|
| |
| |
| |
Vierde Gesprek.
Zoon. Zie my thans met een vuurige begeerten, om het beloofde Verhaal, my by U voegen.
Moeder. De Koning, moede van al de hoon, hem en zyn Vorstelyk huis aangedaan, scheen reeds by de Tour van de Koningin en de Dauphin, als ook by de Reize van St. Cloud, eene onderneming van ontwyking in 't oog te hebben, het Volk trachtende, door heen en weder Reize, hier aan te doen gewennen, en dan eindelyk zyn slag, om geheel te ontwyken, waar te neemen, dan dit, zo wy in 't voorig Gesprek zagen, gestuit zynde, moesten 'er geheimen middelen in 't werk gesteld worden, om zulks te kunnen doen, dus, om het Volk in 't geheel geen nadenken te geven, schreef zyne Majesteit eene Brief aan zynen uit- | |
| |
geweekenen Famielje, hen aanmaanende, ‘als goede Burgers, weder in Parys te komen, dat hy de Constitutie aangenomen had, en alles geschikt was, 'er niets was te vreezen, hen zulks in de naam der Natie en 't Bloedverwantschap beveelende, daar by hen een bedreiging doende, zo zy te rug bleeven, hen beveelende, zyn Koninglyk voorbeeld naar te volgen, en de Constitutie te erkennen.’ Deze brief had eene goede uitwerking, men waar minder oplettend omtrent de Koning, dus deeze zich, naar een voorbereid Plan, met de Heer Bauille, zich de Koningin door de Russische Afgezant een Pas had doen verzorgen, onder de naam van de Baronesse Kropff, met haar twee Kinderen en Gevolg, om van Parys naar Straatsburg te reizen, zo vertrok Monsieur, des Konings Broeder, en zyne Gemalin, zonder eenig vermoeden te verwekken, den 19de van Parys, en kwamen, onder de naam van een Engelsche Prins en Princes, in Braband gelukkig aan; dan om het vertrek des Konings te bevorderen, stond in een afgelegen hoek, van Parys, een Berline, voor 6 Persoonen, met 6 Paarden bespannen, met een Aide de Camp van Bauille, in gereedheid, dus | |
| |
deeze nagt de Koningin en Madame Elizabeth, en Madame Royaale, in Kameniers kleederen, met de Dauphyn, in een kleeding als een Meisje, zich daar naar toe begaven, terwyl de Koning, in een Jas gekleed, de achterpoort uitgong, te Paard steeg, en zich by hen voegende, alle in 't Rytuig gingen zitten, de reis aannamen; terwyl ter bedekking verscheide Corpsen troepen zich op de weg bevonden, waar van de Officiers hunnen geheimen order hadden. Dus door Champagne uit Frankryk willende trekken, kwamen zy onverhinderd te Chalons sur Marne, alwaar de genoemde Aide de Champ, als Courier, by de Postmeester Drouet, van St. Menehould, de Paarden voor Verdun besteld had. Deeze de ongewoonen beweeging der opweg zynde Ruitery vreemd voorkomende, en de Koning ziende, meende deeze, by de vergelyking van 't Pourtret, op de Adzignaat staande, de Koning te herkennen, als ook dat onder de Voorryders eenige Confusie plaats had, ging het Rytuig naar, en ziende dat zy naar Stenay, in plaats van Verdun, hun cours namen; nam hy een Paard, en reed door een binnenweg naar Varennes, aldaar de Postmeester Guillaume doende | |
| |
zweeren, dat hy een Patriot was, waar op hy deeze zyn vermoede ontdekte, waar op zy een Wagen met goederen beladen voor de brug, die de Rytuigen moesten passeeren, om verre haalden, toen de Kaarzenmaaker Sauci, twee Nationaale Guardes, en de Chirurgyn Margin, uit hunne Huizen haalende, wyl het 's nagts by 11 uuren was, gaven deeze van hun vermoeden kennis, aan de Commandant der Nationaale Guardes, aan de Maire der Stad, en de Procureur der Gemeente, welke de Reizigers, die nu reeds aan waaren gekomen, naar haar Pas vroegen, die zy toonden, en begeerde het goed van de straat weggeruimd te hebben, men verontschuldigde zich, dat 'er nu geen mogelykheid was, waar op de toegeschoten troepen met geweld door wilde laaten ryden, en had men toen doorgetast, veellicht was de Koning behouden gebleven, dan deszelfs Edelmoedigheid wilde geen bloedstorting, ook wilde de twee Nationaale Guardes in het Rytuig schieten, dan de Koning en zyn Famielje begaven zich, nog als onbekende, op verzoek van de Kaarzemaker Sauci, ten zynen huizen, alwaar deeze in de Morgenstond de Koning by de hand vattede, hem deszelfs | |
| |
Pourtret doende beschouwen, zeide hy, ‘dat zyt gy Sire.’ Zie hier nevens de Afbeelding. De Koning bekende zulks volmondig, doch verzogt dan ook die achting voor hem te hebben, en hem te laaten vertrekken, waar by de Koningin, die daar by staande, de Dauphyn op de arm hebbende, nevens Madame Elizabeth, de beweeglykste reedenen voegden, dan het was te vergeefsch, en de Kaarzemaker Sauci bleef Arrestant van zynen wettige Vorst.
