Trotwaer. Jaargang 8

[p. 45]

Tichelwurk

[p. 46]

Tr. Riemersma
Ut skip moi jild

De Trotwaerredaksje hat beloofd óm óp de saak fon de ferdeling fon talagen en verkbeozen tróch ut Fonds voor de Letteren veróm te kómmen (sjug Trotwaer 1974-3). Om ûnderskate redenen is dot letter vurren os ut doel vji. Un fwardiel is lykvóls dot no ut hele ier 1975 yn ut ûndersyk behelle vurre ken.

Públykaasjes 1970-1975

Ut de katebakken fon ut FLMD - vêrfwar myn tank oan Freark Dam - haf ik oerskreon vot oan romons, ferhale- en fessebóndels, ollegjerre ónjerre fwar fólvûksen lêzers, yn de jirren 1970-1975 oan easte printingen ferskynd is. Dur vjinnen gôns ónbekende tytels fwar mij bij, en ómt ik yn dy gefollen net oltyten útmaitsje kû ot ut óm un bennebûk of un grutminskebûk gie, sil ik vól us un flater makke ha. Un oar slag flaters ken ut gefólg vêze fon ut fijt dot se óp ut FLMD net gevoanvoi ut iertol dot óp de tytelpagyna fon ut bûk stjit oernimme, mar ut bûk sette yn ut ier vêrynt ut verklek vier ferskynd is, fwarsafiert se dot noigean kenne. Yn un pear gefollen vêrynt ik dur vis fon vji dot ut FLMD him fersind hji, haf ik ut iertol ferbettere.

1970

J. Boomsma, Multipleks,

A. Brouwer, Gelok mei de keap. Segen mei 't jild.

A. Brouwer, Springtij, dl 3

M. Bylsma/H. de Vos, Boartlik boartskipje

M. Bylsma/H. de Vos, Hipokrisie

D. Daen, De âlde en de leave hear

D. Daen, Op libben en dea

H. Faber, Forhalen fan de sé

Y. f.d. Fear, Ien lyk minder

D.H. Kiestra, De bêste simmer

D.H. Kiestra, De buorskip

R.R. v.d. Leest, Practicum

Tj. Piebenga, Moaije Peal

Tj. Piebenga, De rook fan mesjester

Y. Poortinga, Kin myn hynder hjir ek stâlje?

Tr. Riemersma, Myn folk myn biminden

Tr. Riemersma, Riemersma II: 26-50

[p. 47]

G. Rypma, Jiergong

D. Tiemersma, Ik foun hwat oars

A. Wadman, It rammeljen fan de pels

E. Wynsma, Wynfearren

G. v.d. Zwaag, Skiphok

1971

Ryk de Boer, Konflikten

P. Boorsma, De neidagen fan in keamerhear

J.J. Bylsma, Altyd like fleurich

H. Faber, Lâns it paed fan de voyageurs

Oen fan 't Fean, Trije kear trije

H. Goinga, Jantsje... Ja heit

J. de Haan, Spegelbyld

J. de Haan-J. Huisman, Ferstekeningen/tekenfersen

E.S. de Jong, De moard op Kromherne

H. de Jong, Yn it sicht fan de Aldehou

St. de Jong, Missing link

A. Jousma, Nijtsjerkster lûden

D.H. Kiestra, De toartels

Th. Kuiper, Fjirtsjin dagen

Tj. Piebenga, Peins

L. Popma, In kwesty fan hûd

J. de Roest, Hwa moat ik leaf hawwe?

R. v.d. Velde, Ien foar it ôfwennen

R. v.d. Velde, Foroaring fan lucht

1972

G. Abma, De nacht fan in leechrinner

P. Akkerman, In haven bisyld

J. Boomsma, Ierlitte

T. Brattinga, In kras op wyt papier

G. Brouwer, Preludium

D. Daen, Mosken en goaden

J. Dotinga, Apel en aei

S.M. v.d. Galiën, It geheim fan de Buffelkop

J. de Haan, Ik haw dyn toskfleis fruchtber makke

J. de Haan, Bonifasius en it ûnderbroekje fan God

J. de Haan, Ynferzen

A. Hellinga, Twa deade sigeuners

L. Hempenius, Libbenslang

H. de Jong, Dieke Oevering

[p. 48]

