Tijdschrift van het Willems-Fonds. Jaargang 6

[p. 337]

Door den regen.

Toen hij buiten voor den tuin kwam, stuiverde er een zacht-fijne regen schuin door de lucht.

Wat wind waaierde koeltjes aan en verfrischte zijn heete aangezicht dat binnen in 't warme ‘Café’ stil-aan aan 't gloeien was gegaan.

Nu stond hij op 't perron eene wijl voor-zich-uit te glariën in de wit-grijs effen lucht, die zoo ijl en zoo eendlik was...

Beneden stonden de juffers al, in wier gezelschap hij was, en hadden den regenscherm geopend.

Hij kwam den trap af en vervoegde ze.

Dan gingen ze voort: hij naast Lina onder denzelfden. regenscherm, die ze hem met een minzaam lachje aangeboden had; de drie anderen: heur zuster, heur vriendin en heur nichtje samen volgden.

Ze staken dwars de concertplaats over en gingen vele tafels en stoelen om, die als in eene glimmend-gele ineenstrengeling om en rond stonden met kouwe, blauw-grijze vlekken er tusschen van den grond, die nat-zacht kraakte onder de voeten, een fijn-keitjes-grond, dóór-vochtig van den regen.

En in hun voorzichtig-vooruitgaan tusschen tafels en stoelen die koud glommen van vochtigheid en waarop de-van-deboomen vallende regendropjes een langdurend, stil-centonig liedje tikten in staccato, wierpen ze malkaar in opgeruimdheid allerlei aardigheidjes toe, maakten luimige opmerkingetjes op dit en op dat en dan ging het er telkens in die lichtgrijze, anders zoo triestige lucht, van een lachen en een giechelen, als kwam er geen eind aan.

[p. 338]

Maar wat verder, toen ze de concertplaats al een eindje achter den rug hadden en nu door een laantje moesten, wier boomen schier kaal nog, glimmig-nat en donker opstonden in de bleeke lucht en uit wier kruinen ook weer fijn-glinsterende waterdrupjes door-den-stillen -stuifregen-heen neervielen met snelle doffe tikjes boven op den regenscherm, toen kwam er aan 't vroolike giechelen en aan 't jolige lachen wel een eind, maar zoo gansch uit zich zelf, zoo zonder dat er de minste willekeurige aanleiding toe gegeven was, zonder dat men 't zelfs onderling gewaar geworden was.

Ze hadden zich wat afgezonderd, het drietal van het koppel, en er was stille om hen heen gekomen.

Sprakeloos stapten ze een wijle voort als om het eentonig snel droppel-tikken op den regenscherm na te luisteren of 't zachte gekriezel van hun voetstappen op den natten keitjesgrond.

Maar lang duurde ze niet, de stilte: het drietal scheen aldra zijn onderwerp gevonden te hebben en was zachtjes aan 't fluisteren gegaan.

En eer ze nog 't einde van 't laantje bereikt hadden, was ook het tweetal reeds in een vertrouwelijk gesprek gewikkeld.

Een oogenblik had hij zich aan zijne gedachten overgelaten en 't had hem zoo vreemd toegeschenen dat de alomme-stille grijsheid, waarin ze naast elkaar liepen, Lina en hij, niet meer denzelfden indruk op hem maakte zooals dat placht te zijn op andere dagen als hij alleen liep, stil-soeserend bij-zich-zelven.

Hij had nu zoo'n stille sensatie van innig, vertrouwelijk samenzijn met dat meisje, dat hij wel zoo lang niet kende, maar wier gezelschap hij toch zocht, haast verlangde.....

En wijl hij zoo naast haar voortliep, was ze opeens, hij wist niet meer hoe, zoo aan 't vertellen gegaan en hare stem scheen hem zoo zacht en haar spreken was hem zoo eenvoudig, naïef en tevens zoo oprecht vertrouwelik dat het hem was alsof hij een innig-zacht, stil-gezongen lied hoorde midden in een wijd

[p. 339]

weelderig landschap met verre in lichtvalen smoor verdwijnende horizonnen.

Hij luisterde naar haar, en hare stem kloeg zacht-gelaten als ze hem sprak van 't eentonige, witte leventje dat zij leidde dag in dag uit, in geen ander gezelschap dan dat van vrouwen die steeds over dezelfde dingen spraken en zich net zoo eenzaam gevoelden als zij. 't Scheen haar toe of er in hun stil-rustig huiselijk leven iets ontbrak; 't kwam haar zoo begijntjesachtig voor, dat leven te midden van enkel niets dan vrouwelike wezens die elkaar zoo weinig wisten te zeggen.

