|
| |
| |
| |
Mengelwerk.
'Oe Piet an z'n tweede vrouwe kwam.
Piet was wevenaer en i ao gin cent in de wereld. Louwtje was 'en weduwvrouwe en z'aod en aorig stuvertje. Piet lee in de kost bie vrouw Piersen, ok 'en weduwvrouwe, en vlak der over weunde Louwtje in d'r eigen 'uusje.
Piet docht dikkels: ‘'k Wou 'k ok 'en eigen 'uusje ao en van vrouw Piersen af was;’ wan vrouw Piersen was belange nae nie mak as z' op 'er poot speelde, en dâ dee ze nog â dikkels. En as ze dan goed op 'er dreef was, dan stapte Piet nae buten, goeng op de banke voor de deure zitten, mî z'n rik tegen den muur en mî z'n beenen lankuut op de banke, stak z'n pupe-n-an en zuchtte: ‘'k Wou 'k niks meer mit 'er te maeken ao!’ En dan keek i nae d' overkant, nae 't 'uusje van Louwtje mî d' aegelwitte schuufgerdientjes - en as i 'eur zelvers zag dan knikte-n-i es tegen 'er en zee bie z'n eigen: ‘Gin guus, 'en eigen 'uusje en 'en aorig stuvertje!’ en bie ielk van die drie diengen sloog i mit z'n pupestele tegen 'en vienger, mî z'n duum te begunnen.
't Was niks raor dâ Piet zoo docht; 't bin gin diengen, die je zoo maer ielken dag tegen 't liêf loopen, en in ziên plekke aod â minnigeen... mae Piet was nie gauw in z'n doen, en i ao dat aolles wel al 'en jaer lank drie keer in de weke gedocht, voor i der mit iemand over sprak. Maer op 'en keer dâ vrouw Piersen d'r musse nog â goed stoeng, zee i: ‘Raor dâ dat Louwtje nog nie es trouwt, vî-je nie?’
‘Bel neen-ik, dâ doen 'k net nie. 't Mensche was wê gek as z' en man nam. Z' ei goed 'er broodje en waevoor wou ze 't dan doen?’
‘Eh, van wege de gezelligheid.’
‘Van wege de gezelligheid! Nee mae je binnen me-n-ok gezellig goed, moe' je glooven! Wî 'k j'es wâ zeien? 'En gekkinne, die tweemael trouwt, wan de vinters bin aopentuug, van groot tot klein, dâ zeg ikke. De vrouweliengen motten mae sloven en werken en 'en
| |
| |
vrooielijk gezicht zetten derbie, aors is 't mis, en julder bin allinnig goed as je mit de werme vierplaete onder je kousen kunnen zitten smoken, dâ je der aokelik van wordt om j'n 'arte. Nee je moe' glooven, 't is gezellig goed, die vinters! Nie dâ 'k ie's van mien man wou zeien, weet-je, dâ was 'en kaolf van goeiïgheid.’ En vrouw Piersen wier in ees schrikkelijk bedroefd en dee net asof ze mit de punt van 'er schorte en traen wegvêgde; mae Piet wis 'eel goed, dâ ze d'r man net zoo lank getreiterd ao, tot i op z'n kouwe rik lee - en op 't durp zee ielkendeen: ‘z' eit 'er man doodgedreind!’
't Viel Piet niks mee, dâ vrouw Piersen der zoo over docht en toen z' 'n stuitje laeter vroog: ‘Wou jie ze somtemens vraegen?’ zee i niks as: ‘Dâ binnen mien zaeken;’ en toen was i weer mae gauw nae de banke geloopen, van waer i vrouw Piersen 'oorde lachen en bie d'r eigen 'oorde zeien, maer 'ard genogt dat i 'et ok kos verstaen: ‘Wâ zâ ze blieë ziên, dâ Louwtje! Dumen en viengers zâ ze lekken vor zoo'n vetzak van 'en vriejer!’
Piet was blieë, dat i 't eten deur z'n keel ao en nie meer nae binnen moch. I was wê nie bange van 'eur, - kâ je begriepen, mae... noe 't besan nie! Kiek, an d' overkant zag i de witte trekmusse van Louwtje en i knikte-n-es tegen 'eur, en mit de pupesteel tegen z'n duum zee i: ‘Gin guus!’ en tegen z'n vooste vienger: ‘'En eigen uusje!’ en tegen z'n middeste vienger: ‘'En aorig stuvertje!’ Dâ laeste von-i schrikkelijk mooi leek 't wê; wan i bleef 'en 'eelen tied mî de pupesteel tegen z'n vienger zitten lachen en toen i eindelienge z'n pupe weer in z'n mond stak was i uut, en moch' i vier kissen om 'em weer an te steken.
