De Tijdspiegel. Jaargang 71

[p. 84]

Buitenlandsche zaken.
M.P.C. Valter.

De Vereenigde Staten en Mexico.

TOEN in 1901 Engeland, onder den druk van zijn onveilige internationale positie, met het doel om den grondslag te leggen voor eene innige samenwerking der Angelsaksische Volken in de wereldpolitiek, aan de Vereenigde Staten toestond een kanaal door de landengte van Panama te bouwen - werd bedektelijk ook ingestemd, dat Midden-Amerika onder den invloed der groote Republiek werd gebracht. Het destijds geöpend vooruitzicht, waarvoor een ‘rechtsgrond’ gezocht wordt in de neo-Monroeleer, is sedert ten deele verwerkelijkt. Ofschoon onder het in 1903 met het nieuwe Panama gesloten Verdrag de souvereiniteit der Unie zich slechts uitstrekt over eene strook gronds vijf mijl breed weerzijds van het kanaal, is de regeering te Washington niet slechts in dat Staatje feitelijk meester, maar zijn ook de Republieken Dominica, Nicaragua, Honduras en Guatamala onder contrôle der Vereenigde Staten gesteld. Deze verhouding werd absoluut noodzakelijk geacht om zekerheid te geven, dat de oorlogsschepen der Unie ten allen tijde ongehinderde doortocht langs den interoccanischen verkeersweg zullen hebben. Naar de opvattingen van Presidenten Roosevelt en Taft kan de toestand echter niet onder alle omstandigheden veilig heeten, zoolang de Midden-Amerikaansche invloedssfeer door een zelfstandig Mexico van het eigen grondgebied gescheiden is. Zij zochten daarom hun invloed in Mexico supreem te maken.

In 1907 bracht Staatssecretaris Rooth een bezoek aan President Diaz ten einde met hem te onderhandelen over eene ver strekkende, met de onafhankelijkheid van zijn land nièt wel bestaanbare, verbintenis met de Unie. Hiervoor was de Mexicaan niet te vinden. Hij gaf echter wel zeer groot bewijs van zijne goede gezindheid tegenover Washington met een kolenstation aan de Magdalenabaai af te staan. De Unie was hiervoor dankbaar, noch voldaan.

Eene bijeenkomst van Presidenten Taft en Diaz op de grens, aan de Rio Grande del Norte, in 1909 voor hetzelfde doel, waarmede Rooth twee jaar vroeger derwaarts was gegaan, had niet het gewenschte resultaat; -

waarop aanvang 1910 in de aan de Unie grenzende Mexicaansche provincies een opstand werd georganiseerd onder leiding van Madero - waaraan de regeering te Washington ontwijfelbaar moreelen steun en Amerikaansche burgers, door levering van wapenen als anderszins, daadwerkelijk medewerking verleenden.

Toen aan vang 1911 duidelijk werd, dat Diaz dezen opstand, als zoovele anderen, die zich in zijne vijfendertigjarige regeering hadden voorgedaan,

[p. 85]

zou onderdrukken, zijn de Vereenigde Staten tot militaire dreiging overgegaan: in Maart van dat jaar had eene zoogenaamde proef-mobilisatie aan de Rio Grande plaats, omtrent welker ware beteekenis men te Mexico City niet den minsten twijfel koesterde.

Eene maand later (April 1911) trad President Diaz vrijwillig af. Hij had zijn land tot groote mate van ontwikkeling gebracht. Vijftienduizend mijl spoorweg waren aangelegd; de buitenlandsche bereikte in 1907-1908 een groot totaal van zeshonderdenveertig millioen gulden. Op zijn ouden dag wilde hij niet door een verwoestenden oorlog zijn groote en schoone levenswerk vernietigd zien - de vrucht van een krachtig bestuur passend aan de heftige volksaard. Hij stelde den Minister van Buitenlandsche Zaken de la Barra tijdelijk in zijne plaats.

Eind 1901 werd daarop den onder Amerikaanschen invloed handelenden leider der opstandelingen, Madero, tot President verkozen verklaard; - met het resultaat, dat onmiddellijk een tegenrevolutie uitbrak.