G.Tsj. Kooistra, It geheim fan Tritswert

R.R. v.d. Leest, Boef fan Rys

R.R. v.d. Leest, Hwat moat in ûntwerper

R.R. v.d. Leest, Lampefryske forhalen

G. Loodsma-Smidstra, De dwersbalke

Tr. Riemersma, Roazen ferwylje

G. Sikkema-Veenstra, Ofskie

G. Sikkema-Veenstra, Diggels lymje

P. Terpstra, De dei is forroun

D. v.d. Woude, De twade soré

T. Wyngaarden, Underweis nei hûs en oare paden

1973

G. Abma, Leafde op bitter-lemon

Ryk de Boer, De Salverda-froulju

J.J. Bylsma/A. Hellinga, Moard op 'e Himrik

D. Daen, Bûten it skûlliif

H. Faber, Avontûren to sé en to lân

K.F. Gildemacher, Ut in grien forline

J. de Haan, Forneukte stêd

H. Heeringa-Seepma, Meindert wurdt man

Tsj. Hettinga, Yn dit lân

H. de Jong, Kar út de romte

I. de Jong, Wylde ierdbeijen

J. de Jong, Om to stellen

B. Laverman, Woartelfocht fruchtwetter

H. Miedema, Op 'e literaire toer

D. van der Ploeg, Deaden skrieme net

Tr. Riemersma, Oant de dea dur óp fólget

Tr. Riemersma, Teksten fwar ien hear

Tr. Riemersma, De mon sûnder gesicht.

D.A. Tamminga, Dagen fan heil

D.A. Tamminga, Tsien psalmen

A. v.d. Veer, Read hier en reinwetter

A. Wadman, As in lyts baeske

A.A. v.d. Werf, By it lemieren

J. Wybenga, Kj3

1974

P. Boersma, Net to kearen emoasje

J. Boomsma, Dunnik en oar proaza

A. Brouwer, Fan juster nei hjoed

[p. 49]

J.J. Bylsma/A. Hellinga, Moard mei muzyk

J. Dotinga, Finster op Helgolân

S.M. v.d. Galiën, Atoomkop op de Veluwe

J. de Haan, Skuttingskroat

L. Hornstra, Ljippeblommen

Tsj. Hettinga, Loft, lân en sé

A. Jousma, Dûmnys twilling

A. Jousma, De profeet

Th. Kuiper, Lette bikentenis

R.R. v.d. Leest, It moaiste famke fan Antarctica

R.R. v.d. Leest, Morfeus yn de ûnderwrâld

J. v.d. Meulen, De swarte ruter

R. v.d. Velde, Stjerrende wier, heite

J. de Vries, Glêzen brêge

J. Wybenga, Lyts frysk deadeboek

1975

P. Akkerman, Lytse optocht

Ryk de Boer, As in blêd

Tsj. de Boer/J. de Jong, Tolve kroechlieten

J.J. Bylsma/A. Hellinga, Benedictus pakt troch

M. Bylsma, Ugh

B. v.d. Geest, Der binne fan dy dingen

J.Y. Gietema, De útfiner

M. Haaisma-Hoekstra, It jonge libben

J. de Haan, Sliepe yn spinreach

Tsj. Hettinga, Fan lân, loft en leafde

T. Hooyenga, Jsn, Kjitten

L. Hornstra, Fersen

J. de Jong, Net to biteljen

St. de Jong, Popkes tekenje

A. Jousma, Wibe professor

B. Laverman, Skimerlânskippen

J. Leemburg, Hwer is it lok?

T. Mulder, Op slach fan tolven

D. v.d. Ploeg, Tremor Terrae

Tr. Riemersma, Myksomatoze

Tr. Riemersma, Jest yn 'e Ardinnen

B. Tuinstra, Ealse en ik

R. v.d. Velde, Pake Sytse

De sinteraasjes 1969-1974

Ut bestjoer fon de stichting Fonds voor de Letteren hat sa freonlek

[p. 50]

vest óm ús un oersjug fon de útkearingen oan frieske oteors oer ut tiidrek 1969-1974 ta te stjoeren. Ut bestjoer vû ús de nammen fon de ôviisden net jan (sjug bijlage I). Dot is vól spyteg, vont no vitte vij ijns mar de helte.