Soms ging ze eens uit - doch heel zelden toch - in gezelschap van heur vriendin, heur hertvriendin en vertrouwelinge, en dan kloegen, kloegen ze de steenen uit den grond, om het droevig-stille van hun jonge leven, en niet zelden keken ze nog eens een paar jaarkens terug in hun leventje, naar het tijdstip toen ze de kostschool verlaten zouden.

Och wat al kasteelen, luchtkasteelen, bouwden ze in hunne droomerijen dan, wat al illuzies stapelden zich toen op in hunne jonge kostschoolmeisjes-hoofdjes; hun leventje toen was slechts één droom, ééne illuzie.

Toen spraken ze elkaar met glanzende oogen en popelend harte van de groote schitterende bals, waarop ze eens zouden verschijnen kort na het verlaten der kostschool, als ze het eigenlijke leven zouden ingetreden zijn.

Ei! in hunne gedachtjes waren ze er al, en toen ze er van spraken, spookten zich voor hunne geestjes groote tooverachtige zalen af met veel schitterend licht dat van-uit talrijke prachtige lusters neerglansde op de mooie, kostelike zijden en satijnen toiletten van jonge dames, die luchtig met hun cavalier door de zalen ommezwierden met een lichte ruiseling van hunnen langen sleep.

En zij zelven ook draaiden in hunne verbeelding al in zwierig zwaaien de zalen door op de maat van eenen zacht-wegsleependen wals, uitgevoerd door een orkest dat ze wel niet zagen,

[p. 340]

maar dat ergens verborgen zat achter een dicht kunstmatig aangelegd boschje van groote, mooie planten en frisch-geurige bloemen...

Maar van dat alles was in werkelikheid niets uitgebloeid; hunne illuzietjes waren al kort na 't verlaten der kostschool doodgegaan: ze hadden nog wel een tijdje in hare hoofdjes in innig verlangen voortgeleefd, maar dan waren ze langs om meer in de kalme stilte en 't gewone gedoe van alle dagen stillekens opgegaan, nel als oppe-kaarsjes in een pik donkeren nacht.

Men was nu achter in den tuin gekomen recht-voor 't ‘Meuleken,’ waarvoor ze staan bleven. Ze hadden hun spreken geslaakt als de anderen hen vervoegden. Dan schoven ze een voor een 't ‘Meuleken’ in, en dat ging niet zonder dat er nog eens hartelik om gejokt en geschertst werd, want: ze vonden dat toch zoo aardig, dat ‘Meuleken’ dat hen, als ze er in stonden, zoo ineens met een draai buitenzette en waardoor ze niet meer terug en konden.

Op straat toch ging het kouten weer zijn gang; beide groepjes gingen weer gescheiden achter elkaar, de huizen langs, die nat-glimmig, als bezweete voorhoofden door hun donker-stilglanzende vensters als door groote droomerige oogen, treurig keken.

En toen zijne oogen zoo van die licht-grauwheid, die zoo killig om hen heen treurde, naar haar, die naast hem weer voortvertelde, opkeken, dan gevoelde hij diep in zijn ziele die stille sensatie van innig samenzijn hooge opwarmen tot een diep-puur gevoel van oneindig welzijn en 't scheen hem toe dat geene treurigheid, geen weemoed, geen smarte der wereld op dat zalig oogenblik zijn geluk wel overlommeren kon.

In die stille opgetogenheid luisterde hij weer naar 't geen ze zeide en zoo gansch zonder het te willen, volgde hij den zacht-deinenden rhythmus van haar woordenzang, die onmerk-

[p. 341]

baar schier, in zachte golving, van stil-gelaten klagen was overgegaan in vurig wenschen en innig verlangen...

Och! ware toch die leemte, die zoo ijl, zoo groot-leeg thuis tusschen ons vrouwen ligt, slechts aangevuld door het daarzijn van een broer, eindigde zacht heur stille klagen.

