Trotwaer. Jaargang 2

[p. 29]

R.R. van der Leest / Nachtloop.

Menear neist him hie in koarte khakibroek oan, der sieten spatieren op syn wite kûten. Syn bleate fuotten yn de sandalen wiene breed en toar, soms hearde er syn teannen knappen.

‘Noumoatte jim allegaerre goed harkje. Yn dit kamp hjitte wy net mefrou en menear Dak, mar muoike Styn en omke Loe. Bigrepen?’ De omstanners mompelen dat se it foar 't bigryp hiene.

Leendert sei neat. Hy loek mei de neil in streek oer syn earm. Yn it brune fel kaem in ljochte skras. Hy makke noch mear skrassen, hy krige in hiel netwurk op syn earm. Hwat soalde him dat flotte gedoch. Hy soe noait muoike Styn en omke Loe sizze. Dat Harm nou krekt siik wêze moast. Wie hysels ek mar thúsbleaun. Nou wie er de iennige dy't fan bûten kaem.

Op de boat wie it skelden al bigoun. ‘Boer’ hie Guido him yn it ear raesd, wylst se seagen nei de Stortemelk dy't har midden op It Waed op 'e side kaem. Doe't de passagiers foar Flilân oerstapt wiene en de boaten út inoar gyngen, hie Guido wer ‘boer’ raesd. De oaren hiene it oernommen en nou neamde elkenien him ‘boer’, bihalven Lytse Wytse dy't noait hwat sei. Foar't wy de flagge hise, moat ik jim noch hwat op'e hûd hâlde. Ik ha nou al tsien kampen laet en altiten hawwe it goede kampen west. Dat wol sizze: der is gjin wanklank heard. Alle jonges en famkes wurken hjir in wike lang iendrachtich gear. Se wisten dat it algemien bilang, it bilang fan ús allegearre, boppe it bilang fan elk apart gyng. En se hannelen dêrneffens. Sa forrykten se harsels. Jim sitte nou in jier op de H.B.S., jim binne gjin bern fan de legere skoalle mear. It is myn fêste oertsjûging dat jim ek witte: jinsels by de easken fan de groep dellizze, dat is de echte kampgeast. As jim dat dogge, en ik bin der wis fan, wurdt dit kamp ek wer in goed kamp. Sjoch, dit is ús flagge. Dy symboalisearret de hechte mienskip dy't wy foarmje. Geeske, kom hjir, dou meist de flagge hise’ Geeske stapte hwat forlegen foar it front. Dak joech

[p. 30]

[p. 31]

har it tou. De flagge krûpte starich by de stôk op. Mar healwei bleau er stykjen en Dak moast forheftich mei it tou skodzje ear't er fierder woe.

‘Wy sille nou de groet oan ús flagge bringe,’ sei Dak. ‘Gean yn in rounte om my hinne stean’. It duorre even foardat elkenien to plak stie.

‘Allegaerre beide earms skean omheech stekke, de fingers spriede en as ik in teken jow tagelyk roppe: ‘Iendracht is ús heechste wet’. Toe mar, earms omheech! Sa! Seizentritich earms gyngen de loft yn, guon hwat wifeljend.

‘Helga, fingers spriede famke!’ rôp Dak. Ynienen liet er syn earms falle en stapte op Leendert ta. ‘Dochstou net mei?’

Leenders skodde fan né en seach nei syn teannen.

‘Hwerom net?’

‘Dêrom net’.

Dak syn foarholle waerd read, mar hy bihearske himsels. Hy lei in hân op Leendert syn skouder en seach de oaren om him hinne oan. Guon hiene de earms al in eintsje sakje litten.

‘Leendert moat it noch leare’ sei Dak. ‘Dat komt wol. Hy hat noch noait earder in kamp meimakke, tink’.

Hy stapte wer nei it midden fan de rounte. ‘Earms omheech, fingers spriede. Iendracht is ús heechste wet. Ja!’.