Meskyn vólle de ôviisden har noch us bekend maitsje yn Trotwaer, en don ljest moi ut verkplon dot se yndertiid oerloin havve. Of binne se meskyn ek bang fon negative públysytijt, lykos Klant?... Jirûnder fólgje de syfers vêrt vij oer beskikke:

Stichting Fonds voor de Letteren

Oersjug útkearingen oan yn ut friesk skrjowende oteors 1969 o/m 1974

1) Oanfóljende honorarya bûkken
Namme oteor	1969	1970	1971	1972	1973	1974
1. G. Abma	2.000,-				1.000,-
2. G.W. Abma					1.000,-	1.500,-
3. P. Akkerman	2.000,-				1.500,-
4. R. Blijstra	500,-	500,-
5. J. Boomsma					500,-
6. G. Brouwer	1.000,-				1.000,-
7. J. Bijlsma				500,-
8. N. van Calsbeek						750,-
9. Y. fan der Fear	1.000,-		1.500,-
10. H. Goinga				1.500,-
11. J. van Halen						750,-
12. A. Hellinga	500,-				1.000,-
13. A. Hempenius						1.500,-
14. H. de Jong						1.500,-
15. S. de Jong				500,-
16. R.R. v.d. Leest	2.500,-				2.000,-
17. T. Mulder	1.500,-			1.500,-
18. Tj. Piebenga	1.000,-		1.000,-
19. D. v.d. Ploeg	1.000,-				1.500,-	1.500,-
20. L. Popma				1.000,-
21. Tr. Riemersma	1.000,-		1.000,-		1.000,-	3.000,-
22. M. Sikkema	500,-
23. Auck Smit	1.000,-
24. J. Smit	1.500,-
25. O. Spoelstra		500,-
26. D.A. Tamminga						2.250,-
27. Tj. Veenstra	1.000,-
28. A. v.d. Veer						2.250,-
29. R. v.d Velde	1.500,-			2.000,-
30. A. Wadman	1.500,-		2.000,-
31. A.A. v.d. Werf						2.250,-
32. G. v.d. Zwaag		500,-

[p. 51]

2) Talagen
Namme oteor	1969	1970	1971	1972	1973	1974
1. G. Brouwer						5.500,-
2. J. Dijkstra (Sj. Spanninga)	3.000,-	3.000,-	4.000,-
3. Ypk fan der Fear						5.500,-
4. I. de Jong				4.500,-	5.000,-	5.500.-
5. R.R. v.d. Leest					5.000,-
6. D. van der Ploeg	3.000,-	3.000,-	4.000,-			5.500,-
7. R. v.d. Velde	3.000,-

3) Verkbeozen
Namme oteor
1. P. Boorsma				3.000,-
2. T. Brattinga				3.000,-
3. J. Dijkstra				3.000,-	6.000,-	3.000,-
4. Ypk fan der Fear			4.500,-
5. B. v.d. Geest						6.000,-
6. J. de Haan				3.000,-
7. A. Hellinga					4.500,-
8. L. Hornstra					1.500,-	4.000,-
9. R.R. v.d. Leest			7.500,-
10. D. v.d. Ploeg					3.000,-
11. Tr. Riemersma	5.000,-				9.000,-
12. O. Spoelstra				6.000,-
13. R. v.d. Velde			4.500,-	3.000,-
14. A. Wadman	5.000,-

Vurken noi lean?

Ut stelsel fon de addysjonele honorarya sille de measte lju ut vól moi lykfyne kenne, lyket mij ta. Vaat neat públyseard hat, kryt neat; vaat vot (goeds) públyseard hat, hat un reedleke kôns óp un beleaning. Dur vurre fonself fauten makke, de beoardelingskemisje lyket net oltyt lyke kómpetent en oardeelkundeg, en skynt sóms mear óp de namme fon de oteor os óp ut ynstjoerde vurk ô te gean. mar ut stelsel óp himself, dot is goed-kapytalistysk: beleaning neffens prestaasje.