Z. Dan hoe ging het in Parys toe, toen men de vlucht des Konings vernam?
M. Dit geschieden eerst des 's morgens ten 8 uuren, men luiden de Alarmklok, deed Alarm schooten, alles raakte in beweging, men doorzocht de vertrekken van de Thuilleries, dan de Koning was weg, en de Heer de la Porte, Intendant van 's Konings huis, overhandigde, een agtergelaten Declaratoir des Konings, aan de Heer du Porte de Terre, waar in de Koning de redenen van zynen vlucht bekend maakte, als de gevolgen, ‘den hoon en smaad, hem aangedaan, de Moorden in zyn huis verricht, de omkeering der orden des Ryks, en der Volken, en de
| |
| |
Beef! snoode Saucie, Beef! als gy deez' Prent aanschouwd. –
Zie daar uw wettig Vorst, die zich op U vertrouwd,
Naar dat uw snoode hand, Hem stout dorst Arresteeren.
Kreunt ge U aan 't zuchten van zyn Gade en Telgen niet? –
Is hy uw wettig Vorst? hoor dan 't geen Hy gebied, –
Neen. – Monster zonder deugd, gy moest uw Vorst Onteeren.
| |
| |
heerschloosheid; protesteerende tegen al de Actens, welke hy genoodzaakt was geweest, geduurende zyn gevangenhouding te Parys, te moeten tekenen enz.’ – Intusschen deed de Maire van Varennes, in de vroege Morgenstond, door Gedeputeerdens, van alle kanten, de Nationaale Guardes tot Adsistentie oproepen, en van 't geval kennis geven, zo dat binnen weinig uuren de weg als bezaaid met dezelve was, en dus deeze tyding van post tot post voortgaande, kwam dezelve te Parys, daar de heethoofdige terstond zich deeden zien, eenige wilden de Koning voor een Rechtbank roepen, en doen vonnissen, anderen de Koninglyke waardigheid vernietigen, terwyl 'er weder anderen nog doldriftiger plannen smeden; dan men besloot de Koning en zyn Famielje te rug te doen voeren, 't welk op de volgende wyze geschieden. Men nam meer dan 100,000 Burgers weder, op nieuw, eene Eed, van getrouw aan de Natie en de Wet te weezen, af; – terwyl men in drie dagreizens, de Hooge Personagien, onder allerley hoonende beledigingen, door een zwerm van Nationaale Guardes, dezelve aangedaan, te rug voerden, te Bondy komende, trok- | |
| |
ken 20,000 Nationaale Guardes, die de weg van wederzyden bezettede, tot aan Parys, daar men meer dan 600,000 aanschouwers rekende, die hun best deeden de Vorstelyke Famielje in 't voorby ryden alle hoon en smaadredenen toe te werpen, en op hun best Vive le Natie! riepen, daar een menigte jongens met Libellen te koop liepen, roepende: ‘wie koopt een Historie van de Bakker van Parys, en van de kleine Bakkers jongen, enz.’ Onder dit alles kwam de trein in drie Rytuigen aan, in de eerste zat de Koning ter rechter zyde, naast dezelve, de Gedeputeerde der Nationaale Vergadering Barnave, de Koningin ter linkerzyde, en de Dauphyn aan dezelve zyde in 't Portier, en tegen over dezelve Madame Elizabeth, en Madame Royale, 8 Grenadiers agter op de Koets, en 3 Guardes du Corps, als Couriers gekleed, op de Bok. In het tweede Rytuig, de Heeren Pethion en la Tour Mabourg, nevens de Heeren Dumes en de Gouvernante van de Koninglyke kinderen; in het derde Rytuig Monsr. Saucie, de Kaarsenmaker, met zynen medehelpers in 't aanhouden der Vorstelyke Personagien, zynde dit Rytuig met Mirth- en Palmtakken | |
