De Tijdspiegel. Jaargang 44

[p. 107]

Uit den vreemde, meegedeeld door Mevr. Van Westrheene.
Eene arrestatie.

‘Dàt is een koopje, dat zij mij daar leveren!’ dacht Pierre Jardin, terwijl hij zijne slobkousen vastgespte. ‘Als hij zich ten minste maar niet verzet, die beestachtige Robiquet! Want hij is zoo koppig als een ezel en zoo stom als eene mand met oesters. - Daar breekt me de gesp, dat moet er nog bij komen! - En als hij nu weigert mee te gaan... Wat moet ik dàn beginnen? Ik kan hem toch niet op mijn rug nemen, om hem naar de wacht te sleepen. Welk eene corvée!’

Al mopperend, voltooide de jonkman zijn toilet. Hij wipte zijn gordel van den haak, greep zijn képi - dien hij op den kop van eene ledepop bewaarde - en ging door een venster van zijn atelier op de straat neerzien.

Het regende, dat het goot. Uit de effen grauwe lucht schoten dikke waterstralen op de daken en deden de goten overloopen.

‘Een ware zondvloed! Dat ontbrak er nog maar aan. Volmaakt geluk, zooals Schumann zegt. Komaan, de pret is compleet!’

Met een woedenden schop zond Pierre zijne pantoffels naar het andere einde van de kamer. Een weinig bevredigd door die krachtbetooning, stak hij een koekje chocolade en een klein album, dat hem overal vergezelde, in zijn zak, keek in den spiegel, om te zien, of alles onberispelijk zat, trok nog eens aan zijne kapotjas, nam zijn geweer, dat tegen een ezel aanstond, en ging, vier verdiepingen af, de straat op.

Hij boog zijn hoofd voor den regen, die hem het aangezicht zweepte en in zijn nek liep, en verhaastte zijn tred. Hij stak het plein Saint-Germain-des-Prés over, sloeg de Rue Bonaparte in, de Rue Viscounti om en trad een huis binnen, waar een smid woonde.

Onder een afdak was een man, in overhemd en broek met roode strepen, bezig een mager smidsvuur aan te stooken, druk pratend met een soldaat der nationale garde, die zijn pijpje rookte en met zijn geweer tusschen zijne knieën op het aambeeld zat.

‘Komaan, Lambert, zijt gij gereed?’ riep Pierre, toen hij binnenkwam.

‘Oogenblikkelijk, korporaal, oogenblikkelijk; ik moet nog even die roede soldeeren, dan ben ik tot uwe orders. - Sta op, Tricman, ik kan den hamer

[p. 108]

niet op uwe knieën slaan! - Om de waarheid te zeggen, heb ik niet veel zin in het baantje, dat men ons opdraait. Op de Pruisen in te hakken, o, zoo lang ze maar willen; maar een kameraad, een wapenbroeder in arrest te nemen!... Neen, gij moogt mij gelooven of niet, korporaal, maar dat stuit mij tegen de borst, daar heb ik het land aan!’

‘Het land of niet, Lambert, wij moeten de gegeven orders nakomen. Wij moeten trouwens ook erkennen, dat Robiquet misbruik maakt van zijn verlof en de menschen al te brutaal voor den gek houdt. Sedert Montretout heeft niemand hem meer bij de compagnie gezien.’

‘Welnu! Wat zou dat? Wat hebben wij er uitgevoerd? Wij lagen 's nachts in het Palais d'Industrie te bevriezen of zaten in de kroeg; wij maakten manoeuvres, alsof wij soldaatje speelden, of hadden wacht in de Champs Elysées, met eene leege maag, terwijl de generaals er hun gemak van namen. Neen, waarachtig, het is de moeite niet waard, dat wij daarvoor ons huis uitgaan. Die man heeft gelijk, dat hij zijne zaak niet laat verloopen, maar zijne klanten bedient; - wat zegt gij, Tricman?’

‘Waarachtig!’ antwoordde de soldaat van de nationale garde; ‘ik ten minste houd van mijne vrijheid!’

‘Och kom, drie dagen arrest; het is niet de moeite waard, om van te spreken. Robiquet zal er niet aan sterven. Komaan, wij moeten op weg!’

Toen de roede gesoldeerd was, kleedde Lambert zich aan en de korporaal ging met zijne twee manschappen heen.

Robiquet, de weerspannige Robiquet, hield een wijnhuis in de Rue Vieux-Colombier. Hij was een breede, lange kerel; zijn gekroesd hoofd, dat op een forschen nek stond, zijne verbruinde huid, zijne harige armen, die door knobbelige spieren van zijne romp werden afgehouden, zijne beenen, zoo krom als de duigen van eene bierton, deden aan een athleet in eene kermistent denken. Men had eene klink in de broek van zijne uniform moeten zetten, en zijn kolossale rug had de naden van zijne kapotjas doen barsten. Zijn kapitein - een voormalige sergeant uit Afrika - was wanhopig over het voorkomen van dien soldaat, die in het geheel geene figuur maakte in zijne uniform. Gewoonlijk slingerde zijne bajonet tusschen zijne beenen, zijn broodzak bengelde tegen zijn buik, en onder het exerceeren liep hij kreupel, omdat zijne likdoorns niet tegen zijne harde laarzen konden.