De hulp hem door de Vereenigde Staten gebracht, die zorgden dat het hem niet aan geld en wapens mangelde en aan den anderen kant een embargo legden op de geweren door zijn tegenstanders besteld en betaald - mocht niet baten.

Aanvang 1913 werd Madero door generaal Huerta gevangen genomen. Hij is vervolgens gedood onder omstandigheden, die geheel onvoldoende bekend zijn dan dat er gegronde reden is om zijn overweldiger van moord te beschuldigen.

Terzelfder tijd trad in de Vereenigde Staten als gevolg der algemeene verkiezingen eene nieuwe regeering op - welke door de beginselen harer partij gehouden was om een niet-imperialistische staatkunde te volgen. Met bijna zekerheid werd voorzien dat de druk, door gouvernement van Roosevelt en Taft op Mexico uitgeoefend, zou worden opgeheven. Gevaar dat de op hunne onafhankelijkheid zeer naijverige Mexicanen onder invloed van een sterken vreemden Staat zouden kunnen komen - waardoor de positie der Vereenigde Staten in Midden-Amerika onzeker zou worden - kon uitgesloten worden geacht. En er bestond een bijzondere reden voor Washington om onrustkweekende bemoeiïngen te staken, omdat dientengevolge de handel enorme schade leed: terwijl de uitvoer stationair bleef, was de invoer van Mexico van 330 millioen gulden in 1907 in 1910 (het laatste jaar waarvan ik gegevens ter hand heb) reeds tot 230 milioen gedaald en sedert nog teruggaande. Niet alleen, dat de Vereenigde Staten die 4/7 deel van den invoer genoten hieruit groote schade leden, de politiek van Washington had ook andere gouvernementen reden tot ontstemming gegeven. President Wilson en vooral diens staatssecretaris Bryan wekten de beste verwachting, dat een einde was gesteld aan de aan Mexico en daarop handeldrijvende naties heillooze politiek van zijn voorgangers en de zeer goede betrekkingen met dat land zouden worden hersteld, welke eenige tientallen van jaren bestaan hadden, totdat de zending van staatssecretaris Rooth (die nota bene een paar jaar later den Nobelprijs voor den vrede verkregen heeft!) er een einde aan maakte - een bloedig einde, daar het a foregone conclusion was, dat men, eenmaal het imperialistische doel zoekende, geweld zou toepassen (of verraad, door het aankweeken van opstand), als het bleek, dat zachte drang niet baatte.

De regeering van President Wilson heeft diep teleurgesteld. Zijne fatsoenlijkheidsbegrippen lieten niet toe Huerta als staatshoofd te erkennen, omdat

[p. 86]

diens gezag, naar 't heet, op misdaad steunt. De ‘North American Review’ - het voornaamste, althans een der allervoornaamste tijdschriften van de Unie - geeft van het optreden van den President deze en geen andere verklaring, als eene onbestredene en onbetwisbare, in een in het Maartnummer (1914) gepubliceerden open brief van de redactie, waarin hem geraden wordt om Huerta te erkennen en zijn ‘nobel standpunt’ prijs te geven, omdat dit nu eenmaal een verhindering voor het herstel van den vrede in Mexico blijkt en daarbij bevordelijk aan diplomatieke moeilijkheden voor de Unie, die onder de neo-Monroeleer voor rust in het sub-continent verantwoordelijk is. Men moet wel aannemen, dat de burgerlijke gevoelsmotieven van den heer Wilson de politiek van Washington uit den aangewezen nieuwen koers geleid hebben, terug in de oude banen van bedekte agressie. Het bewijst 1^o, dat de opvolger van Roosevelt een naif moralist is, die echter onder den invloed der met anderer rechten geen rekening houdende imperialisten handelt en 2^o, dat de invloed van den Eersten Burger der Republiek op de buitenlandsche staatkunde van zijn land grooter is dan die van eenigen gekroonden Koning of Keizer in Europa, zelfs den Russischen niet uitgezonderd, in het zijne; - waaruit en passant wel even de les mag worden in herinnering gebracht, dat het hoog tijd wordt voor de Amerikanen hunne feilenrijke constitutie eens degelijk te herzien.