Zoo'n groote, flinke broer, die, wanneer hij van de straat binnenkwam met zich al 't woelige van buiten in eene lichte ruiseling van frisch-blijerige opgewektheid meebrengen zou; wiens zwaar-klinkende voetstappen bij 't binnenkomen, hen uit die stil-witte soeserigheid, waarin ze zoo heele dagen als ingesluimerd waren, opwekken zouden, wiens adem alle[e]n al voldoende ware om zoo'n warreling van vroolik-opgewekte woelerigheid in hun midden te laten opgaan...

Ziet ge, zoo'n jonge man - en in heur verbeelding zag ze hem zoo al vóór zich staan, in vage vormen, die toch kloek uitkwamen, in onbepaalde lijnen die verloren liepen in een uitdrukking van vriendelik-ernstige welwillendheid - dien ze dan lief, oneindig lief hebben zouden, wien ze als aan de lippen zouden hangen zoodra ze zich slechts openen wilden tot vertellen, wien ze aanhooren zouden, zonder moe te worden, wiens wenschen, vragen, verzoeken, voor hen strenge geboden zouden zijn; zoo iemand wien ze aanbidden, vergoden zouden en vreezen, ja vreezen...

Heur stem bewoog zich lichte in een immer golvend deinen en in de lauwe warmte van heure woorden die verlangden, was begeestering gekomen, die hoog-op schitter-sprankelde naar het beeld toe van hare illuzie, dat ze zich-zelve zoo had opgebouwd in haar vurig begeeren.

Maar - en diep-zwaar nu gingen de golvingen van haar stem en heur traag-droomerige woorden dobberden stille voort, als het ware over een wijd-verre meer van eindelooze weemoedigheid - maar zoo'n broer, zoo'n jonge man leefde nu niet onder hen, en 't loome wit-kleine leven van alle dagen duurde voort, groot-leeg, ijl...

[p. 342]

Zoo traagjes scheidde haar stemmetje nu uit in een stil-teer, kwijnend klagen, dat schier nog een zuchtje leek. En ze stapte nu droomerig-zwijgend een wijle voor zich uit en keek vlak op haar eigen beeltenis neer dat onder heur voeten immer vooruitschoof op de natte sterk-glimmende klinkers van het voetpad.

't Einde van de wandeling naakte.

Dichtbij lag de woning der vriendin en daar zou men afscheid van elkander nemen. Aan de deur bleef men wachten tot allen bij waren.

Nog immer traande traag de regen neer zonder geluid. De lucht bleef effen en bleek en strookte treurig tusschen de huizen daarboven.

Het drietal was nu bijgekomen en weer ging het er van een roezemoezen onder elkaar met kleine, schelle lach-gilletjes er tusschen en 't luide snappen van een die vertelde.

Dan werden handdrukjes gegeven, wenschingetjes uitgedrukt van ‘elkaar spoedig weerzien’ en ‘zich goed gezond houden’ en dies meer. Daarna ging men uiteen, elk zijns weegs; 't vriendinnetje naar binnen; de overige drie meisjes wat verder-op naar huis toe.

Hij keerde terug.

Maar toen hij pas eenige stappen gedaan had, keerde hij zich om en keek haar na, met wie hij zoo vertrouwelijk gewandeld had, en toen hij ze zag den hoek omdraaien van de straat, drentelde hij verder, de stad in.

En zoo schakelgewijs droomde zich alles nog eens voor zijn geest: hij zag voor zich als in licht-grijze schemering die vrouwengestalten - en daartusschen die van zijne gezellin - die stille om-en-rond gingen, als geluidloos zwevende droombeelden, de stille kamers langs en in en omme; hij hoorde nog dat zangerig op-en-neer-gaan van die stem die hem dat witte leventje onder-vrouwen zoo trouw-eenvoudig atschilderde; hij voelde dien adem van haar innig verlangen, haar vurig begee-

[p. 343]

ren, die hem zoo aangenaam zacht streelde - net als liefkozende kinderhandjes de wangen hunner moeder - en die diep in zijn ziele zoo'n sensatie deed worden van volkomen welzijn, sensatie die hij nu oneindig Veel fijner, onzeglik veel puurder herleefde en genoot, wijl het om hem heen zoo eenzaam-stille was.

Zoo hergenietend-in-zich-zelven z'n stille sensaties tot in hare subtielste phasen, slenterde hij verder voort, door den fijnen stuifregen onder de eendlik-verre effenheid der bleeke lucht...

Jan Verschueren.

Antwerpen, April-Mei 1901.