en eindelijk juichte: Mint me, con amore! - toen Atjeh in de Kamer werd bekeuveld. Hij hadde, oorlogsman, van deze oorlogszaak een andere klaroen gestoken!
Nu was 't wat zoetekout.
Humaan te vechten! Schoon gedacht!
'k Heb zitten peizen, hoe we 't oorlogshandwerk beteren konden, zóó dat Heer Thomson, Heer de Stuers en Heer van Kol haarluider zielen niet meer zouden butsen aan te grimmige berichten. Mij dacht, daar zou wat goeds te stichten zijn met reguleering dusgelijks:
1. Het is verboden te schieten, vóór de vijand schiet.
2. Als de vijand niet raak schiet, zal hij geacht worden, saluutschoten te hebben gelost en dit zal met eereschoten in de lucht beantwoord worden.
3. Als de vijand raak mocht schieten, zal men, alvorens vriendelijk terug te vuren, den bevelhebber van den troep tot den vijand doen gaan (natuurlijk ongewapend, opdat onze humane bedoeling zou blijken) en hem doen vragen, of het zijn bedoeling was raak te schieten.
4. Als de bevelhebber onderweg door den vijand bij vergissing mocht worden neergeschoten of door een ander vijandelijk abuis niet tot de zijnen weer mocht keeren, dan zal de naastvolgende bevelhebber met gelijke missie worden gezonden en zoo vervolgelijk, tot niemand van den troep meer over is.
5. Alsdan zal een nieuwe troep worden opgesteld en deze zal, nadat een parlementair eene proclamatie van leedwezen den vijand zal hebben overgebracht, waarin de bevelhebber zijn leedwezen uitdrukt over de inhumane noodzakelijkheid waarin hem 's vijands handelwijze brengt, gezegden vijand met scherp beschieten, echter met inachtneming van het sub 1 en 2 bepaalde en nadat vooraf nauwkeurig onderzocht zal zijn, of zich in 's vijands naaste omgeving (gemeten met een straal van 10 K.M.) ook vrouwen, kinderen (beneden de 21 jaar), ouden van dagen (boven de Winklersche Senescentiegrens), zieken, gewonden, gebrekkigen, krankzinnigen, of vredelievende personen bevinden. In dit laatste geval verbiedt natuurlijk de humaniteit het schieten op den vijand, nademaal een in zijne omgeving aanwezige vrouw, een juveniel of seniel persoon, een zieke, een gewonde, een kreupele, een gek of een Atjehsche pacifist mogelijk zou kunnen worden getroffen.
6. Tot het schieten met scherp zal uitsluitend gebruik worden gemaakt van patronen, waarvan de kogel vervaardigd is van versch en zuiver spek, tenzij de vijand tegen het ontvangen van zoodanige spekprojectielen Mohammedaansche gemoedsbezwaren mocht hebben kenbaar gemaakt, in welk geval het spek zal zijn te vervangen door kalfsvet.
7. Beide spek en kalfsvet zullen van uitstekende hoedanigheid moeten zijn en vóór het afvuren door den bevelhebber moeten worden gekeurd. Kogels waarvan het spek of het vet bedorven is, zullen, als schadelijk voor des vijands gezondheid, onvoorwaardelijk worden afgekeurd.
8. Ten einde aan de kogels voldoende stopping-power te verzekeren, zal het, overeenkomstig den wenk van Heer Thomson, geoorloofd zijn dezelve dum-dum te maken door vooraf het zwoerd er af te bijten. Daarentegen zal het onvoorwaardelijk verboden zijn, zulks te doen door inkerving van een kruis, nademaal dit door den vijand zou kunnen worden opgevat als een beleediging van zijn Mohammedaansche beginselen.
9. Mocht eene patrouille onverhoeds door den vijand met de klewang