De Tijdspiegel. Jaargang 71

[p. 387]

Buitenlandsche zaken.
M.P.C. Valter.

De Nederlandsche Militaire Missie in Albanië.

EENIGE heeren, waaronder twee Generaals, hebben een Oproep tot het Nederlandsche Volk gericht, waarbij teekenen van adhaesie worden gevraagd voor een door hen aan de landsregeering te richten adres, ten verzoeke:

‘Dat zij de Mogendheden [die overeenkomstig de Besluiten van de Londensche Ambassadeurs-Conferentie den Albaneeschen Staat hebben gesticht] wijze op haar zedelijken plicht om van tweeën één òf aan die militairen [de Gendarmerie-officieren en -onderofficieren] alle middelen te verschaffen om hunne taak van onderwerping, bevrediging en regeling naar behooren te volvoeren òf - zoo daartegen onverhoopt bezwaren bestaan - te bevorderen, dat de [Nederlandsche] officieren en onderofficieren in dienst van Albanië eervol worden ontheven van een taak, welke zij redelijkerwijs zonder die middelen niet [verwacht mogen worden te] kunnen volvoeren.’

Elkeen, die zich een oogenblik in de positie der Hollandsch-Albaneesche officieren heeft ingedacht, zal wel iets sympathieks vinden in den Oproep. Geheel buiten hun schuld zijn deze mannen in een onzegbaar pijnlijken toestand verzeild. Zij wagen hun leven om het gezag te handhaven, maar hebben geen voldoende macht. Als hun Koning in den nood om brood vraagt, krijgt hij steenen. In stede, dat de Mogendheden, die hem het gezag formeel geschonken hebben, hem de onmisbare middelen gunnen om het te handhaven, heeft het optreden van Rusland, Frankrijk en Engeland tot direct resultaat, dat de opstandelingen aanmoediging en versterking ontvangen. En als dan onder de hoogst critieke omstandigheden, dientengevolge geboren, onafhankelijk van de bemoeiingen van een hunner, in het buitenland vrijwilligers worden aangeworven - met wier hulp de Gendarmerie mogelijk haar zoo verzwaarde taak nog tot een goed einde mocht brengen - zijn het diplomatieke bezwaren, gesteund door de Kabinetten van St. Petersburg en Parijs, waardoor dit uitzicht weer vernietigd wordt. - De een na den ander der Nederlandsche officieren verliest een of meer der weinige kanonnen van den Mbret of geraakt in krijgsgevangenschap, omdat hij, door zijne soldaten verlaten, zich in de absolute onmogelijkheid bevindt om geschut te redden of te vechten. Soldatenroem wordt op die wijze wel niet verspeeld, doch moeilijk gewonnen. - Zoo langzamerhand

[p. 388]

ontstaat, zoo waar, de zonderlinge toestand, dat de Nederlandsche officieren een vreemd bestanddeel worden van een grooten hoop volks in Durazzo, dat niet nog zichzelf verdedigen kan, doch beschermd wordt dank het optreden van de Duitsche Regeering, die, bij monde van den marine-commandant ter reede, aankondigde, dat, indien de opstandelingen het zoover drijven, om wederom de hoofstad aan te vallen, het scheepsgeschut hen tot den aftocht zal dwingen. Deze aankondiging toch verzekerde de samenwerking tusschen de leden van het Drievoudig Verbond en dwong de andere mogendheden tot navolging. Het zijn de oorlogsschepen ter reede, welke tot dusverre voorkomen, dat Durazzo aangevallen wordt. En het is wel zeer beschamend, dat daaronder een Hollandsche bodem ontbreekt.

In de laatste weken is heel wat gesproken over de verdienste van de Nederlandsche officieren in Albanië, waardoor het oor der menigte werd gestreeld. Zeer zeker behoeft men haar niet af te meten naar het behaalde succes, dat zoo uiterst gering is, en kan er, te rade gaande met de omstandigheden, waaronder gestreden wordt, wel degelijk reden te over zijn om deze mannen zeer hoog te prijzen. De stellers van den Oproep zijn daarvan wel overtuigd - hebben echter getoond ook oog te hebben voor de ‘seamy side’ van de zaak en levendig te beseffen, dat er groote moreele ellende geleden wordt in Albanië, voor meer dan een onzer officieren misschien heel veel moeilijker te dragen, dan de misère van het leven te velde, dat, ondanks alle tegenheden, voor een goed soldaat aantrekkelijk is. Dat de Haagsche heeren nu eene poging wenschen, om de landgenooten in Albaneeschen krijgsdienst in eene betere positie te brengen, verdient uit zichzelf lof. Echter, de wijze waarop zij het goede doel zoeken te bereiken, lokt bedenkingen uit - nog geheel daargelaten, dat het niet goed is om het publiek te vragen een oordeel uit te spreken over maatregelen, die nauw verband houden met een vraagstuk van groote internationale beteekenis, met de al dan niet instandhouding van den Albaneeschen Staat, waarover geargumenteerd moet worden, zonder behulp van de adhaesie-kaartjes van Jan en Alleman, waartoe, voor wat deze materie betreft, gerekend moeten worden ook ambtenaren, advocaten, doctoren en professoren, kortom, allen te behooren, die de Albaneesche kwestie niet eenigszins hebben bestudeerd.

