De Tijdspiegel. Jaargang 38

[p. 197]

Nieuwe uitgaven en vertalingen.

Mr. H.E. Moltzer. Studien en schetsen van Nederlandsche Letterkunde. Eerste Bundel, derde en vierde afleveringen, Brederoo's Liedtboek, Starter's Tooneelspelen. Haarlem, Erven F. Bohn.

Sedert wij deze uitgave het eerst vermeldden (De Tijdspiegel, Juli 1880), heeft de Groninger Hoogleeraar twee nieuwe afleveringen het licht doen zien. In de eerste behandelt hij het Groot Liedtboek van Brederoo; hij vestigt de aandacht op de stichtelijke poëzie, die de eerste afdeeling, het Aendachtigh Liedtboek, vult, en op de erotische verzen uit de tweede, de Groote Bron der Minnen, minder algemeen bekende dichtwerken van den man, dien men bijna uitsluitend als blijspeldichter waardeert. De heer Moltzer wijst ons op de verdiensten en zwakke punten in deze gedichten; dit aesthetisch deel van zijne studie zal belangrijker schijnen dan het onderzoek, wie de persoon wel geweest mag zijn, wie de poëet onder zekere initialen zijne minnedichten toezong. Zonder het betrekkelijk nut van een biographisch onderzoek naar den persoon eens schrijvers voor de juiste beoordeeling zijner werken geheel te willen ontkennen, hebben wij ten minste de noodzakelijkheid nooit kunnen inzien van het rondsnuffelen naar allerlei kleine, ondergeschikte bijzonderheden van 's mans leven, waaromtrent geene bewijzen voorhanden zijn, alles op gissing berust en elke stelling evengoed waar als onwaar kan wezen. Eilieve, wat nut het, om te weten, wie de ‘eerbaare en welspreeckende M.P.D.’ is, aan wie de dichter zijne Griane opgedragen heeft? en hoe kan men twisten over de door Mr. Moltzer geopperde gissing, dat M.P.D. moet gelezen worden: M.R.D., welke letters op Maria Roemers Dochter zouden kunnen passen? Gelukkig verwijlt de heer Moltzer bij deze vragen en conjecturen niet te lang, zoodat het beste deel van zijne studie, het zuiver letterkundige of aesthetische, zoo men wil, het meest op den voorgrond treedt.

De vierde aflevering bevat, naar des Schrijvers eigen getuigenis, eene beredeneerde inhoudsopgave, met aanwijzing der bronnen van Starter's weinig bekende tooneelstukken, Timbre de Cardonne en Daraide. De bescheidenheid van dit getuigenis brenge echter niemand op den dwaalweg van de studie ongelezen te laten. Het is geene dorre of kleurlooze inhoudsopgave alleen, maar een zorgvuldig bewerkt en vloeiend geschreven stuk, gelijk men dat van den heer Moltzer verwachten zou.

Vlugmaren door Mr. C. Vosmaer. Eerste vervolg. (Guldens-editie, no. 128). 's Gravenhage, Henri J. Stemberg.

Toen de eerste bundel der Vlugmaren uit De Nederlandsche Spectator, waarvan juist een jaar geleden eene aankondiging en korte bespreking hier ter plaatse werd opgenomen, in het licht kwam, waren wij benieuwd naar de ontvangst, die hij bij het publiek vinden zou. Dat de critiek er met

[p. 198]

waardeering over spreken zou, was te verwachten, maar zou het groote publiek, dat den naam heeft van die lectuur het meest te beminnen, die de minste stof tot overdenken geeft, over dit deeltje der Guldens-editie even gunstig oordeelen als over de vroegere deeltjes dezer populaire reeks? Uit het verschijnen van dit eerste vervolg, dat van Juli 1870 tot December 1873 loopt, mag opgemaakt worden, dat de eerste bundel goed is ontvangen; indien die toch geen behoorlijk debiet gevonden had, zou de verstandige Uitgever zeker dit tweede waagstuk niet hebben ondernomen. Dit succes is een heugelijk verschijnsel; wat een hoog ontwikkeld en scherpzinnig man, die tot de besten van zijn land behoort, over de gebeurtenissen van den dag opmerkt, is een beter lot waardig, dan dag- en weekbladvertoogen, hoe voortreffelijk ook, ondergaan. Zij verdienen ten volle, te worden herlezen en overwogen: den lezer zal het niet slecht bekomen.

Dagvliegen door Ch. F. van Duijl. Kampen, Laurens van Hulst.

Vergissen wij ons niet, dan zijn ook deze ‘dagvliegen’, die in een smaakvol uiterlijk worden uitgegeven, overgedrukt uit een dagblad; ze zijn van een geheel anderen aard dan de hierboven vermelde Vlugmaren. Het is een vluchtig gekeuvel over niet altijd even belangrijke onderwerpen, doch in een lossen stijl en onderhoudend voorgedragen, die de heer Van Duijl ons daarin geeft. Gulweg gezegd, hadden wij liever gezien, dat de daaraan bestede tijd gewijd ware geweest aan eene tweede proeve op dramatisch gebied. Het blijspel Van Scylla in Charybdis, waarmede deze Auteur een viertal jaren geleden debuteerde, had zoo groote verdiensten, dat we hem gaarne nog eens op dat terrein hadden ontmoet, liever dan als kweeker van eene soort insecten, die, wanneer zijne eigene determinatie althans juist is, door nuttigheid noch sierlijkheid uitmunten.