Tirade. Jaargang 55 (nrs. 437-441)

[p. 62]

in memoriam
Arnon Grunberg (1971-2029)

Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft 3 september jl. de schrijver Arnon Grunberg, geboren als Arnon Yasha Yves Grünberg op 22 februari 1971 te Amsterdam, officieel doodverklaard.

Sinds 21 juni 2028 is de schrijver vermist. Hij maakte op dat moment een reis door Nepal.

Zijn levenspartner, de Zwitserse actrice Sabine Birchmeier, had er bij de autoriteiten op aangedrongen niet langer te wachten met deze beslissing. In een interview verklaarde zij dat ze de rest van haar leven niet kon uitstellen omdat ‘er nog geen lijk was gevonden’. Ze gaf aan in het huwelijk te willen treden met de Italiaanse regisseur Tomasso de Luca.

Samen met Grunberg heeft Birchmeier een dochter van vijf.

Grunberg publiceerde ruim twintig romans, diverse essaybundels, toneelstukken, poëzie en talloze columns, verhalen en journalistieke reportages. Hij werd onderscheiden met alle belangrijke Nederlandse literaire prijzen. Een paar jaar voor zijn verdwijning ontving hij nog de Friedenspreis des Deutschen Buchhandels.

Gedurende de laatste jaren van zijn leven publiceerde Grunberg niet meer. Met zijn uitgevers had hij het contact verbroken en ook weigerde hij elk verzoek voor een interview. Hij leefde teruggetrokken in Vevey, Zwitserland. Volgens Birchmeier had hij zich toegelegd op tuinieren. Al beweerde hij zelf in een van zijn laatste interviews uit 2025 dat hij van plan was natuurproducten uit China te gaan importeren.

In 2018 veroorzaakte Grunberg enige ophef in Nederland vanwege zijn besluit om zijn Nederlandse nationaliteit op te geven en Duitser te worden. In een korte toelichting bij dit besluit liet hij weten dat iedereen moest worden wat hij was, aldus Nietzsche, en dat hem dat onmogelijk was zonder Duits paspoort.

Het besluit van het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken is niet onomstreden. Volgens de Belgische onderzoeksjournalist Stefan Vercammen zou

[p. 63]

Grunberg onder de naam Gonzalo Hernandez in Panama City leven, maar een woordvoerder van het ministerie zegt dat daar geen bewijzen voor zijn.

Een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken liet weten dat dit een interne Duitse kwestie was, aangezien de heer Grunberg op het moment van zijn verdwijnen geen houder meer was van een Nederlands paspoort.

De Nederlandse premier verklaarde kort na de bekendmaking dat het sterven c.q. verdwijnen van Grunberg een groot verlies betekent voor de Nederlandse literatuur, al voegde hij eraan toe zelf nooit iets van Grunberg te hebben gelezen.