Trotwaer. Jaargang 2

[p. 46]

[p. 47]

Tjitte Piebenga / Heit wie der net by.

Ik roun de tulpstrjitte troch. Ik liet myn klompen oer de stiennen sljurkje. Lange streken fan fine skulferkes hout kamen ûnder de klompen wei. Muoike soe wol wer sizze, dat it klompejild har net op de rêch woechs, mar it koe my gjin spat skele. By de kolk by groenman foar bleau ik stean. Ik bisocht it lid omheech to krijen, mar it siet forrekte fêst. Myn bakkert soe der yn bliuwe moatte. Miskien in sleef oan in stôk. Ik raemde noch in kear fûl oan it jitizer, mar it woe der net ôf. Ik soe der hurd tsjinoan skoppe, mar healwei hâldde ik yn. De kap soe der ôfspatte kinne, en dan koe ik wer thús sitte.

It bigoun stadich to reinen. Ik sjantele fierder. In stien skopte ik stuitsjend foar my út. Ynienen hearde ik stappen efter my. Ik draeide my om. Hoatse hâldde hymjend yn. Hy seach my troch syn tsjûke brulleglêzen fûl oan.

‘Se komme der oan, se binne boalsert al foarby’.

Ik loek oan 'e skouders.

‘Giest net mei?’

‘'k Wit net’.

Ik seach de soldaten al rinnen. Net mear sa as in hoart lyn, mei de learzen spikerhurd op 'e stiennen. Se soene foarby strampelje, se hiene in pak op 'e donder hawn. Ik krige in raer gefoel yn 'e mage. Miskien soe heit der tusken rinne.

‘Gean mar’, sei ik.

‘Giest net mei?’

Hoatse gie mei syn koarte, tsjûke fingers troch syn hier. It wetter roun him oer it wang. Hy die in pear kear fûl syn holle hinne en wer. De drippen stouden yn it roun. Oer syn grof fel lei in glâns fan wetter.

‘Wolst dy rotsakken net sjen?’

Ik koe net út 'e rie komme. As heit der mar net by wie. Heit siet

[p. 48]

yn it kamp, mar as se him der út helle hiene en him meirinne lieten? Ik soe yn it parkje stean en sjen hoe 't er foarby boksele.

‘Né, ik gean nei hûs’.

Hoatse loek oan 'e skouders.

‘Stomkop’.

Hy draefde fuort op syn koarte, kromme skonken. Syn lichem slingere nuver hinne en wer. It lûd fan syn klompen kletste troch de strjitte. Ik draeide my om en gie de kant fan de kweekskoalle út. Ik joech in dúst tsjin it stek oan. It draeide piipjend iepen en sloech mei in bats tsjin de skutting oan.

‘Godfordomme’, sei ik.

Ik pakte de stilen fan it stek wer beet en slingere it yn 'e sluting. De klap klonk it hiele stek troch.

Se hiene heit fêst út it kamp helle. Se wisten fansels dat ik yn snits wie. Se lieten him rinne, keardels yn blauwe overals mei gewearen der by, de minsken mar gnize. Ik moast oer de spoarbrêge drave, heit der tuskenút skuorre en de oaren stikke litte, de rotsakken. Ik woe it net sjen, Hoatse moast him allinnich mar rêdde, dy syn heit siet efter de glêzen to sjen hoe 't heit foarby kaem. Ik seach him gnizen. It bigoun my efter de eagen to stekken. Ik draefde op it stek ta en skuorde it iepen. Ik jakkere nei it parkjeta. It wetter fan 'e plassen spatte my troch de broek hinne.

Hoatse stie flak by de feart to sjen. Hy lake. Oan de oare kant giene de soldaten foar piso lâns en fordwounen efter de garaezje.

‘Se moatte noch nei ljouwert, se rinne op blierren’ skattere hoatse. Syn eagen wiene great en ljochtblau efter de brul. Hy stie to sjen, hy hie net iens yn 'e gaten dat it reinde. It hier siet him strekerich op de foarholle plakt. Stadich kamen de soldaten foarby. Se songen net. Se rounen net mear yn 'e maet, se sjokten der mar hwat hinne yn har âlde, útraffele unifoarms. De minsken stiene oan de kant to gnizen en to wizen. Soms gie in soldaet op 'e wiete stoeprânne sitten en die syn fiters fêst. De minsken giene der hinne en spuiden. Dan kaem der in jeep mei kanadezen, dy't de minsken fuort stjûrden. De soldaet gie stiif oerein en strampele fierder.

‘Hwat ha wy se to pakken net’ raesde hoatse.

Hy stie fan 'e iene op 'e oare skonk to wippen, hy knikte hyltiten hast troch de bonkige knibbels hinne. Syn lippen wiene in smelle streek en syn wangen wiene fjûrread.

‘Slaen se op 'e donder’, baltte er. Hy pakte myn earm beet en knypte. Syn neils stieken fûl.

[p. 49]

‘Godfordomme net’ hime er.

Ik loek syn hân los, in neil klaude troch de mouwe hinne hyt oer myn fel.

De soldaten rounen mar troch. Se seagen stiif foar har út as se minsken foarby kamen. Se praetten net iens. In hiele protte krukten, de sydtassen op en del oan de riemen, dy't net mear glânsgen. It wetter roun har yn donkere plakken fan de skouders.

Ynienen hearden wy sjongen. It lûd fan learzens op stiennen kaem de kant fan it tramstasjon. De minsken seagen op.

Hoatse stie ynienen stil. Hy die de holle efteroer, it hek as biweegden syn earen. Hy draeide him skokkend om. Syn earms hingen slop by syn lichem del. Syn eagen stieken en syn wangen waerden noch reader.

‘Se sjonge goddomme noch’ pipe er.

It sjongen waerd lûder en lûder. Doe kamen se de hoeke om. In ploech swarte soldaten, de rein dripte fan de kleppen fan har petten ôf, it sulver skittere op harren skouders. Se marsjearden fûleindich, foarop de greatste. Harren earms gelyk en de learzens klapten yn ien kear op 'e stiennen. Se seagen neat, en se songen. Hoatse hime. Hy folge de swarte soldaten mei greate eagen.

Ynienen seach ik it. Hielendal foarop roun heit. De holle yn 'e nekke, syn brul omheech nei it reinen. Syn learzen giene strak hinne en wer en syn hannen kamen krekt oan de riem ta.

Myn hannen waerden my waerm en ik moast slokke, myn earen sûzen.

Doe sloech hoatse my op it skouder.

‘Dat is dy s.s.-rotsak hjirwei!’

Hy flokte dat it hwat die.

‘Ik hoopje dat se him dea slaen’, raesde er.

Myn knibbels waerden slop. Ik moast my stiif hâlde, oers foel ik. Ik fielde dat ik gûle moast. Doe stiek ik de hannen yn de loft en ik raesde.