ek fjûr,

Hy pakt de sigaret dy't it fierst ta it pakje út stekt, tikket de ein flak op it houten tafelblêd, hâldt my dan syn oanstekker foar, in giele weismiter. Ynienen docht er in taest yn syn lofter jasbûse. As er de hân omheech lûkt en boppe de tafel bringt, geane de fingers útinoar as in kraenbek: tweintich-trichtisch lúsjefersprikjes lizze op it blêd, readkopkes. Ut de oare bûse fandelet er fjouwer doaskes: trije CENTRA, ien MASCOTTE. Hy laket heazich en sjocht my oan. Om't ik net réagearje kriget er de prikjes byinoar, stekt se wer by him, dan de doaskes. Hy skrabet de kiel, sjocht my lang en djip oan, bigjint dan kalm to praten, minder lûd as sa krekt, as gie it om in geheim.

jonge nou moatstou ris goed tahearre dou bist in gek witst dat wol né dou witst it net mar ik fortel it dy nou dou bist in greate gek hwerom hastou my holpen en my forsoarge as wie ik in lyts bern hie my dochs stil bliede litten allegear ha se my bliede litten hjoed hjoed juster wiken moannen jierrenlang dizze hiele rotstêd lit my bliede elke dei wer ik bin der oan wend ik soe net oars mear wolle ik kin net iens mear oars dou hast my sear dien dêrniis mei dyn bûsdoekje dit lichem kin gjin tawijing mear forneare en dat hiestou witte kind dou hiest it sjen kind doe't ik der yn kaem al myn hiele gong myn hâlding dy't gjin hâlding is dizze hannen de stôk siz net datstou it net witten hast myn forskining sprekt dúdlike tael it gie my troch alles hinne sastou tsjin my pratest dat is my yn gjin tiden oerkommen dat der ien sa tsjin my praette de stêd swijt swijt en lit de tiid foarby gean de minsken en my alles giet foarby dizze stêd is dea hwat drokker hja is hwat siker hja wurdt hwat rûziger hwat deader en wy stjerre mei wy allegear wy stjerre oan inoar dat is de ellinde fan it minskdom dat wy stjerre oan inoar dit is in bikentenis mar dy wol ik sparje dit is myn lêste winsk datstou biwarre bliuwe silst ik freegje dy kom hjir net wer it wurdt dyn dea sa't it myn dea wurden is en it elke dei myn dea wurde sil alle dagen stjerre dat is it minste dat in minske oerkomme kin dat is net minsklik mear kom jonge dan sil ik dy myn stêd sjen litte,

jo witte in soad fan jou stêd hen,

[p. 215]

ik wit der alles fan kom,

Ik besef, dat myn opmerking bûten elke réjele forhâlding west hat. Elk forgelyk mei it filmachtich rounswalkjen troch in stêd, de kundige útliz fan de ien, it taharkjend ear fan de oar, is bispotlik. Ynienen sit ik in fordjipping heger, leger faeks, ik haw dit noch net earder hawn. Tsien wrâlden geane foar my iepen, wylst de iene wrâld dy't ik bifetsje koe, himsels nou folslein ôfslút mei ûnbigryp. Hwer bin ik bidarre, hwer kom ik tolânne, ik bin to jong foar dit momint. Ik liz fiif goune yn it pantsje, wy sette ôf, it kofjehús is leech. Wy rinne, hy sprekt gjin sprek, ik bin allinne, it bistiet net dat dit in woansdei is.

sjoch jonge dit is myn stêd it stedhús hûndert-twa-en-tritich prikjes de greate tsjerke hûndert-sawn-en-sawntich prikjes krekt op skael hjir de âlde toer fiif-en-njoggentich en dan hjir lans nei it stasjon hielendal fan treinkaertsjes achttjin treinkaertsjes hjir moat it ABN-gebou dou witst it ABN-geboudochs wol dat doch ik ek fan treinkaertsjes it hat de kleur fan in treinkaertsje allinne hwat robbiger miskyn sjoch hjir haw ik myn treinkaertsjes elke dei helje ik fan dy kaertsjes foar myn stêd en dan geane wy sa fierder o ja hjir sit it grouwe wiif dat is op it stasjon hjir sit se hja docht tofolle mayonaise by de patat tink der mar ris om silst it sjen moarn net dan sit der in fanke en dit is it busstasjon fan lúsjefersdoaskes fiif lúsjefersdoaskes en ast dan de grêft sa bylâns rinst hjirre sa dan krigest hjir it Nije B. lúsjefers en patatfoarkjes it moadehús sa en dan de K.strjitte dêr bin ik sels noch al wiis mei lúsjefers en sigarettedoaskes alaska hat in moai hurd doaske hjir fan 'e moarn foun ik noch ien op it busstasjon ik hie it earst net iens yn de gaten mar op it lêst rekkest der op ôfjage hen dat wol der ûntkomt my langer neat mear sjoch dêr hast it kofjehús dêr't wy weikommen binne de bioskoop dy woe ik fan filmkaertsjes ha mar dat binne fan dy sloppe dingen jonge dêr kinst neat mei wurde noch in tsjerk seis-en-tachtich prikjes dat is ek neat fansels de waech hjir hast alles stiet der op it gebou fan de krante it sigarefabryk in filterke foar de skoarstien in bytsje humor moat der by fansels en hoe fynst

[p. 216]

it stânbyld hast it stânbyld wol sjoen hjir fan wietmakke kranten en húskepapier maché neamt men dat hoe fynst it en hjir wenje ik ja ik moast der ek op fansels hjir hjir sitstou dit is myn stêd myn eigen stêd kening bin ik keizer god alles hawik yn 'e macht wol ik it reine litte ik lit it reine oer it stasjon it ABN en de bioskoop hja fljogge foar my as ik it reine lit soms lit ik it reine en hoe't se dan fljogge it grouwe wiif de typiste de buschauffeur ek de man dy't pisje moat en gjin prikjes hat seit er god hwat lit ik it pisje en mar fleane en drave kening bin ik fan dizze stêd ik hearskje oer har ik doch mei har hwat ik wol oerdei bin ik de krobbe jouns bin ik it mênster hjir bin ik it mûnster myn eigen stêd hat my deaswijd mar hja sil it witte hja sil har master thús fine deaswijd hat hja my myn bloedeigen stêd mar ik sil myn forrizenis ha dêr dan dêr dan en dêrre dêrre ik sil myn forrizenis ha my komt de wrake ta en myn wrake is hurd fordomme myn forrizenis noch noait haw ik flokt godfordomme dêrre dêr dan,

Hy leit roungear oer syn maquette hinne. De lúsjefers lizze trochinoar as op it taffeltsje yn it kofjehús. Treinkaertsjes binne midstwa knikt, it stasjon leit plat. Syn wite tûfe hier hâldt in prikje fêst, ôfbaernd.