Signaleringen
Vries, Ton de (2004). Communicatiewijzer. Handboek voor schriftelijk taalgebruik. Utrecht: Het Spectrum. ISBN 9027495750. Prijs: € 34,40. (556 pp.)
De Communicatiewijzer is bestemd voor iedereen die zich bezighoudt met schriftelijke communicatie. Als specifieke doelgroepen worden beleidsmedewerkers, pr-medewerkers en secretaresses genoemd, evenals opleidingen waarin de schriftelijke communicatie een belangrijke rol speelt.
De titel van dit boek is slim gekozen: door het woord ‘wijzer’ in de titel op te nemen, lift de uitgever handig mee met de populariteit van ‘wijzers’ die de Sdu uitbrengt, de Schrijfwijzer van Renkema voorop. Toch is de titel enigszins pretentieus: communicatie behelst immers veel meer dan alleen schriftelijke communicatie.
Het boek bestaat uit vier delen: correct schriftelijk communiceren, correct spellen, correct formuleren en correct vormgeven. In het deel Correct schriftelijk communiceren behandelt De Vries genres die bij een groot aantal communicatieve handelingen horen: onder andere informeren, offreren, klagen, verkopen, solliciteren, enquêteren, rapporteren en journalistiek schrijven. Daarbij geeft de auteur veel realistische voorbeelden. De ordening van informatie in dit deel is echter niet altijd even handig. Zo worden emails en faxen behandeld in het hoofdstuk ‘Elektronische berichtgeving’, terwijl informatie over het schrijven voor een website daar ontbreekt. Dat onderwerp wordt wel weer behandeld in het hoofdstuk ‘Journalistiek schrijven’.
Het deel Correct spellen begint met de belofte dat het alle spellingregels geeft, in eenvoudige taal, en met veel voorbeelden. De lezer krijgt inderdaad veel voorbeelden te zien in de vorm van een aantal handige lijstjes, bijvoorbeeld met de juiste spelling van Engelse werkwoorden in het Nederlands, geografische namen, veelgebruikte afkortingen en telefoonalfabetten uit verschillende landen. Verder draagt de auteur in dit deel een aantal hulpmiddelen aan, zoals spelling- en grammaticacontrole in Word en websites voor taalhulp (p. 222). Ook de basisregels van de werkwoordspelling worden behandeld met een handig schema voor wie snel nog even terug wil halen hoe het ook al weer zat met de d's en de t's.
De delen Correct formuleren en Correct vormgeven zijn een stuk korter dan de andere twee delen. In het deel Correct formuleren behandelt De Vries gangbare taal- en stijlkwesties die bij het schrijven problemen op kunnen leveren.
In een handboek als dit moeten gebruikers via de inhoudsopgave en het register snel een antwoord kunnen vinden op hun vraag. In de inhoudsopgave worden voor elk deel hoofdstukken en paragrafen vermeld, maar geen subparagrafen. Het register is behoorlijk uitgebreid en fungeert volgens de auteur als onderwerpenlijst en als ‘een woordenlijst voor de correcte spelvorm met een verwijzing naar de juiste paragraaf’ (p. xii). En daar zitten twee addertjes onder het gras. Ten eerste de spelvorm: ‘World Wide Web’ wordt in het register cursief weergegeven, waarmee wordt aangeduid dat dit de juiste spelvorm is. Maar direct daarboven staat hetzelfde begrip als ‘world wide web’. Dat is toch verwarrend. En bij ‘z’ staat tussen haakjes ‘(sperziebonen)’. Maar zou een lezer die op zoek is naar de juiste spelvorm van dat woord niet eerder onder de beginletter