Mar don ut oare gefol, ut jild vurt fontefoaren taskikt, en de prestaasje vurt tasoin. Leverje de skrjowers vurken noi lean? Ik ha ópskreon vot de frieske oteors oan talagen en vurkbeozen ynbard havve yn de jirren 1969-1974 en vot se públyseard havve fonô un ier noi de easte talage/verkbeos yn dot tiidrek. (Ut kómt nammelek selden foar dot ut risseltaat fon un talage/verkbeos noch yn utselde ier yn bûkfwarm oanbean vurt).

[p. 52]

P. Boorsma:	1972 f 3000. Públykaasjes 1973-1975: gin
T. Brattinga:	1972 f 3000. Públykaasjes 1973-1975: gin
G. Brouwer:	1974 f 5500. Públykaasjes 1975: gin
J. Dykstra:	1969 f 3000; 1970 f 3000; 1971 f 4000; 1972 f 3000; 1973 f 6000; 1974 f 3000. Públykaasjes 1970-1975: gin
Y. f.d. Fear:	1971 f 4500; 1974 f 5500. Públykaasjes 1972-1975: gin
B. f.d. Geest:	1974 f 6000. Públykaasjes 1975: Der binne fan dy dingen (fessen), 1975
J. de Haan:	1972 f 3000. Públykaasjes 1973-1975: Forneukte stêd (romon), 1973, Skuttingskroat (fessen), 1974, Sliepe yn spinreach (romon), 1975
A. Hellinga:	1973 f 4500. Públykaasjes 1974-1975: Moard mei muzyk (detect.), 1974, Benedictus pakt troch (detect.), 1975. (Baide skreon yn de monde moi Jan Johan Bylsma).
L. Hornstra:	1973 f 1500; 1974 f 4000. Públykaasjes 1974-1975: Ljippeblommen (ferhalen), 1974, Fersen, 1975
I. de Jong:	1972 f 4500; 1973 f 5000; 1974 f 5500. Públykaasjes 1973-1975: Wylde ierdebeijen (fessen), 1973
R.R. v.d. Leest:	1971 f 7500; 1973 f 5000. Públykaasjes 1972-1975: Boef fan Rys (romon), 1972, Hwat moat in ûntwerper (fessen), 1972, Lampefryske forhalen, 1972, It moaiste famke fan Antarctica (romon), 1974, Morfeus yn de ûnderwrâld (romon), 1974
D. v.d. Ploeg:	1969 f 3000; 1970 f 3000; 1971 f 4000; 1973 f 3000; 1974 f 5500. Públykaasjes 1970-1975: Deaden skrieme net (fessen), 1973, Tremor Terrae (fessen), 1975
Tr. Riemersma:	1969 f 5000; 1973 f 9000. Públykaasjes 1970-1975: Myn folk myn biminden (ferhalen), 1970, Riemersma II: 26-50 (fessen), 1970, Roazen ferwylje (fessen), 1972, Oant de dea dur óp fólget (ferhalen), 1973, Teksten fwar ien hear (fessen), 1973, De mon sûnder gesicht (detect.), 1973, Myksomatoze (romon), 1975, Jest yn 'e Ardinnen (romon), 1975
O. Spoelstra:	1972 f 6000. Públykaasjes 1973-1975: gin (of ut mat teneel vêze)
R. v.d. Velde:	1969 f 3000; 1971 f 4500; 1972 f 3000. Públy-

[p. 53]

	kaasjes 1970-1975: Ien foar it ôfwennen (ferhalen), 1971, Foroaring fan lucht (romon), 1971. Stjerrende wier, heite (ferhalen), 1974, Pake Sytse (romon), 1975
A. Wadman:	1969 f 5000. Públykaasjes 1970-1975: It rammeljen fan de pels (romon), 1970, As in lyts baeske (romon), 1973.

De slimste gefollen fon vonprestaasje binne:

J. Dykstra:	f 22.000 - gin públykaasjes
Y. f.d. Fear:	f 10.000 - gin públykaasjes
I. de Jong:	f 15.000 - ien fessebóndel
D. v.d. Ploeg:	f 18.500 - twa fessebóndels

Un pear minsken havve ienkear un dofke jild krygen en dur neat fwar dien, mar dêr matte vij tinkt mij net oer stróffelje. Baide de oanfreegjende otear en ut Fonds moie ienkear un gokje vêgje.