Se seine it him allegearre nei, inkeld Leendert klamme syn kiezzen op inoar.

‘Sisa, dat is dat’. Dak wiisde: ‘Dy twa tinten binne foar de famkes, dy twa foar de jonges. Der is romte genôch, as jim der net om kreauwe, meije jim sels witte hwa by inoar yn ien tinte gean. As ik fluitsje, krije jim jim bagaezje en sykje in plake op. Bigrepen?’. Se knikten. Dak blaesde op syn fluitsje. Se stouden alle kanten út om har bagaezje dy't noch op de fytsen siet to krijen. Leendert wie it earst yn in jongestinte. Hy gyng hielendal efteryn sitten en pakte syn spultsjes út. Bart en Freddy kamen der ek yn tommeljen. En Lytse Wytse sette him by de yngong del. Wylst se drok dwaende wiene de fytstassen en koffers út te pakken, forskynde in holle foar de tintiepening. It wie Jochem.

‘Hoe ha jim it hjir?’

‘Best’, antwurde Leendert.

‘Lit my ris sjen’.

Guido syn holle kaem der ek by. Hy seach Bart en Freddy oan. ‘Kom by ús, dêr is't folle moaijer. Hwat dogge jim nou by sa'n

[p. 32]

agrariër?’

Doe't Freddy útnokkere wie, frege er: ‘Ha jim noch plak?’

‘Foar twa man’.

Bart en Freddy krigen har tekkens op en folgen Guido en Jochem. Ofwêzich troppe Leendert syn sloop fol strie. Hy troppe der troch forsin ek noch in skoech by yn. Dy moast er der earst wer út fiskje. Doe makke er syn sliepplak fierder ré en lei him del. Yn it tintedoek sieten in pear gatsjes en hy frege him ôf oft it net lekke soe as it reinde. It wie stil yn it kamp wurden. Dêr siet Lytse Wytse mei de earms om de knibbels to lêzen. Hy seach op fan syn boek, stoarre Leendert oan en sei: ‘Nou ha wy romte plenty’.

Leendert sei neat werom, hy bleau Lytse Wytse lyk oan sjen. Dy bûgde him op't lêst wer oer syn boek.

‘Fynstou krobben ek sok nijsgjirrich guod? Us omke hat der laden fol fan jong! Ik lês hjir dat in.....

‘Hâld dyn rotkrobben by dy’, prottele Leendert en hy draeide Lytse Wytse de rêch ta.

Se gyngen nei de sé. Yn de dunen strûpten se har swimguod oan. Se stouden by de skeante del, smieten sûnder faesje to minderjen har klean op in protte by inoar en fleagen oer it ribbelsân op it wetter ta. Leendert hie der net folle nocht oan, doe't hy einlings nei ûnderen kaem, wiene se allegearre al yn de sé, bihalven Fyntsje. Hy sette him del en seach nei de mâltjirgjende jonges en famkes. Menear en Mefrou stiene in ein fan inoar ôf yn it wetter en holden in tou tusken harren yn. Fierder mochten de swimmers net komme. Leendert krige in stokje en prykte yn it sân. Der siet tarre ûnder syn greate tean. Fyntsje seach achterom. ‘Siz, wolstou my even ynsmarre?’

‘Hen?’

‘Wolstou my even ynsmarre? Wol moai brún wurde’.

Hy woe eins wegerje en bleau sitten. ‘Giestou der net yn?, frege er.

‘Né’.

‘Hwerom net?’

‘Famkes meije net altiten swimme, dat wytst dochs wol?’

‘O, jawis’ sei er en prykte wer mei it stokje yn it sân om.

‘Nou, komt der noch hwat fan?’, frege se ûnforduldich.

Hy kaem oerein en stapte op her ta. Se joech him in doaske Nivea, it deksel en it sulverpapier wiene der al ôf.

‘Hwer?’ frege Leendert.