Naar allen schijn zal Wilson zoo niet heden dan morgen, onder een of ander pretext oorlog maken; want de Mexicaansch-Amerikaansche verhoudingen zijn nu degelijk verstoord. De mogelijkheid, dat Mexico een gevaar kan opleveren voor de positie der Vereenigde Staten aan de landengte, (vóór 1907 uiterst gering en feitelijk door de Administraties van Rooseveld en Taft, toen zij Mexico onder het juk wilden brengen in het leven geroepen) had door de nieuwe regeering bezworen kunnen worden, indien zij Huerta, wiens titel op het presidentschap in elk geval beter was dan die van Madero, had erkend en de oude vriendschappelijke betrekkingen met zijn land hersteld. Instede van zulks te doen heeft zij eiken goeden Mexicaanschen President gedwongen bij andere naties steun te zoeken tegen Amerikaansche bemoeiïng. Want niet alleen dat Wilson door de niet-erkenning van generaal Heurta, diens positie ontzettend bemoeilijkte, zij heeft tevens de opstandelingen krachtig gesteund. Terwijl in 1912 den Amerikaanschen burgers werd verboden en belet om wapens aan de tegenstanders van Madero te leveren, zijn in 1913 de bestrijders van Heurta, die zich op de Amerikaansche grens organiseerden, als belligerenten erkenden, werden hunne generaals met aan hoogwaardigheidsbekleeders verschuldigde saluutschoten aan boord van Amerikaansche oorlogsschepen ontvangen. Daarop heeft President Huerta, om zijn land tegen de vijandschap der Unie te dekken, Japansche zeeofficieren ten zijnent ontvangen...

Het is zeer waarschijnlijk aan de bemoeiïngen der Britsche diplomatie te danken, dat niet reeds een Japansch-Mexicaansch verdrag van wijde strekking is tot stand gekomen - doch Wilson onlangs het voornemen accentueerde om de Philippijnen onafhankelijk te maken - waarvan de volle consequentie zal zijn, dat deze eilandengroep aan Japansche expansie wordt overgelaten. De heer Wilson is erin geslaagd in een jaar tijds de zaken zeer ernstig in de war te sturen. - Of de kwestie met Mexico zonder oorlog zal eindigen, moet op zijn gunstigst zeer twijfelachtig heeten; want de Europeesche Kabinetten, wier nationalen ontzettende schade lijden als gevolg van het gevoerde wanbeleid, dringen ten ernstigste erop aan, dat Washington thans

[p. 87]

de orde, die het heeft verstoord, zonder verwijl herstelle. De heerscher uit het Witte Huis zal òf Heurta (die sterk genoeg schijnt om de orde te herstellen, indien men hem slechts niet bemoeilijkt) moeten ingrijpen òf zelf de zaken in Mexico moeten regelen. Hoe de oorlogstaart smaken zal, indien zij op tafel komt, zal de toekomst moeten leeren. Door macht van oorlogsschepen zullen de nabij de kust gelegen hoofdsteden waarschijnlijk zonder veel moeite bezet worden. Doch dàn komt het zware werk: de occupatie van het land. Het leger der Vereenigde Staten is onbeduidend. Op papier telt de militie 115000 man, doch men berekent, dat hoogstens 50000 hiervan voor de groote taak beschikbaar zullen zijn om het door ruim vijftien millioen zielen bewoonde groote land te veroveren - en dat terwijl de militaire experts meenen, dat 300000 soldaten noodig zijn.

Ook al mag men aannemen dat onder de Mexicanen wel eenige duizenden ‘national scouts’ zullen gevonden worden, die zich tegen goede betaling in dienst van een veroveraar stellen willen, moet toch voorzien worden, dat bittere ervaringen te wachten staan en heel wat Amerikaansch bloed zal vloeien en millioenen dollars geofferd zullen moeten worden, voor geen beter oogmerk dan de bevrediging van Wilson's moraliteit, die kinderlijk is in zooverre zij in een staatshoofd niet misdadig moet heeten. Komt het tot den strijd dan zullen duizenden en duizenden in Europa, die zich weten te ontworstelen aan rasvooroordeel en belangzucht, instemmen met den kreet ‘Viva Huerta!’ waaronder het Mexicaansche volk zich moge vereenigen, opdat de Amerikanen zullen ervaren, dat ook zij niet straffeloos de hand kunnen uitstrekken naar eens anders goed.