De oaren havve yn de pearyoade noidot se jild krygen hjinnen ollegjerre vot presteard. Dus dot jild is ta syn doel kómmen, sû mun tinke kenne. Mar sónder jild hjinnen se fonself ek vól skreon, meskyn minder, mar oltyt vól vot. Mun mat dêróm besykje fêst te stellen hókker públykaasjes dyrekt ut gefólg vêze kenne fon un talage of verkbeos. Ik nim dêróm ut listke fon de lju dyt jild taskikt krygen havve noch us tróch en jau myn kómmentaar. Utsoate olinneg bij de lju dyt vot públyseard ha, bij de oaren is kómmentaar oerstolleg:

B. v.d. Geest:	públyseart ol jirren fessen yn tydskriften, ut bóndeljen fon fessen is net ôhinklek fon un talage/verkbeos:
J. de Haan:	skrjoot him dea, sónder en moi fooi fon f 3000:
A. Hellinga:	skrjoot yn de monde moi Jan Bylsma: ut is un net hôdbere ûnderstelling dot Jan vól sónder verbeos skrjowe ken/vól, en Anne net:
L. Hornstra:	hat tiid genôch óm te skrjowen en is tige motyvjerre, hji sónder talage/verkbeos ek vól skreon:
R.R. v.d. Leest:	hat noit ik mien us un skóft út skwalle vest en dot tiidrek fon syn beos libbe, dot ken ien of twa romons skele:
D. v.d. Ploeg:	lyket tróch talagen/verkbeozen net yn beveging te kómmen:

[p. 54]

Tr. Riemersma:	hji sónder verkbeos-1973 ien romon en ien detective minder skreon: de tredde romon skreon yn dot tiidrek hji dur oas ek vól kómmen, meskyn vot letter:
R. v.d. Velde:	nimt vól us ekstra frij óm un bûk te skrjowen: dot ken yn de pearyoade vêrt ut jir óm gjit ien romon skele:
A. Wadman:	hat noit ik mien us un skóft frij nómmen, ken ien romon skele.

Meienwar havve dusse skrjowers yn ut tiidrek 1970-1975 10 fessebóndels, 6 ferhalebóndels en 14 romons públyseard. Fon óp syn heegst sais romons ken mun ûnderstelle dot se net skreon vêze sûnnen sónder talage/verkbeos. Fon dut rychje skrjowers is dot hast de helte fon de totale romonproduksje. Behellet mun ek de skrjowers durbij dyt nóit un útkearing hôn ha - en dur kenne gwódden ûnder sitte va har oanfragen ôviisd binne - don is ut dyrekte risseltaat fon de útkearingen ferhôdingsgeviis fólle lytser.

Dot inkeld de romonproduksje befwaddere vurt, loit vinlek fwar de hôn. Mun ken oan un romon olle dagen vurkje en dur stikken oanbroidzje: os mun ut ûnderverp en rûchvoi de plot ienkear hat, is ut fjidder un kwesje fon beolegjen. Moi un fessebóndel en un ferhalebóndel loit ut fólle slimmer.

Un bóndel fessen ken mun skrjowe yn fiifentwinteg kear un oere, mar mun ken dur net kónstont oan vurkje, mun is oerlevere oan juns ynspyraasje. Ut is dêróm sinloas óm un dichter un verkbeos te jan: hij hat gin ferlet fon tiid, mar fon oandrjo. Os dy dur is of dur kómt, is dy oere tiid per fes ek noch vól te fynen, en oas mar un oere letter óp bêd.