Robiquet was, buiten den dienst, een brave kerel; doch hij had één gebrek: hij had een onoverwinnelijken afkeer van discipline; hij hoorde de bevelen, welke zijne supérieuren goed vonden hem te geven, met de meeste onverschilligheid aan. Sedert den slag van Buzenval, waarin hij dapper had medegevochten en een gekwetsten luitenant van de mobiles op zijne armen had weggedragen, had men hem nog geen uur present gezien.

Het appèl, welks schelle tonen de geheele wijk in beweging brachten, stoorde hem niet in zijne rustige rust.

‘Blaas jij maar op je fluitje,’ zeide hij, de schouders ophalend; ‘blaas maar toe, als jij er plezier in hebt, oude jongen; ik stoor er mij geen zier aan.’

Hij ging zelfs zoover, dat hij naar het plein Saint-Germain-des-Prés liep, om te zien, hoe zijne kameraden op het trottoir bij elkander kwamen. Daar kuierde hij dan op en neder, met zijne handen in zijne zakken, zijne pijp

[p. 109]

in zijn mond, vergezeld van zijn hond, dien hij eene nationale kokarde om den hals had gebonden.

Dat was een betreurenswaardig voorbeeld voor de compagnie. Op verzoek van den kapitein gaf de commandant Robiquet drie dagen arrest en de korporaal Pierre Jardin - als burger een schilder van talent - werd belast, den weerspannigen kroeghouder in carcere duro over te brengen.

Zij naderden zijn huis. Pierre, die zijne zending ernstig opvatte, beval zijne beide manschappen, geweer op schouder te zetten, en verzocht Tricman, zijne pijp in zijn zak te steken.

‘Houd uw fatsoen, voor den dr... wij zijn niet voor ons plezier uit!’

Het binnenkomen van de soldaten der nationale garde bracht nog al ontsteltenis in de gelagkamer teweeg. De klanten waren eenige oogenblikken geheel van streek.

Robiquet zelf nam de zaak koeltjes op. Hij wisselde een krachtigen handdruk met Lambert en Tricman en bood den schilder ‘een glaasje’ aan.

Pierre bedankte, in het volle besef van zijne waardigheid, en kondigde het doel zijner komst aan.

‘Dat is geene reden, waarom gij niet eens eene verfrissching zoudt nemen, - hoewel gij al eene kolossale verfrissching beet hebt. Cristi, wat zijt gij nat! Een glas wijn?... Of liever een glas punch? Wat zal het zijn, korporaal? Dat zal u verwarmen.’

‘Onmogelijk; er wordt op ons gewacht, wij moeten gaan.’

‘Gekheid! Uwe gevangenis loopt niet weg! Zet uw geweer in een hoek en klink met ons; zoo niet, dan verzet ik geen voet, om in hun Cherche-Midi te komen. Als ik medega, doe ik het alleen, om u niet te beleedigen; omdat gij een goede kerel zijt, zoo zacht als een lam; als het niet om u was, konden zij hunne pijpen naar mij dansen, waarachtig!’

‘Maar, Robiquet!’

‘Doen of laten, mijnheer Jardin. Neem een glaasje van mij aan, of Trochu en de heele sante boutique kunnen mij komen halen; ik zet geen voet uit mijn huis.’

‘Gij hebt gelijk,’ zeide Tricman, een glas wijn in één teug doorslikkend; ‘ik houd van de vrijheid.’

Pierre begreep, dat hij er niets bij winnen zou, indien hij op zijn stuk stond. Hij onderwierp zich en begon het glas punch uit te drinken, dat voor hem ingeschonken was.

‘Op uwe gezondheid, korporaal. - Zeg eens, ik heb gehoord, dat gij zulke goede portretten maakt?’

‘Dat is mijn vak,’ zeide de kunstenaar, inwendig gestreeld door het eenvoudige compliment. ‘Maar zouden wij nu niet gaan?’

‘Plaag toch uzelven zoo niet! Gij zult er nog kwaad bloed van zetten. Wij hebben àl den tijd. Ik heb gehoord, dat gij onlangs den kop van Lauternas gemaakt hebt en dat hij sprekend gelijkt.’

‘Och, eene eenvoudige schets.’

‘Nog een glas? Niet? Gij hebt ongelijk; er is niets zoo verwarmend voor de maag als een glas punch bij dien regen. Als ik geen misbruik van uwe goedheid maakte, zou ik het heel aardig van u vinden, als gij mijn portret ook eens maaktet. Daar zou mijne vrouw zoo dol blijde mee zijn.’

[p. 110]

‘Wel, dat wil ik niet weigeren.’

‘Heusch? Welnu, geen mensch weet, of hij den dag van morgen nog zal beleven. Als gij dan maar aanstonds begont?’

‘Neen, neen, dat gaat niet; op een anderen keer. Nu moeten wij naar den Cherche-Midi.’