| |
vercierd. Voor de Rytuigen ging een sterk Escorte van Caffelary, eenige Batailjons Nationaale Guardes, 3 dito Grenadiers. 1 dito Grizard, en een dito Kinderen, nevens 8 Stukken Kanon. Agter dezelve eenige Compagnien gewapend Volk, die van de Wyk St. Antoine, met een Vaandel, waar in de Spreuk: Dood of Vry; en 4 Stukken Kanon. Aan de Thuilleries gekomen zynde, stapten de Koninglyken Famielje uit de Rytuigen, dan het was verboden dat de minsten Eerbewyzing geschieden zoude, men hield het Geweer by de voet, op het zelve leunende. Zie daar. myn Zoon! dit Verhaal, waar in ik wat breedvoerig heb moeten uitwyden; om dat dezelve als een aanmerkelyke Gebeurtenis der Franschen Koningschending geboekstaafd moet werden.
Z. Had deeze Gebeurtenis geenen verderen gevolgen voor byzonderen persoonen?
M. Neen, wyl Bauillé, die in Luxemburg in veiligheid was, openlyk aan de Nationaale Vergadering schreef, dat hy 't alleen was die de Koning het aangeraden had. De Dames, op wier naam de Pas afgegeeven was, waaren met een anderen Pas ontweeken, en de bediendens | |
| |
beriepen zich op hunnen gehoorzaamheid, die zy verschuldigd waaren; terwyl de Koning 'er zich mede doorreddede, ten minsten daar kwamen geen verderen gevolgen van, als dat men vol hield met het Koninglyk gezach, waar 't mogelyk was, te beperken, mogende dezelve, op verbeurte van het Recht der Kroon, zonder toestemming der Nationaale Vergadering, geen 20 mylen van Parys gaan, waar onder de Dauphyn, als deeze vrywillig ontweek, mede begreepen wierd.
Z. En hoe liep het met Saucie en zynen medehelpers af?
M. Eerst scheen men dezelve te vergeeten, dan toen de twee Nationaale Guardes klaagden, dat zy geen Schoenen hadden, om weer naar Varennes te komen, toen overladen men hen met loftuitingen, en gaf Saucie met zynen medehelpers 200,000 Livres tot een belooning voor hunnen schendaad, aan hunne wettige Vorst beweezen.
Z. Bleef het toen in Parys alles stil?
M. Ja, tot den 10. July, wanneer men, met veel staatie de Asch van Voltaire, die men uit de Abtdy van Sellieres opgegraven had, aldaar in 't Pantheon van St. Genevieve deed zetten, dat wel afliep; | |
| |
dan den 14. July, het Verjaarfeest de Vryheid gevierd wordende, vermoorde het Volk twee persoonen, die zy by den voet van 't Autaar vonden; de Nationaale Guardes deeze willende ontzetten, raakten met het Volk in 't gevegt, waar door 30 gedood, en verscheide gekwetst wierden. Hier mede zal ik dit Gesprek eindigen, wyl na deeze Gebeurtenis wel het Volk tot Oproer, door de Jacobynen en anderen Clubbisten, aangezet wierd; doch de Nationaale Vergadering het Volk nog niet van nooden hebbende, om een Oproer uit te voeren, bleef het by dreigingen, zonder dat het tot een Oproer uitbarstede; dan den 6 Oct. verbood men alle Eertytels aan de Koning te geven, en hem alleen met de naam van Koning van Frankryk te moogen noemen.
|
|
Auteursrechtvrij