Un bóndel ferhalen sit mear verkleke skrjo-tiid yn os yn un romon fon utselde tol bledkônten. Dot kómt, lyket mij ta, moidot un romon un ôvikseling hat fon sponde en net-sponde patten. De net-sponde patten (‘fulstof’) ken mun frij flot óp pepier sette. Un ferhaal hat gin fulstof noareg, ómdot ut kwatter is: de óntsponning kómt vól os ut ferhaal út is. Yn un kwat ferhaal mat elke alynéa en elke sin hifke vurre fwart ur skreon vurt, en dot freget tiid. Mar un fólle belangryker ferskil vot de tiid oanbelanget is, dot mun oan un ferhalebóndel net kónstont vurkje ken lykos oan un romon. Mun ken maklek yn un vyke un kwat ferhaal skrjowe, mar mun hat samar fjitjen dagen noareg óm jun los te maitsjen fon ut krektskreone ferhaal en jun emoasjoneel ta te rieren óp ut fólgjende, sadot mun klauen hat óm yn un mwanne twa ferhalen (moienwar

[p. 55]

20-25 bledsyden) klear te krijen. Ik haf ut dut ier besocht, mar ut is vinlek net te dwan. De ferhalen dyt mun ô hat, ken mun net gau genôch ôstôn fon nimme: se spookje jun ollegedueregen tróch de hólle en keare nije ferhalen óp. Reden fwar mij óm nóit ver un beos fwar un bóndel ferhalen oan te freegjen. Fwar ut skrjowen fon ferhalen sû mun better olle mwannen un vyke frij ha kenne, mar dot is praktysk net te réalysearen.

De útkearingen; téory en praktyk

Ik bin ta de kónklúzje kómmen dot ut jild fon ut Fonds ut bêste bestege is os ut taskikt vurt oan romonskrjowers. Oan dy kónklúzje gjit útsoate fwarô de ûnderstelling dot ut Fonds ut jild tapatte yndied moi ut doel óm de produksje fon lyterêr vurk te befwadderjen.

Oan de Toelichting (bijlage II) te sjen, ken dy ûnderstelling net bótte fier mis vêze. Benammen bij de verkbeos, en don fwarol ver bij a, blykt tige dúdlek ut ferbón tusken taskikt jild en fervachte prestaasje. Ut Fonds jaut jild óm dur frije tiid fon te keapjen: yn dy frijkómmen tiid mat don skreon vurre. Bij mooglekhyd b gjit ut óm ‘zich voor een deel willen vrijmaken van andere werkzaamheden’. Vot mun jun jirbij fwarstelle mat, is net dúdlek. Os ut óm un bijbaantsje gjit, dot ekonomysk net needsaaklek is, don mat de skrjower mar safólle ydéalisme ópbringe dot ur dot bijbaantsje sjitte lit, ek sónder beos. Ik tink no oan skwalmasters dyt bijlessen jaue bijfoarbeeld.

Ek bij ut stypendyem is un dúdlek ferbôn tusken tastutsen jild en ferwachte prestaasje. Un friesk skrjower sil noi olle gedachten nóit helendol fon syn lyterêre vurk libje kenne. Hij sû faaks ol un baan fon tsien-fyftjen oeren sykje kenne en de rest fon syn tiid brûkke fwar skrjowen. Mar de gok is nochol greot, hij mat yn ut foar vinlek vitte dot ur produktyf bljoot en dot ur olle jirren un stypendyem kryt.

Mar vot un talage krekt is, dot vit ik net. Hij kómt yn ut plak fon un stypendyem, os jo óm de iene of oare reden (jo fyne bijfoarbeeld pudding lekkerder os yoghurt - ‘welke reden dan ook’), net fwar un stypendyem yn oanmerking kómme kenne of vólle. Gin inkele frieske skrjower is berópsskrjower, gin kómt yn oanmerking fwar un stypendyem. Mun sû fervachtsje: don kómt ek ginien yn oanmerking fwar un stypendyem-ferfangende talage. Mar núvergenôch is dot vól sa! Sjug mar noi ut listke.

Un bijkómsteghyd - mar hû bijkómsteg, dot vit ik net - is dot bij olle útkearingen stjit dot se ‘in beginsel bestemd’ ensfh. binne. Fon

[p. 56]

dot beginsel ken noi olle gedachten ôveken vurre. Hû, vonear en vêre? Joast moi ut vitte.

Os klap óp de fjoerpylk stjit dur don vól ver yn punt VII dot ut Fonds un ferslag fon ut fersette vurk fervachtet oer ut ier vêrynt mun un útkearing krygen hat. Don sû mun tinke kenne: se ride jun noi, dy fon ut Fonds, en os mun neat dien hat, don húgt mun net ver oan te freegjen, vont se vólle vaar fwar har jild. Mar ‘niets is minder waar’, Jan Dykstra dógt ol jirren neat en kryt lyke trau olle jirren un útkearing.