[p. 33]

‘Op myn rêch fansels!’

Tusken har skouderblêdden koe er har rêchbonke sjen. In plokje ljocht ûnderhier kipe ûnder har baeimûtse út. Hy stiek syn finger yn de krème en naem in fikse kwak, matr it fettige doaske ûntglûpte him en foel yn it sân.

‘Och hea’, sei er.

Fyntsje hie neat sjoen. Hy suchte en striek mei syn finger oer har rêch.

‘Sa net, útsmarre!’

Leendert wreau mei de flakke hân. Har fel foarme ronfels foar syn fingers. As hy de palm fan syn hân even optilde, hearde er in sopjend lûdtsje.

‘Hwat dochst nou?’

‘Utsmarre’.

Har rêch glinstere, Leendert wurke de lêste fegen krème wei. ‘Klear’ sei er. Hy bisocht it sân út it doaske to feijen, mar der kaem hieltiten mear yn. ‘Ik ha it falle litten’

‘Okse! Dou kinst ek neat’.

Fyntsje fiske noch hwat sânkerlen út it doaske, die it deksel der op en treau it yn har taske. Se sette har sinnebril op, seach Leendert mei stúdzje oan, glimke en sei: ‘Dou bist in houtene Klaes.’

‘Ik bin goed yn gym’ sei Leendert.

‘Dat bidoel ik net’. Se het har foaroer sakje, forskeukte har lichem noch hwat op de baeiskûldoek en bleau mei healspraette earms lizzen.

Leendert kaem oerein en roun nei de oaren ta. Hwat tichter hy by de jonges kaem, hwat mear der mei boartsjen opholden en har fornuveren. Guido stie him ek al to bigapjen. Mar hy roun rjocht troch, lyk foar Guido lâns. En yn it foarbygean frege Leendert lûd: ‘Haw ik hwat fan dy oan?’

‘Ja’, sei Guido, ‘myn swimpak’

Se skatteren it út. Nou hie Leendert it earst yn'e smiis. De jonges hiene allegear in swimbroek oan, allinne hy hie in swimpak.

‘Fan syn pake’, sei Freddy.

‘Krekt in famke’, sei Pyt.

‘Fiel ris’ stelde Jochem út. Meiiens seach er om oft Dak it ek heard hie. Dy stie noch stees in ein fierder yn de sé.

‘Fiele is fiis’, sette Guido fuort.

‘Fiis fielen is lekker’, folle Jochem oan.

Leendert liet himsels foardel yn it wetter falle. Hy hie wol yn if sân

[p. 34]

weikrûpe wollen, sadat se syn swimpak net mear sjen koene. Hy bleau lizzen en liet it wetter oer hem hinne spiele. De jonges seagen noch in setsje nei him, doe draeiden se har om en bigounen wer to mâltjirgjen. Lytse Wytse kaem by him sitten. Leendert biet op syn lippen. In plankje dreau by him lâns. Hy grypte it en sette him ôf. Doe't er in pear meter dreaun hie, sloech in weach oer him hinne. Hy krige in mûlfol sâlt wetter yn en stie it trieneagjend út to spuijen.

Dy deis bleau it in reinder. Moarns hiene se hwat yn de tinten omhingele: kaertspile, kwartette, damme. De famkes hiene har algedurich forklaeid en har gesichten mei lippestift, rouge en krème biwurke. Yn ien tinte wie it stil. Lytse Wytse siet to lêzen, Leendert stoarre nei de gatsjes yn it tintedoek.

Middeis fytsten se nei it doarp. Dak hie de biskikking krigen oer it gymnastyklokael fan in skoalle. Dêr mochten se spultsjes dwaen en sporte. De spultsjes foun Leendert neat oan, de trefbalwedstrijd wie wol aerdich, mar it heechspringen mei de fearplanke, dêr koe er him alhiel yn útlibje.

