De Tijdspiegel. Jaargang 70

[p. 350]

Het wonder.
S.G. Appeldoorn.

DE zon gaat weg.

Het avent en de lage wolken, die hijgend jagen naar het Zuiden, razend door en over elkaar, dol van doodsangst, hulpeloos in den storm, die koldert en gilt en vliegt van de daken op de wolken en wéér op de daken, als bezeten van zinnelooze woede, - de lage wolken slieren meê in hunnen vaart het licht, dat nog tracht zich te klampen aan de huizen, aan de boomen, aan alles wat schuiling bieden wil tegen den dollen bulderbas en waaraan de moede dag nog lijkt te hangen gekleefd in grillige slierten en plakken, aan flarden geslagen door den wind.

Het avent en ik ben alleen in de kamer, waar schimmen hun vreemd, onbegrepen werk gaan doen....

Steeds komen er méér.... steeds méér, en ze zeggen iets, ze zeggen iets over mij en fluisteren over dingen die ik niet ken....

Wat gebeurt er toch?

't Is of de lucht gespannen is van iets, dat komen moet en niet kan, of vergeefs de dag vraagt naar wijding en stilte om te kunnen sterven.

Buiten in de duinen, aan de zee vooral, grijpt soms de wanhoop van den overwonnen dag ons aan met heftig-weeë emotie van onbegrepen smart die ergens gebeurt, wáár, waarom weten we niet, we weten alléén dat leed, nameloos, groot leed drukt om ons heen en we luisteren en zien naar het licht, dat sterft in hopelooze angst en het is of we strekken moeten de armen en vragen om toch hulp aan nog grooter macht dan die van nacht en duisternis.

En pas als alles weg is, weg alle droefenis om doodgefolterd leven, alle rouw om verloren glans en blijdschap wèg, voelen we dat het ook zóó goed is en zetten we ons tot berusten,

[p. 351]

niet om den dag die zeker weer komen zal, maar om het zeker weten dat het Licht eeuwig is en dat de groote Bron maar zoon' beetje glimlacht om onze kleine angsten en niet denkt aan toornen om ons gemis aan vertrouwen.

En dan kan het gebeuren dat we plotseling het Licht zóó nabij weten, dat het is alsof onze ziel er door omvangen wordt en heffen moet de oogen naar zijn vreemden glans.

O, dan gebeurt het Wonder!

Het wonder dat we verwachten van onze kindsheid af en dat ons openbaring zou zijn van hoogste wijding en puurste schoonheid, dat zalven zou ons tot hóógst begenadigden in één enkel oogenblik.

Zoo God schiep den mensch uit klei, zoo dachten wij ons herschapen uit de grove stof die we zijn, tot wezens van enkel licht en kleur en geluid.

Door het Wonder!

En we wachtten van onze kindsheid af en vertrouwden dat het komen zou, lang nog toen we geen kinderen meer waren.

Tot we begrepen, dat in onze materie wonderen niet gebeuren en dat lichtwezens niet bestaan kunnen in het rammelend leven van allen dag.

En toen wisten we dat tòch het Wonder gebeurt, telkens als we er om vragen in allerdiepsten nacht..... in alleroot-moedigste overgave en dat het is: het eeuwige Licht, dat ons aanraakt en dat maar wat glimlacht om onze kleine angsten en niet denkt aan toornen om ons loochenend gemis aan vertrouwen.

Tot we het in duizendstemmigen vreugdejubel ruischen hoorden van de trillende lichtsnaren die zich spannen tusschen hemel en aarde in stillen, hoogen winternacht, tot we het te hooren vermochten in het geurenbeladen kleurenlied, dat bloemenweiden zingen op zon-hellen zomerdag en in den blijen galm die zwelt uit hoogen torentop, beierend over sluimerstille aarde de vreugde om het Christuskind.

Weest stil, weest héél, héél stil als het komt, het vreemde, wondere Wonder, en zegt het niemand. Schuw vluchten doet het voor de schetterklanken van het wetend leven.

Het is het allerfijnste van u zelf, in oogenblikken dat het uit uw diepste ziel is opgestegen en voor u zichtbaar is in subtiele onstoffelijkheid.

[p. 352]

Laat het zijn zangen voor u zingen, zijn glans voor u schijnen laten, maar spreek niet, denk niet.

De gedachte zelfs is van te grove stof voor het Wonder en jaagt het te vlucht naar de onbereikbare landen waar het sluimerend ligt, wachtend om te worden opgewekt door de tooverwoorden, die de zwijgende mensch tot machtspreuk in formule bindt.

Bezworen, onfeilbaar, door de kracht zonder stof, die een menschenziel is.

Maar nù zal zeker het Wonder niet gebeuren.....

Onder de lage lucht, die hijgt van benauwenis, leeft en zwoegt rondom me, als saamgedreven door demonen met slagbekken en schelle fluit, onrust en bewogenheid en daardoor, door het onmiddellijk nabije van die onrust, die ik branden voel in m'n hoofd, is diep in me ontwaakt iets dat eeuwenlang daar gebonden lag, in sluimerende zelfvergetelheid.

O, het rukt aan zijn koorden en trapt en beukt tegen de wanden van zijn kerker en wil meêdoen aan het wilde feest van toomeloozen hartstocht, dat nu gevierd wordt.

't Is of het, los van me, een levend wezen is, dat in me woont en dat ziet met heldere oogen de mooie, diepe hartstochtkleuren, het woeste paarsch en rood en geel, die sieren deze orgie van drift en onrust.

Tot alles in me meê trilt en schudt door het woeste rukken, gaat meê verlangen door het groot en sterk begeeren van het onbekende, naar de wilde vreugde van laaienden hartstocht, naar genot en schoonheid en emotie.

Een tasten naar het Wonder!

Maar niet naar het Wonder, dat als zacht schijnend licht ontroert de ziel, die vragend wacht in diepe duisternis, maar naar een wonder, dat komt op donderwolken en bliksemvuur.

Dat brandt en blakert als felle fakkels, vreemd valsch belichtend onbekende gelukslanden, waarheen de weg het volle leven lijkt, maar waarvan het bereiken de dood is.

Niet het Wonder, dat gedragen wordt op het zilver van zacht suizelende engelenwieken teer en devoot, maar een dat geweldig ons omvat, en meevoert in gierende vaart naar het kleurengeweldige vlammenfeest, dat tot pulver ons verknetteren zou in één ondeelbaar oogenblik.

[p. 353]

O, het verlangen, het woest verlangen om te worden meegesleurd, vernietigd te worden in schoonheidsdeliratie, het ònzinnig, woest-weemoedig vragen om het einde grootsch en tragisch!....

Als nu kwam het stille Lichtwonder, ik zou het willen grijpen met m'n sterke armen, wreed vasthouden zijn teêr wezen, lachend, hoonlachend om de zachtheid van z'n glans, om z'n onmacht me te brengen in de vuurfeesten, die nù om me gevierd worden.

En verschrikt en verbaasd zou het vàn me ijlen en nooit zou ik het wéérzien, het stille, wondere Wonder......

Maar vreezen doet het de dol-sombere en kleurflikkerend felle hartstochtwoelingen en vèr blijft het ervan.....

Goddank.....