Eindelienge zee i bie z'n eigen: ‘'k Zâ 't 'er vraegen,’ en toen i zoo varre gekommen was, knikte-n-i nog ees zoo dikkels nae d' overkant en docht: ‘'k Wou 't mae Zundag was!’ wan dan moch' de koegel deur de kerk.
's Zundags goeng Louwtje aoltied nae Nieuwdurpe ter kerke. Dae stoeng domenie Fienebuuk en die preekte toch â vê zoovee' mooi, dâ-je der 'eelegaer kapot van was, kiedae, as je der van daen kwam. Den domenie 'ier op Duunland was nie in den 'Eere; je dee meer kwaed as goed an je ziele mit er nae toe te gaen, dâ zee domenie Fienebuuk zelvers - en dâ was 'en man! Nee mae zoo vin j' er nie veel.
Nieuwdurpe leit 'en uurtje buten Duunland. Den eesten den besten Zundag zou Piet ok nae Nieuwdurpe gae en onder wegt Louwtje in-'aelen en... begriep je 't? En as 't dan niet goeng, dan kos i 't 'eur nog es vraegen op den trugwegt. 't Was slim overleid, von' Piet, 'eel slim zelvers, en ielke reis as i der om docht, moch' i der bie z'n eigen om lachen. Glad was i toch, zou 'k zoo dienken, â docht vrouw Piersen, dat i zoo stom was as de keu in 't kot, jae nog vee' stommer, wan dâ zee z' 'em ielken dag wê tien keer.
| |
| |
Den volgenden Zundag zat Piet â vroeg op de banke uut te kieken. Vrouw Piersen wist van 'eel 'et plannetje niks, dâ spreek van zelvers. Ziê mocht 'er puntige neuze der mae buten 'ouwen, tot i daer an d' overkant achter de gerdientjes zat, of daer op de banke van z'n eigen 'uus - en i lachte bie z'n eigen, 'oe i dan tegen 't kwaoie gezicht van vrouw Piersen zou salleweeren as ze voren zat, net asof i zeien wou:
‘Jae, wor noe mae zoo kwaed as 'en koppespinne, dâ doe me deugd. Je kan toch nie bie me, ouwe toover'ekse!’ Jao 'en mensch kan soms raore diengen in z'n oot kriegen, dae j' om lachen mot, â bî je moederziel alleenig.
Eindelienge kwam Louwtje vor den dag mit 'er kerkboek in 'er eene-n-'and en 'er groote groene perreplû in de-n-aore; wan de lucht zag erg buïg. Piet doch bie z'n eigen, 'oe ze saemen wel es onder die perreplû naer 'uus kossen kommen, en 'oe gek vrouw Piersen dàn wê zou kieken. I moch der weer om lachen, mae liever aod i toch maer, dat 'et nie regende; wan i ao z'n nieuwen rok an.
‘Ge mergen Louwtje!’ riep i nae d' overkant. ‘Gae je nae kerke?’
‘Ge mergen,’ bromde ze trug en vorbie goeng ze en ze biesde as de lokkemetief langs den spoorwegt.
Piet lie z' 'en goed end voruut gaen, stoeng toen op en goeng z' achteran, eest langzaem, mae toen i 't durp uut was mî groote stappen; wan Louwtje was den eesten draoi van den wegt â vorbie.
't Joengen, wâ beenderde dâ Louwtje! 't Was om t' ende-n-aesem te kommen. Ze waeren gin kwertier meer van Nieuwdurpe, toen i z' eent in'aelde.
‘Bel, bel is dâ loopen Louwtje!’ begon Piet.
‘'k 'Eb ik j' ommers nie gevrogen om m' achternae te loopen?’ vroog Louwtje en ze keek niks vrindelijk.
‘Foefen,’ docht Piet; ‘aors niks as foefen. Je zal es zien, 'oe gauw ze bedeen biedraoit.’ ‘Jae, mae 'k was ik bange dâ 'k te laete in kerke zou kommen, omdâ 'k joe zoo zag loopen. 'En godzaelige man, dien domenie Fienebuuk, Louwtje.’
‘Dâ 's 't net,’ zee ze, 'en bitje vrindelijker. Daer ei je 't â - docht Piet - dae gaet i: ‘'Ooe lank is je man â dood, bure!’
‘'k Vind ik 'et niks aorig van je, dâ je me dae noe net opbriengt. As j' aors niet weet!’
‘Noe, noe, 'k zee 't zóó maer, omdâ 'k â zoo dikkels gedocht aen: 't Is toch fremd, dat er gin mensch om 'eur komt, nog zoo'n knap wuuf dâ Louwtje en z' ei nog 'en aorig stu... och!... zoodâ 'k allinnig mae zeien wou, 't is raor, 'eel raor zelvers.’
