Trotwaer. Jaargang 8

[p. 169]

Oene Spoelstra
Reizgje

De man sit tsjinoer my as woe er hwat freegje.

De eagen heal delslein, sjocht er my oan. Net rjochtút, mar troch nou en dan ta it rút út to sjen en my dan yn ien bôge mei op to nimmen.

Mei de krante op 'e knibbels doch ik itselde.

Om't der fierder gjin folk by ús sit, doch ik in skot.

Ek op reis?

Ja, jo ek?

It is myn wurk, siz ik. Ik doch eins neat oars.

Hy sjocht my fornuvere oan en ik glimkje. Skriuwer moatte jo tinke. Skriuwer is myn fak. Faeks kin men better skilder wêze of fotograef. De werjefte is dan wol sa sekuer.

Ik skriuw del en bifervje it dan letter.

Hy knikt. Dat jowt my moed, dat ik set fierder mei:

Ik moat kieze út hwat ik sjoch. Nim nou bygelyks dit:

Kinne jo miss Mary? Of Picasso? En hwa kin Olly B. Bommel yn 't echt? Se wenje tsjinoer ús, alle trije.

Miss Mary is sawntich sahwat. Miss Mary kin fytse as in jong frommis. Om oer har rútôfnimmen en strjitskrobjen mar net to praten. Miss Mary hat de ivige jeugd. As it reint bliuwe wy thús én steane foar it rút to stinnen en to klaeijen. Miss Mary nimt de fyts en giet op stap. Nei har freondinnen rounom yn 'e stêd. Miss Mary hat se by boskjes. Greate en lytse, guon fan itselde postuer as harsels, oaren mei forgroeide skouders en fuotten. Mar komme dogge se. Op reinige hjerstdagen rôlje se út taksys, op moaije foarjiersdagen brûkt de iene de oare ta taksy en foarmje meiinoar in rige op it trotwaer dêr't de bern foar oan 'e kant geane.

In oar gefal is Picasso. Hurdfytser by útstek, draecht er syn alpinopet mei graesje as wie er in wrâldforneamd skilder. Hy hat earder fotograef west, wurdt der sein. Syn koarte, tanige lichem hellet de fyts mei de tsien forsnellings út it hok by simmerdagen en dan bûge sawntich jier har foaroer en sette de sokken der yn.

Ik sil fierder mei myn forhael, mar de man suchtet.

Ik ha mear op mei gedichten, seit er. Syn eagen ljochtsje op. Ik moat him in kâns jaen. Gedichten?

Kinne jo: Nei hûs - en fuort set er útein mei

[p. 170]

 

altyd en ienkear itselde

 

sizze is neat dwaen

 

is in oar ding fan kommen

 

en gean

 

nuttichheitsfunksje fan in

 

skuonleppel sei hja haw ik

 

by beppe koe ik noch koumelke

 

mar nou in nuttichheitsfunksje

 

fan kommen en gean

 

men hat dochs ek sokssahwat

 

neam mar de sin fan it libben

 

sille wy mar nei hûs ta seine

 

hja togearre dat wol funksjoneel

 

opinoar ôfstimd

 

hy hie him doe om op dat feestje

 

hja seit it bisteklik

 

as in godsbiwiis jowt er

 

syn hân skuonleppel by útstek

 

funksje fan sizzen is neat

Yn 'e gewoante leit de macht, siz ik. Yn it trochgean mei de regelmjittigens fan 'e klok leit de macht. Jo trochbrekke de gewoante. Jo prate hjir yn poézy. Dat kin ek in gewoante wurde, dy't ta in steryl libbensforrin liedt.

De man seit neat. It iene each hat er hwat tichtknypt as kin er dan better tinke. Syn hoed stiet him hwat skeef op 'e holle. Hy kamouflearret in wrat mei in hier der op. Dan giet syn holle omheech. Hy slokt even.

Nou krije wy it. Ik gean der rjocht foar sitten.

Ha jo it gedicht bigrepen?

Ik ha sa myn eigen poézy.

Gean jou gong, seit er en set de hoed ôf.

Ik mei graech ris fuort. Nei de film en sa. Rêstich en je kinne it persoanlik forwurkje. Al dat gepraet.

Cries and Whispers/Get Away
Angela en Canterbury Tales

[p. 171]

 

Op bleatte fuotten en dan

 

dy Moart yn 'e Europaleane

 

ik haw in kaertsje kocht

 

foar in konsert

 

kin ik my deljaen

 

allinne mar

 

harkje

It binne swiere tiden.

Ik knik. Ja. Kristus wurdt jitris en jitris krusige.

Wy hawwe it lêstendeis noch yn Grins sjoen, op in sneontomiddei tusken trije en healwei fiven, wylst oar folk oan it winkeljen wie. Mar in moaije film, Jesus Christ Superstar.