Op it lêst bleauwen trije man over: Jochem, Guido en Leendert. Jochem wie de greatste en mocht it earst springe. Hy miste. Doe Guido. Hy gyng ré stean om syn oanrin te nimmen. ‘Hup, Guido’ rôppen de jonges en famkes. Guido striek troch syn koartknipt hier, loek syn broek hwat op, sette de oare foet foar. Mei hoartende skouderbiwegings stoude er op de plande ta. Twa tikken fan it izer dat yntreaun waerd en weromfearre. It tou mei it learen lapke forweegde wol, mar bleau lizzen. Hy wie der oer hinne! Se klapten en jûchheiden.

Leendert krôlle de fûsten, syn knokkels waerden wyt. In straeltje flibe roun him út de mûlshoeke. Hy wie mar in himpen mantsje, hy soe in bêste dreun op de planke jaen moatte. Dit wie syn kâns Hy wie mar in himpen mantsje, hy soe in bêste dreun op de planke jaen moatte. Dit wie syn kâns om foar it each fan de hiele troep Guido oermânsk to wêzen. Under it tou troch seach er Dak stean. Hy wachte op it teken dat er ôfsette mocht. Dêr gyng de hân omheech, Leendert fleach op de planke ta. Doe't er healwei wie, skeat Dak ynienen nei foaren, wappere mei de hannen en koarde him.

‘Dit giet to rimpen! Dêr komme ûngelokken fan. Kalm! Fannijs!’

Leendert draeide him om. Trienen prykten yn syn eagen, hy seach

[p. 35]

in reade gloede. It duorre even ear't er it tou mei it learke wer ûnderskiede koe. Hy wist dat er diskears net helje soe, it like nou folle heger to hingjen. Hy sette him skrep en doe't Dak it teken joech, bigoun er to rinnen. De fûlens wie der folslein út. Hy sprong net, mar dûkte ûnder it tou troch en knoffele mei de holle foarút tsjin de mage fan Dak. De man rekke fan'e fuotten en tommele efteroer tsjin it muorrerak oan. Hy gappe nei de siken. Forheard seagen se it oan, Leendert stie der sûzeboljend by. Dak kaem oerein, bleau roungear stean, sykhelle djip, hoasse. Einlings stie er rjochtop en sei: ‘Gean mar op de bank sitten, Guido is winder. Wy sille de line noch fiif sintimeter heger lizze’.

Dwi lich mar tofreden socht Leendert de bank op. It hie knoffeligens like, it hie moedwil west.

De flammen kronkelen de nachtloft yn en it hout knapte. Se sieten om it kampfjûr to sjongen. Der wiene noch oare skoallen by en in pear famkes spilen op har gitaer. De griene en giele linten oan de halzen glinsteren yn it skynsel en liken ek wol flammen. Wylst Leendert dat hearde en seach, waerd er in bytsje ûnwennich. Net nei hûs, hy wist sels net nei hwat. Mar doe't de jonges de lêste tûken yn de flammen wurpen, fordwoun dy ûnwennigens ek. Hy soe syn slach slaen.

Yn de skimerjoun wiene se nei it strân ta set, nou, yn neare nacht gyngen se werom. In loop troch de dunen en bosken. Dak hie sein dat se allegearre achter inoar rinne moasten en net binefterreitsje mochten. Leendert gyng yn'e rige stean, hast op de ein. Leaver hie er hielendal efteroan roun, mar Dak oardere dat de lêste man in bûslampe hawwe moast. Yn de bosk gyngen se net oer de paden. Dak socht plakken op dêr't de beammen koartby inoar stiene. Lege tûken fagen by har gesichten lâns, út en troch klonken hege gjalpkes fan de fammen. Leendert bleau stean en seach oer it skouder. Efter him dounse it ljocht fan Bart syn bûslampe. Tusken him en Bart roun Geeske.

‘Ik bin bang’ sei se sûntsjes.

‘Jow my mar in hân’, sei Bart.