‘Zijt gij daar nu zóó op gesteld? Want, ziet gij, hoe meer ik erover denk, hoe minder zin ik erin heb, achter slot te zitten. En het regent, dat het giet. Als wij dat wandelingetje eens tot morgen uitstelden?’

‘Robiquet, houdt gij mij voor den gek?’

‘Waarachtig niet, mijnheer Jardin, dat moet gij niet denken; want ik heb achting voor u. En om u het bewijs te geven, ziedaar: als gij even mijn portret maakt, zoo maar vluchtigjes weg, in een paar streken, dan geef ik u mijn woord, als eerlijk man, dat ik van nacht in het cachot zal zitten.’

‘Robiquet! Robiquet!’

‘Maak u niet driftig; op mijn woord, zeg ik, op mijn woord van eer.’

Pierre voelde, dat hij zijn geduld verloor. Hij kreeg eene kleur van drift. Er kwam een dwaze lust in hem op, dien kroeghouder bij de kraag te pakken en hem met geweld naar de gevangenis te sleepen. Hij keek om naar de beide soldaten van de garde, welke hij had medegebracht, en zag hen in de verte eene partij biljarten.

Hij behoefde klaarblijkelijk niet op hen te rekenen. En wat vermocht hij, alléén? Geweld gebruiken tegen dien kolos? Daarmede waagde hij zich aan een vernederenden val. Heengaan, zonder den man mede te nemen? Dat was zich bespottelijk maken.

Hij gaf dus nogmaals toe.

Hij verbeet zijne woede, haalde zijn album uit zijn zak en ging met een driftig gebaar naar het licht.

‘Komaan dan maar; gauw! Ga daar dan zitten en zit stil, als gij kunt,’ knorde hij.

De klanten kwamen om den schilder heen staan, en het teekenen begon.

Een uur daarna was de teekening voltooid en gaf Pierre zijn aanstaanden gevangene de afbeelding zijner athletische persoonlijkheid.

Robiquet was in de wolken.

‘Alle duivels, die is goed; op en top; duizend onder één, wat zeg je? Dank u, mijnheer Jardin. Wat mag ik u nu aanbieden? Een glas madera, een kirsch, eene chartreuse, of....’

‘Duizend millioen donders! Zult gij nu eindelijk meegaan?’

‘Word niet boos, korporaal, de eene beleefdheid is de andere waard; maar als gij dan niets wilt hebben... goed, goed, dan zullen wij er niet meer over spreken. Ik haal mijn pakje van boven en ik ga met u mee.’

Pierre, buiten zichzelf van toorn, liep naar de achterkamer.

‘Houdt gij mij voor den gek?’ brulde hij. ‘Zijt gij hier gekomen, om te biljarten? Ik laat u ook nog brommen, als het zóó gaat.’

Tricman bleef, over het biljart gebogen, met één oog dicht, bedaard zijn bal in het oog houden, terwijl hij zijne queue tusschen duim en wijsvinger liet glijden.

‘De partij is bijna uit, korporaal; gij moet u niet driftig maken; dertien tegen achttien, dat duurt niet lang meer.’

[p. 111]

‘Mis! Aan u, Lambert. Ik ben niet slim genoeg geweest.’

Robiquet, die inmiddels binnen was gekomen met een bundeltje in een rood geruiten doek in zijne hand, belette Pierre te antwoorden.

‘Laat hen hunne partij toch uitspelen, korporaal!’ zeide hij lachende; ‘wij hebben hen niet noodig. Ik ben niet trotsch, weet gij. Ik ben er niets op gesteld, tusschen twee fakkels over straat te gaan; die eer gun ik aan groote lui. Maak maar niet zooveel omslag; ik ken den weg en wij zijn groot genoeg, om als twee goede vrienden alleen naar dat ongeluk van een Cherche-Midi te loopen. Komaan, goedendag samen; ik zal mij geene tering zetten daarginds.’

Een stortvloed van hoera's was het antwoord bij het vertrek van den kastelein, die als in zegepraal de deur uitging, gevolgd door zijn hond met de kokarde.

Op het trottoir stak Robiquet vertrouwelijk zijn arm in dien van den verbaasden Pierre.

‘Smerig weer!’ bromde hij. ‘Men zou geen Pruis op straat jagen. Als gij het goed vindt, korporaal, zou ik mijne parapluie wel willen opzetten. Ik heb geen lust, mij doornat te laten regenen voor het plezier van het gouvernement.’

‘Gij neemt uw hond toch niet mede?’

‘Wel, waarom niet? Latude had wel eene spin, zachts dat ik een hond bij mij heb. Wij zullen eens zien, of zij het niet willen toestaan; maak u niet kwaad.’

En zoo kwam de korporaal Pierre Jardin, den 4^den Februari 1871, 's morgens om elf uren, onder eene groote katoenen parapluie en vergezeld door den zwarten hond met eene kokarde van de nationale kleuren, in de gevangenis Cherche-Midi aan en leverde den soldaat van de nationale garde in handen der militaire justitie van zijn land over.

Frantz Jourdain.