De man docht de jas út. Ik wol net minder wêze, ik doch itselde.

Dus jo binne skriuwer fan professy.

Sa't je wolle en jo?

Lêzer. Dêrom sit ik hjir yn 'e trein. Men fynt soms kranten en sels wol boeken yn it net. Dat makket de reis guodkeap. Juster noch foun ik it twadde part fan Simone de Bouvoir har memoires. Nijsgjirrich. (Ik leau it wol) Se makket mei Sartre reizen nei Ruslân, Cuba en Brasilië (nea west, soe 'k wolris sjen wolle). Se biskriuwt mei kleurige halen it iten en de wentastannen fan 'e minsken. Mar it is walchlik hwat se docht. Tarre op 'e greate namme fan Sartre (ik woe dat der kofje kaem). Lit se yn Parys bliuwe en bisykje it dan nochris sa smaeklik en kleurich yn byld to bringen.

Ja Ja, siz ik
ik soe wol graech nei Rome ta wolle
ik soe graech nei Londen ta wolle
ik soe wol yn Amsterdam wenje wolle
mar ja

dizze kloatige stêd fan neat. Hwat wetter, hwat skipkes by 't simmer, hwat bars, hwat winkels, hwat minsken. It wurdt tiid dat ik der út brek. Om my to festigjen yn New-York. Dan gean ik yn Andy Warhol syn factory. Dan wurd ik ek hynder foar dy âlde ôflibbe popstar fan yn 'e fjirtich. Faeks giet it my nochris as Merilyn Monroe, trou ik mei in star út 'e Nova en kom letter letter

[p. 172]

werom. Nimmen dy 't my kenne sil.

De man sjocht my oan. Hawwe jo noait ris in feestje? Om 'e sleur to forbrekken? Hwat bûtengewoans. Net samar hwat sa as oaren dat hawwe. Dat giet mâl. Mei in bulte drank en rûch praet. By oaren giet it altyd sa ordinair ta. Wy dogge dat oars. Ek yntensiver. In feestje is by ús djipgeand. Wy stekke elkoar in sigaer yn 'e holle as gie it om koekehappen. By ús wurdt net sûpt, sa 't men dat wol fan oaren heart. Wy drinke hwat en bisjogge yntusken de dingen om ús hinne. (Hwat hat in oar faek moai guod). Wy dogge it yn 'e sfear fan mienskiplikens, sa't men dat hast net mear fynt yn dizze materialistyske tiid fan elk op himsels.

Benny hie bygelyks syn âldere suster, in dreech en steech frommes, op 'e skurte. Dat docht jin hwat, sa'n tafriel. Sa'n ienridigens. Mar alles yn 't funksjonele. Sa ûndersochten wy alles dat los en fêst siet. De hierdroeger die it goed, dy ha wy om bar brûkt. Ek koene wy gjin kondooms fine, sa't wy eins tocht hiene. En fierders bisteklik praet. De sinne komt de iene dei letter op as de oare en hwat ha dy earme famkes tsjintwurdich hwat mei dy opslûpene jonges. Soms brekt it fortriet even troch, op mominten dy 't hichtepunten neamd wurde kinne. Sa skriemde it yn my doe't Johan útklaeid waerd. Johan noch wol. Earme, tocht ik. Dan kin men mar it bêste in spekbokken opite, sokke mominten. Dan swijt de man. Syn eagen dwale ôf, nei achter yn 'e koupé. Hy forjit my folslein, hâldt him mei beide hannen beet

DAT SIL DÊR NOCHRIS

MAL GEAN

mâl dêr op de ein fan 'e koupé. Twa grouwe hounen midden yn 't paed. Beide sa sleau as it mar kin. Mar it binne hounen en it bliuwe hounen. Dat wol sizze: elk momint kin it sliepen oergean yn blaffen. Elk momint kin it blaffen oergean yn biten. Der binne al films yn Frankryk dêr 't minsken yn opfretten wurde troch hounen. Ik wit net hwat ik leaver die, seit de man. Dan giet er oerein om to pisjen. De dieren lizze foar dea. Wol slikket de iene him even oan 'e bokse as er werom komt. It binne dochs aerdige dieren, seit er, as er wer sit. Mei nammen sa skjin oan harsels. Hy sjocht tomûk nei syn gulp. Hy sit tsjinoer my as woe er hwat freegje. Nou en dan

[p. 173]

dwale syn eagen nei bûten en nimme my yn'e rit op. Ik ha de krante op 'e knibbels. Om't der fierder gjin folk by ús sit, doch ik in skot.

Ek op reis?

Ja, seit er. Jo ek.

It is myn wurk, siz ik. Ik doch eins neat oars.