Willem hat dur yn Trotwaer 1973-3 óp viisd dot yn 1974 fiif fon de acht bedeelden ôder vjinnen os 65 ier. Dy minsken kenne har net frijmaitsje fon har vurk ómdot se net mear verke fwar de kost. Se hûgge gin frije tiid te keapjen ómdot se genôch frije tiid ha. Vêróm ot dy un útkearing krygen ha is mij fólslijn óndúdlek. Ut lyket duróp dot de bedelers fon ut Fonds har net un grut soat fon de tróch harself stelde betingsten oanlûkke. De útkearingen havve jir en dêr ut karakter fon un ‘earejild fwar ôd-skrjowers’ en yn oare gefollen fon un ‘stype oan behûftege skrjowers’. Ut Fonds jert lykvóls net tús ûnder Soasjale Saken, mar ûnder CRM, dêr sûnnen de bedelers ol óm tinke matte. En ut fwarnaamste: jild dot mun útjaut, mat un oanviisber risseltaat ha, oas is ut voigriemd jild.

Bijlage I

Geachte redactie,

In antwoord op uw ongedateerd schrijven waarin u verzoekt om een opgave van door het Fonds voor de Letteren in de loop van een aantal jaren aan in het Fries schrijvende auteurs verleende uitkeringen, kan ik u het volgende berichten.

Tijdens de laatstgehouden bestuursvergadering van het Fonds werd besloten u de gevraagde gegevens over de laatste vijf jaren te verstrekken met uitzondering van de namen van degenen die in die periode werden afgewezen.

Naar de mening van het Fondsbestuur heeft het openbaar maken van de namen van hen die zijn afgewezen de onplezierige kant van een wat negatieve publiciteit. Het voorkomen van een auteur op een lijst van afgewezenen zou door de lezer kunnen worden uitgelegd als een negatief waarde-oordeel van het Fonds, hetgeen niet zonder meer (de beoordelingen geschieden vergelijkenderwijze) het geval behoeft te zijn. Het Fondsbestuur vertrouwt met toezending van een overzicht betreffende de uitkeringen van aanvullende honoraria, toelagen en werkbeurzen gedurende de periode 1969 t/m 1974 (zie bijgaand) in voldoende mate aan uw wens te voldoen. Ik teken hierbij aan, dat gedurende genoemde periode geen stipendia aan in het Fries schrijvende auteurs werden uitgekeerd.

Tenslotte maak ik u erop opmerkzaam, dat de toelagen voor

[p. 57]

auteurs onder de 35 jaar door het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, afdeling Toneel en Letteren, worden verstrekt.

Desgevraagd deelde men van die zijde mee, dat er

-	in het jaar 1969 twee inzendingen in de rubriek poëzie waren die werden afgewezen;
-	in het jaar 1970 één inzending in de rubriek poëzie was die werd afgewezen;
-	in het jaar 1971 één inzending in de rubriek poëzie was die werd afgewezen;
-	in het jaar 1972 geen friestalige inzendingen waren, en
-	in het jaar 1973 één inzending in de rubriek poëzie was die eveneens niet kon worden gehonoreerd.

Zoals u waarschijnlijk bekend zal zijn betreft het hier anonieme inzendingen van ongepubliceerd werk.

voor het bestuur,

Met gevoelens van hoogachting,

(prof. dr. J.J. Klant) voorzitter

Bijlage II

Toelichting

I.	Een stipendium is in beginsel bestemd voor iemand die het schrijverschap als hoofdberoep uitoefent. Auteurs kunnen ook als ‘beroepsschrijver’ worden aangemerkt, indien zij tevens een inkomen uit een dienstbetrekking hebben, mits deze betrekking slechts een gering deel van de beschikbare werktijd in beslag neemt. Een stipendium bedraagt, behoudens het sub IV vermelde, f 15.500,=.
II.	Een toelage is in beginsel bestemd voor een auteur die om welke reden dan ook niet voor een stipendium in aanmerking kan of wil komen. (zie ook sub IV) De hoogte van het bedrag van een toelage is normaliter f 6.000,=.
III.	Een werkbeurs is in beginsel bestemd voor iemand die geregelde inkomsten heeft uit een betrekking of andere werkzaamheden en zich daarvan voor een deel wil en kan vrijmaken om zich in de daardoor vrijgekomen tijd geheel te wijden aan litteraire arbeid. De vergoeding wordt in dit geval voor de dan intredende derving van inkomsten verstrekt. Een werkbeurs bedraagt minimaal f 2.000,= en maximaal f 12.000,=.

