De Tijdspiegel. Jaargang 38

[p. 531]

Brievenbus.

Horatius C.I. 9.
Eenige vragen aan den heer C.L. Lütkebühl jr.

WelEdele Heer!

Een paar maanden geleden las ik in De Tijdspiegel uwe vertaling van bovengenoemde ode. Naar aanleiding van die vertaling neem ik de vrijheid u eenige vragen te doen. Vooreerst is het mij niet duidelijk, welk metrum gij gekozen hebt. Het 1^ste couplet geeft vrij wel den senarius weer, doch het eerste vers van het tweede:

‘Hoo̅g in̆ dĕn haa̅rd stij̅g' vroo̅lijk̆ dĕ hel̅drĕ vla̅m’,

wijkt ganschelijk daarvan af, terwijl daarentegen het 2^de vers van datzelfde couplet weer op Catsiaansche wijze doorgaat:

‘Dăt ons̅ dĕ kou̅ niĕt dee̅r en̆ da̅n năar ou̅d gĕbruik̅’.

Het derde couplet neemt weer eene andere wending:

‘'t O̅ovrĭgĕ bl̅ijvĕ den̆ Go̅den̆ bĕvo̅lĕn, zĭj’.

Op deze drie dactylen volgt:

‘We̅nkĕn dĕn sto̅rmwin̅d di̅e strij̅dt mĕt dĕ ontro̅erdĕ zee̅’.

en dan:

‘St̅illĕ nŭ slui̅pt hĭj aăn dĕn cipres̅ voŏrbij̅’.

om eindelijk heel kalm weer terecht te komen in

Ik wil niet verder doorgaan, omdat gij uit het aangehaalde wel bemerken zult, dat ik weinig van het door u gebruikte metrum begrijp. Eene kleine opheldering dienaangaande zal mij hoogst welkom zijn.

Hebt gij door veel afwisseling veel levendigheid aan het geheel willen bijzetten? Of hebt gij volgens een vast schema de coupletten gebouwd? Een schema, dat ik met den besten wil niet ontdekken kan?

Waarom, als gij dan toch van 't gewone jambische metrum, waarmee gij aanvingt, afweekt, niet het metrum van 't oorspronkelijke gevolgd? Of waart gij bevreesd, dat u, evenals Strick van Linschoten, de vloek van een tweeden Peerlkamp zou treffen, die in de voorrede van Oosterdijk's vertaling zegt, in de volgende woorden volstrekt geene poëzie te kunnen vinden:

‘Zie, hoe de Sorax wit van de hooge sneeuw

Blinkt, hoe het woud zwoegt, hoe het den zwaren last

Niet langer schier meer torschen kan, hoe

Spitsig van 't ijs de rivieren toe zijn’?

Ik stem toe, dat ook mij deze regels niet heel fraai dunken, maar ik begrijp niet hoe diezelfde Peerlkamp zijn lof kon geven aan eene vertaling, die deze zelfde strophe aldus geeft:

‘Gij ziet Sorakte glinstrend staan

Van dikke sneeuw. Der bosschen boomen,

Met al te zwaren last belaân,

Bezwijken schier, terwijl de stroomen

Verstijfd staan met een harde korst

Van ijs, door overmaat van vorst’.

Die ‘overmaat van vorst’ alleen zou iemand al voor zulk eene rijmelarij doen huiveren.

[p. 532]

Maar gij moogt het mij niet euvel duiden, zoo ik in de twee laatste verzen van zijne vertaling dezer ode het oorspronkelijke correcter vind weergegeven dan in de uwe.

En opdat gij nu niet zult mompelen van een stuurman, die zoo goed koers kan houden, maar liever aan wal blijft, zal ik u toonen, dat ook ik mij nu en dan in 't ruime sop waag.

Ik zal beproeven, wat al door meerderen vóór mij gedaan is (Bilderdijk, De Kanter, Dautzenberg): Alcaeus' maat voor ons Nederlandsch te gebruiken.

Gij ziet, hoe helwit staat in getaste sneeuw
Soracte; reeds zwicht onder den zwaren last

Het zwoegend woud, en door de scherpe

Koude de stroomende waatren stilstaan.

Ontdooi den vorst dan, stapelend rijkelijk
Het hout op 't haardvuur; schenk. Thaliarchus, ook

't Vierjarig^(*) druifnat mildlijk uit de

Dubbelgeoorde Sabijnsche wijnkruik.

Den goden laat al 't oovrige, want zoodra
Zij 't stormen-heir, fel teisterend d'Oceaan

Tot barning, neerslaan: hoor! geen treurwilg

Suizelt er langer of oude bergeik.

Wat morgen zijn zal... vlucht toch het onderzoek,
En welk der dagen 't lot u ook geve, boek

Als winst dien; spaar, nog jongeling, u

't Zoete der minne, der reinen vreugd niet!

Zoolang gij bloeit, is morrende grijsheid ver!
Thans 't oefenperk en 't veld van de strijderen

Met lust bezocht, in 't afgesproken

Uurtje der schemering zacht gefluister;

Thans 't lieflijk klinkend lachen, verraderlijk
Van uit den hoek, waar 't meisje zich stil verschool,

En 't liefdepand ontrukt aan d'armen

Of aan den vinger, die luttel^(†) vasthoudt.

Met hoogachtenden groet

Uw Dw.

g. waalner.

(*) Vierjarig. Vader Vondel mocht hiervoor een korter woord bezigen dan wij. Hij vertaalt: ‘Schenk, ô Taliarch, rustig vernen wijn uit Sabynsche kruiken.’
Zie Q. Horatius Flaccus' Lierzangen en Dichtkunst. In het rijmeloos vertaald door J. v. Vondel. Amsterdam A^o 1654 of Vondel door Van Lennep V bld. 405. Op ‘vern’ zie Kil.

(†) ‘Digitus male pertinax’ heb ik vertaald als ‘een vinger, die luttel vasthoudt’, wat ook Hudemann als de beteekenis van ‘male’ in dezen zin opgeeft (Klotz, Handwörterbuch der Lateinischen Sprache). Toch wil ik hiermede de meening van Nauck en Vosz volstrekt niet bestrijden. Maar de vertaler moet tusschen twee meeningen eene keuze doen.