Louwtje zee niks, mae ze biesde nog veel 'arder as dae net; Piet ao werk om ze bie t' 'ouwen.
‘'t Is toch maer eenzaem, zoo allinnig; spreek me der nie van,
| |
| |
'k weet 'et bie ondervindienge, seed' den dood van m'n goeie vrouwe.’ Louwtje zee nog aoltied niks. ‘En dan aen ikke nog wat anspraeke an vrouw Piersen, al is 't nie 'eel vee', mae jie ei zoo niks es.’ Louwtje zee nog aoltied niks. ‘Kiek es Louwtje, ikke bin allinnig en jie bint allinnig; as me noe mî z'n beien waeren, dan... dan waeren me mî z'n tweeën, en...’
‘Ae 'k 'et nie gedocht, dat 'et daer op neer zou draoien. Jae, je moe' dienken dâ 'k gek zâ zien! Allo, ruk uut en lae me mî free.’
Piet bleef t' midden op den wegt staen. ‘Christemeziele! die kâ j' ok je vet geên! Me zû noe mae wachten tot nae kerke, en dan nog maer es geperbeerd. 't Bin aollemael foefen van 't mensche, ze bin aollemael zoo pot zoo pollepel, eest spelen ze: 'k moe' nie ae en laeter is 't asjeblieft. 't Was ok stom vâ me om over d'r man te begunnen en dan trek te zeien: wî je mien ae. Daerom wou ze niks vâ me weten. Strakjes nae de preeke zâ 't beter gaen. En Piet goeng Louwtje achterop en bienae tegliek mit 'eur de kerke in, wae domenie net op den stoel klom.
't Was 'en mooie preeke, net as aoltied. Zonde was 't, mae Piet docht meer an 't gin i strak moch' zeien as an de preeke, en zoo noe en dan docht i, dâ domenie Fienebuuk 't er dien mergen om dee, om de kerke zoo lank an t' 'ouwen en dat i nooit meer ‘Aomen!’ zou zeien. Maer eindelienge, dae kwam 'et en i was uut de piene.
Piet wachtte tot aol de menschen uut de kerke waeren en toen goeng i ok. 't Regende 'en bitje en 'eel in de varte zag i de zwarte faolie en de groene perreplû van Louwtje. 't Duurde nie lank of i was weer naest 'er.
‘'En schrikkelijke mooie preeke gewist Louwtje! Bel, bel, ikekreeg der 'en roerienge van in 't liêf.’
‘Dan zâ je meschien ok wê begriepen dat 'et niks mooi vâ je staet, om 'en erme weduwvrouwe zooveel overlast an te doen en m'n stichtienge weg te nimmen.’
‘Kom, kom Louwtje, dâ meen je zoo kwaed nie, dâ wee 'k wê beter, nee, je meent 'et zoo kwaed nie. As 'k zoo dag in dag uut op de banke zat en ik keek es nae d' overkant, dan zee 'k bie m'n eigen: “Kiek Piet, dâ zou 'en kolfje nae j'n 'andje ziên, zoo'n vrouwe, die aoltied iefderig is, en zoo goed, en zoo go'sdienstig, en-n-n... jae kiek, 'k 'ouw ik ieselijk vee' van joe, Louwtje, kiek 't is t'ende-n-uut.”
Louwtje zee niks, mae ze keek zoo kwaed as 'en oorebeest, mae dâ zag Piet nie, van wege d'r perreplû. I docht juust dat aolles in 't reeje was, omdâ ze niks zee.
“Kiek Louwtje, dan gaene me vortaen mit ons beien nae kerke. Och toe, mag 'k onder je perreplû kommen?” - en i trok 'eur an 'er faolie. - 't Begun zoo 'ard te regenen en 'k ae m'n besten rok...’
‘Lae los, rakkert van 'en veint, lae los zei ik, of 'k legge je de perreplû op je goddelooze ziele!’
| |
| |
Piet bleef staen asof i van 't onweer geslogen was, en Louwtje liep fort asof de duvel op d'r 'ielen zat.
Vreed voo de wereld! wat 'en tange van 'en wuuf is dat - docht Piet. 'Ad i dae z'n mooien, nieuwen rok vor an motten doen, daer i zoo lank voor 'ad motten spaeren? En der noe mee in den regen te motten staen! 't Viel 'em dan lillijk tegen, i aod op zoo ies in seheel nie gerekend. Saetan was 't wuuf in d'r liêf gevaeren, dâ was zeker. Mae zeker was 't ok, dat i ze noe nie ees meer ae wou; i kos net zoo goed vrouw Piersen vraegen, brr... i kreeg de beverik â, allinnig van er an te dienken.