Aanvragers van een werkbeurs dienen een werkplan aan het Fondsbestuur voor te leggen, waarin wordt vermeld:

a.	indien zij zich voor een zekere periode willen vrijmaken van een vaste dienstbetrekking: - welke dienstbetrekking zij vervullen en wat het jaarinkomen daaruit is; - hoeveel maanden zij zich willen en kunnen vrijmaken; - welk letterkundig werk zij in die vrijgekomen tijd denken te ondernemen respectievelijk te voltooien;
b.	indien zij zich voor een deel willen vrijmaken van andere werkzaamheden: - welke werkzaamheden het hier betreft; - hoeveel inkomsten zij door het opgeven daarvan zullen derven en hoeveel tijd zij erdoor zullen winnen; - welk letterkundig werk zij in de erdoor gewonnen tijd denken te ondernemen respectievelijk te voltooien.

[p. 58]

IV.	Als algemeen principe bij het verlenen van een stipendium, toelage of werkbeurs geldt, dat het bedrag ervan nooit zo hoog wordt gesteld, dat daardoor het inkomen van de aanvrager meer dan f 36.000,= zou bedragen. Als richtlijn bij de vaststelling van de hoogte van het bedrag van een stipendium of toelage wordt het verwachte belastbare inkomen over 1975 gehanteerd. Maatstaf bij de bepaling van de hoogte van het toe te kennen bedrag is tevens het belastbaar inkomen over 1973. Wie in laatstgenoemd jaar werd aangeslagen voor een inkomen, dat verminderd met een eventueel ontvangen stipendium of toelage f 36.000,= of meer bedroeg, kan in beginsel niet voor een van beide genoemde uitkeringen in aanmerking komen. Wie bijvoorbeeld werd aangeslagen voor een bedrag dat, verminderd met een van het Fonds in 1973 ontvangen uitkering, f 31.000,= bedroeg kan geen hogere uitkering (stipendium of toelage) ontvangen dan f 5.000,=. Wie in 1973 werd aangeslagen voor een bedrag, dat verminderd met te derven inkomsten gelijk was aan of hoger dan f 36.000,=, kan in beginsel niet voor een werkbeurs in aanmerking komen.
V.	In verband met het bovenstaande verzoekt het Fondsbestuur u op het formulier gegevens omtrent uw inkomen in 1973 en 1975 te verstrekken. Het inkomen van de echtgeno(o)t(e) behoeft niet te worden opgegeven. Desgevraagd, nadat u uw opgave al hebt verstrekt, dient u een fotokopie van de definitieve belastingaanslag in de inkomsten over 1973 over te leggen.
VI.	Aan het einde van het jaar 1975 verwacht het Fondsbestuur van degenen aan wie een van de bovengenoemde uitkeringen is verstrekt een kort verslag van de in de werkperiode verrichte litteraire arbeid.
VII.	Te uwer informatie treft u hieronder een overzicht aan van de in de jaren 1965 t/m 1974 verleende uitkeringen. Hierbij zij erop gewezen, dat de aantallen uitkeringen mede beïnvloed zijn door de het Fonds voor de Letteren ter beschikking staande geldmiddelen.

		Verleende uitkeringen:
Jaar	Aanvragen	Stipendia	Werkbeurzen	Toelagen	Totaal
1965	56	21	--	18	39
1966	101	13	--	21	34
1967	108	23	17	30	70
1968	117	25	25	45	95
1969	190	25	36	65	126
1970	230	18	28	57	103
1971	257	15	31	91	137
1972	221	13	53	75	141
1973	237	12	81	57	150
1974	245	9	88	67	164