Het schijnt uitmuntend te mogen heeten, als de Nederlandsche Regeering thans krachtig haar invloed aanwendt, ten einde de Mogendheden te nopen om, niet, als in den Oproep te lezen staat, aan de Nederlandsche officieren en onderofficieren, maar aan den Mbret van Albanië den noodigen steun te verleenen. Men zal dan evenwel groote zorg eraan moeten wijden, dat de te ondernemen actie niet kan worden geconstrueerd als eene begunstiging van de internationaliseering van het Gouvernement van Albanië. Veel zal reeds gewonnen zijn als vrijheid van werving wordt erkend (waartegen geen volkenrechtelijk bezwaar bestaat, omdat men hier niet met oorlog te doen heeft, doch met het dempen van opstand.) In de tweede plaats is crediet noodig, opdat de jonge Staat de inheemsche en de in den vreemde aangenomen soldaten kunne betalen en behoorlijk wapenen. Verder behoort de Nederlandsche Regeering aan te dringen, dat de Mogendheden, die de stichting van het nieuwe Balkan-Rijk hebben goedgekeurd, individueel het recht vindiqueeren om, op verzoek van den Vorst, alle militaire hulp te verleenen, die zij voor de instandhouding van den Staat inderdaad noodig achten. Nederland is gerechtigd voorstellen in dezen geest te doen en kan

[p. 389]

zelfs gezegd worden dit aan zichzelf en aan zijn menschen in Albanië verplicht te zijn. Om de bedreigde internationale verhoudingen te redden, heeft het, in het belang van den Europeeschen vrede, zijn officieren beschikbaar gesteld. Uit die medewerking vloeit in de gegeven omstandigheden het recht en de plicht voort, om ook mede te spreken in deze aangelegenheid. Indien de Regeering langs diplomatieken weg niet krachtig ijvert voor de handhaving van het gestelde doel, maakt de Natie een treurig figuur.

Wat nu betreft het voorgestelde alternatief - te bevorderen, dat de gendarmerie-officieren eervol van hun plicht ontheven worden - dit moet mijns inziens absoluut afgekeurd worden.

Het was op aandrang der Mogendheden, maar niet aan haar doch aan den Vorst van Albanië, dat de Nederlandsche Regeering officieren heeft geleend. Toen zij het deed, was het gemakkelijk te voorzien dat Grieksche en Servische vrijcorpsen zouden moeten worden bestreden. Het gaat niet aan, om, nu die strijd, door den kwaden wil der Entente-Mogendheden of door welke oorzaken ook, buitengewoon zwaar wordt, de verleende hulp te onttrekken. Integendeel zijn we veeleer in goede trouw gehouden tot meerder hulp bereid te zijn, naar gelang de toestand zorgelijker wordt.

Velen zijn geneigd te argumenteeren, dat de Entente-Mogendheden, die thans het gezag van den Mbret in Albanië tegenwerken, niet alleen aan den Staat, dien zij zelf hielpen stichten, ontrouw zijn, maar ook aan het Nederlandsche Gouvernement, hetwelk, mede op hun verzoek, aanvoerders beschikbaar stelde om het nieuwe Rijk te handhaven - en we ‘gevolgelijk’ volkomen gerechtigd zijn om ons uit de zaak terug te trekken. Door het eervol ontslag der officieren uit te lokken, zouden we echter zelf ontrouw worden aan het groote doel en den Mbret, tegenover wien we gebonden zijn, op het tijdstip van zijn grooten nood berooven van een korps langzamerhand over ervaring beschikkende mannen, die, als de omstandigheden zich wijzigen, onder leiding van den dapperen en kundigen Generaal de Veer zeer wel mogelijk nog uitmuntenden dienst bewijzen, krachtig medewerken kunnen om den Staat te redden, die een der bolwerken is van den vrede in Europa.