De Tijdspiegel. Jaargang 70

[p. 343]

Visioen.
A. Zelling.

Het was den eersten avond na Sylvester dat het geschiedde.

De gansche dag was geladen geweest van het jeugdkrachtige, waarmede het nieuwe jaar was gezaaid. O, zoete weekheid, hoe kort woont ge in ons hart. Helaas, te veel gelijken wij de fakirs, die een zaadje zienderoog laten opgroeien tot een plant van vollen wasdom. Nauw is het jonge jaar ontkiemd en van zacht, teer groen uitgesproten, of wij verhaasten wilsstar zijnen groei, en spoedig is weer de mildheid en liefelijke broosheid - die het wondere van het leven zijn - uit ons midden weg, en rijst stug en dor het hout op der botte alledaagschheid...

Maar ik wilde u spreken van dien avond, waarin een ster van wonder licht in mijne ziel schoot.

Ik had de schemering zien dalen, en den avondstond half voor mijn venster verdroomd, in tevreden berusting over geleden marteling en onmacht. Stilaan doorvoer mij bij verren klokkenklank de zalig voedende stroom van nieuwe, kloeke voornemens. Het overstelpte mij met schallend jucheisah, verjongde mijn houding, ontsluierde het booze oog tot een reinen blik, die vèr, heel ver in de verlaten straten zag en opsloeg tot den hemel, die met wolkenbanken verdonkerd was.

Het zout der eenzaamheid drong zich tegen mijn gehemelte, en de wanden van het vertrek leken terug te wijken, zoo vol als de duistere ruimte was van wijding, terwijl mijn ziel gloeide van het loutervuur der begeestering, dat daarin genadevol neergedaald was. Als trouwe oogen straalden naastbije lantaarns een vredig schijnsel tegen de ruiten, die zoo rein waren heden, zoo rein als kerkvensters.

Het hart was mij boordenstoe vol van zoeten vrede, en mij docht dat ik behoedzaam zoo moest blijven geleund aan den

[p. 344]

raampost, om niets te verspillen van den overvloed van den genadedauw.

Doch eensklaps, in de schemerlichte stilte, kraakte een bank achter mij, en een beklemmende schrik leegde in eenen de overmaat mijner blijgemoede overgave aan de stilte. Angstigdroef keerde ik mij om - 't was niets. Niets? Was het niet een bittere vermaning, om evenwichtig te blijven en te vermijden de al te zoete versmelting des gemoeds? Ik hoorde den bitsen klop niet meer, en zachtkens bedaarde het stormbonsend hart weer tot oude regelmaat. De duisternis wierd dik, het vertrek stroomde leeg, en de stille eenzaamheid besloeg koud en ijl - het venster bevaagde. Het bangde mij... Zoo klein de mensch toch zijn kan, op verheffing ineenen weer in donkere benarring verstooten.

Ik ontstak een kaars, en smeulde - uit een onbewust zich uitend verlangst naar terugkeerende wijding - een scherfje wierook. In fijne slierten rankte de zoete damp op en verzadigde de droefgeestige kamer met vertroostenden geur, die muziek in me op deed klateren. En ik trad op de piano toe, betastte gebedsinnig de slanke toetsen, en liet toen zacht, en fijn - maar o, nooit fijn genoeg - de donzen bloemenguirlande daarover strijken, welke Chopin in zijn mystieke eerste der nocturnes aan het klavier hechtte. Of beeldt die zwaarmoedige zang den tocht uit van een gevangen ziel op een spookschip over een maanlicht-beplengd toovermeer? Mijn gedachten vernevelden in den zwaar-aromigen aloë-damp, en slechts vaag herinner ik mij, na dezen melancholischen zwanenzang nog het Largo van Händel gespeeld te hebben. Mijn gedachten versmolten in blinkend wit, en uit het onderbewustzijn vloeiden mij bij het mysterieuze Largo deze woorden in:

Onreikbaar zaligheid
Onnoembaar statigheid
Spreekt uit uw klanken.
Vragen een tempeldak
Wierook in kringen strak
Die het lied nà-ranken.

't Is of het donker wordt
Of alle hartstocht dort
Of stilte intreedt...
Dàn ruischt een hemeltoon
Breekt door met luister schoon
In 's Hemels lichtkleed....

[p. 345]

Toen gebeurde het wondere.

De zoldering wierd weggedragen, en van een blinkenden hemel schoot een groote ster neer, die als een helle opaal om mij begon rond te zweven, de mysterie-bezwangerde ruimte in blauwwitten schemerglans zettend. Een geheimzinnige warreling ontstond, welke mij in schijndoode verdooving bracht. De eerder verstorven klanken welden terug met orchestrale breedheid, bestarreld met engelschoone bijtonen, die omhoog zinderden als sterrevonken. De wanden dreven weg als zwarte waden in den wind, en de grond werd doorzichtig als glas over phosphoresceerend groen licht. Het leek, of men mijn schijndood lichaam òp deed rijzen naar een hoog gewest, waarheen een weg van sterren leidde. Deze hemelvaart was omstuwd van vage gestalten, die steeds tot helderder verschijning naar mij òp wilden dringen, maar dan weer aarzelend terugweken.

Ai, hoe grauw ook wederom versluierd, mijn denken verrozigt toch immer in opperste gelukzaligheid bij de herinnering aan dat wondere tijgen naar dien machtigen tempel, waar ik toen ben ingeleid. Het was een Dom, die mij mystisch de openbaring van de zee moet hebben opengelegd, want het was er mij te moede, of ik over een stil-glad smaragdgroen watervlak ging, met boven mij den hemelkoepel met de sterreteekens in het ontzagwekkend gewelf. Zonnen en manen straalden een machtig licht door de monumentale kerkramen. In diepsten ootmoed zou ik weggezonken zijn in de koele vloersteenen, als niet de wonderster wederom rond mij was beginnen te cirkelen, en mij door een blauwwitten schemerglans vergund had gewaar te worden, dat deze Dom gevuld was met wezens, die schoone, menschelijke trekken hadden. Zij waren geknield in banken, en hadden het edel gelaat gewend naar een priesterloos altaar, dat mij vreemd als muziek aandeed. Het scheen mij, of ik schoone, gewijde muziek zag, en tegelijk of de tabernakel lichtte als êên groote monstrans. Verder was het doodstil in de immense ruimte, zoodat de zacht juichende geestelijke muziek alleen den Dom vulde, zich vermengend met myrrhe-geuren.

Stilaan doofde de wonderster zijn geheimzinnige schemer-glanswarreling rond mij, en plots zonk ik met een felle vaart door den golvenvloer terug, door donkere diepten heen, langs

[p. 346]

eenzame sterren, die een droeve fijne muziek sponnen in heur vurigen banenloop - naar de aarde weerom.

En toen ik van de betoovering geslaakt werd - ik bevond mijzelf weer aan den raampost te leunen - wierd mij met een volle, klankrijke stem, als die regelrecht uit den hooge kwam, en mij hevig ontzettede, toegevoegd:

‘Zorgt dat gij een der onzen wordt!’

Dàt was het wonder - de begenadigdheid. En toch dool ik nachtelijks rond sindsdien, met den vertwijfelden angstschrei in het verscheurde hart.