Leendert stapte wer fierder. Foar him út swaeiden ljochtsirkels oer de stammen, it beamte ward minder ticht. Hy seach wer oer it skouder. Efter him wie it nou tsjuster. Hy roun mei de hannen foarút nei rjochts, knoffele oer in pear stronken en liet him plat op it liif yn in strûk falle. De optocht fan ljochtsjes fordwoun yn it

[p. 36]

tsjuster. Hy bleau noch in hiel skoft lizzen. Hy fielde him frij. It wie noflik hjir, al die syn knibbel forrekte sear. Hy soe de hiele nacht hjir wol bliuwe wolle. Mar as se yn it kamp kamen, soene se him fansels misse, miskien wol earder. En dan soene se it paed ôfsykje dat se kaem wiene. Hearde er dêr al roppen? Leendert harke mei sawn pear earen. It bleau stil. Op'e taest roun er werom nei it strân. Wylst hy by it dún del gyng, seach er in ein fierder in pear ljochtjes der by op gean. Dêr't it kampfjûr brând hie, leine noch hwat heal forkoalle prikken, doe't er se opkrige, brieken se. In stik papier waeide by syn fuotten lâns. Hy huverre, it waerd kâlder. Hy makke de boppeste knoop fan syn kletterfest ticht en loek út's bûse fan syn pofbroek in stik bôlle. Oer it hurde wiete sân roun er wol in ûre by de sé lâns. Doe wie er koartby it strânhotel, efter guon finsters brânde noch ljocht. Hy sette wer op de dunen ta, dêr stie in keppel strânstuollen by inoar, de swarte kapen stieken tsjin de nachtloft ôf. Hy stapte oer it tou dat der om hinne spand wie. Yn ien fan dy stuollen, middenyn, brocht er de nacht ta. Soms rekke er yn'e sliep, skrille wekker, harke en joech him wer del.

Yn it malkerige ljocht fan de iere moarn gyng er werom nei de bosk. Mar doe't er yn in dúngloppe mei gers en beamkeguod kaem, bleau er dêr wachtsjen. Uren hie er sitten, doe hearde er einlings fierôf syn namme roppen. Leendert glimke. Se rôppen syn namme! Hwa soene it wêze. Hy kaem oerein, biklom de steilte en gluorke oer de rânne. Hy seach noch neat. Ynienen wie it oft fan alle kanten syn namme roppen waerd. Hy hearde bikende jonges- en famkesstimmen. Gelokkich, it wie de eigen ploch. Krekt soe er him sakje litte, doe't efter him Lytse Wytse de gloppe yn stoude. ‘Ik ha him foun, ik ha him foun! jûge dy. ‘Hâld dy de bek!’, snaude Leendert.

‘Wy ha de hele nacht om dy socht’, hime Lytse Wytse.

‘Moai’ sei Leendert.

Lytse Wytse kaem neist him, gyng op de rânne stean, sette de hannen oan'e mûle en skreaude: ‘Hjir! Hjirhinne! Ik ha him foun! Hjirhinne!’

Leendert joch him in stomp yn de mage. Krimpend fan'e pine, gûlend, rôp Lytse Wytse mar troch: ‘Hjirhinne! Hjir!’

Leendert sloech him lyk yn it gesicht. Lytse Wytse foel foardel. Hy seach nei Leendert op, syn eagen sieten fol sân, syn wangen fol bloed. ‘Mar ik bin dyn freon dochs?’

‘Nimmen is myn freon’, sei Leendert. Hy gyng nou sels op de rânne

[p. 37]

stean. Dêr kamen se. Se wiene noch fier, mar hy koe se dúdlik ûnderskiede. Jochem, Freddy Guido en dêr Dak, de hiele troep wie kompleet. Dak blaesde gedurich op syn fluitsje en makke biwegings mei de earms fan: kom hjir! Leendert bleau stean dêr't er stie en forsette gjin poat. Hy soe dy lammelingen rinne litte, heite!