Eindelienge stapte Piet ok weer deur, lankzaempjes an, i was noe toch nat en i wou dâ wuuf vor gin geld in'aelen. 't Was toch mae miesderaobel kiek, om de duitjes en 't 'uusje van Louwtje zoo mae te laeten loopen, voral as j' er zoo goed as zeker van bint gewist. 'Eur kos i missen, bel jaet, i aod 'et zoo lank zonder vrouwe gedaen - mae 't aore! -
‘Zoo bî-je daer eindelienge?’ vroog vrouw Piersen toen i thuus kwam. ‘Gosjes! kiek me zoo'n vint er es uutzien, zoo nat as slik! Dâ komt er van om vrouweliengen nae te zitten, schaem je je nie? Zoo'n ouwe vint! Louwtje is dae net bie me gewist; 't mensche was der 'eelegansch verbouwereerd van. Gae je daevor nae kerke, ouwe zundaer? En dâ bederf me werempel z'n nieuwen rok! Mae dâ doe me deugd, j' aod er nog vee' meer van motten ae...’ Zoo raesde ze maer aol deur en Piet zee niks trug, maer toen i z'n buuk vol ao, goeng i nae 't voorkaemertje en deur 'en garretje tusschen de schuufgerdientjes keek i nae d' overkant, waer de gerdientjes 'eelegaer toegeschoven waeren; en i schudde mî z'n oote en zee â zuchtende bie z'n eigen: 't Is toch jammer, me zouen dae zoo leutig gezeten ae mî z'n beidjes en 'k aod ikke m'n gemak kunnen 'ouwen. Dâ ze dat noe nie begriept, dâ frommes? Gin eigen 'uusje Piet, en gin cent,’ en i draoide z'n eigen om mit 'en gezicht asof i niks in z'n aor was.
Daegen en weken goengen vorbie en Piet was ter an gewoont gerocht, om an 'eel de zaeke nie meer te dienken en dikkels goeng i z'n kost'uus uut of in, zonder ees nae d' overkant te kieken - en as i 't â dee en i zag de witte trekmusse van Louwtje, dan keek i trek weer voor 'um. Nee, 'eel die zaeke aod i uut z'n oote gezit, errebeier was i en errebeier moch' i bluven tot an z'n dood toe, en daemee uut.
Op 'en goeien dag, dâ vrouw Piersen in den 'of doende was, wier der an de klienke van de voordeure geriengeld en 'en stemme riep: ‘'Ola!’
Vrouw Piersen goeng nae voren en in 't deurgat stoeng 'en man, i
| |
| |
leek wê van den kant van 't Nieuweland van daen, en i aod 'en rouwband rond z'n 'oed en 'en strik an z'n erm.
‘'Ier weunt Piet Klaoisen, is 't nie?’ vroog de man mî de rouwstrikke.
‘Jaeme; maer i is nie thuus, as j' 'um ae moch? Mae dâ besan nie, doe mien de booschap mae, wan of je 't an mien zeit of an 'um, dâ 's toch net eender.’
‘Bî jie dan z'n vrouwe?’
‘Ikke!? Den 'Eere bewaere me veint; bî j' in j'n oote? Mae... noe, 't eit er toch wel 'en bitje van; wan i vertel mien aolles. Zei mae gerust wâ j' op je lever eit. Mae kom eest binnen, 'ier in den voorvloer, dan zâ 'k 'en komme koffie voor j' 'aelen, dâ zâ je wê trok in ae.’
Vrouw Piersen was ieselijk vrindelijk op 'eur meniere; wan ze wou graeg weten wâ de man te vertellen ao.
‘'t Is 'en aekelik gevaol,’ begos de man, en i kniepte z'n oogen toe en blaesde in de werme komme koffie in z'n 'and.
‘Dat ao 'k motten weten,’ - doch' vrouw Piersen. ‘'En aekelik gevaol, dae kâ j' ielken dag toe kommen en noe drienkt i m'n koffie nog uut ok. Ao 'k 'em maer op stoepe laeten staen.’
‘'En schrikkelijk aekelik gevaol,’ zee de man weer en i nam 'en grooten slok en knikte mî z'n oot van jae.
‘Zeit dan je gezegdes, wan ik ae wê wat aors te doen as nae joe geleuter te staen luusteren.’
‘Noe, noe,’ zee de man, ‘eegister is moeie Leuntje gesturven,’ en i nam weer 'en grooten slok.
‘God in den nacht is dat aolles? Loop mî je moeie vor mien part nae Perdamme. Allo!’ en vrouw Piersen dee de voordeure open, woenk mit 'er oot nae buten en sloog d'r lange viengers nae de komme. Mae de man goeng 'en stap trug en zee gauw: ‘Jae, mae 't is ok 'en moeie van Piet Klaoisen en ikke en i motten van 'er erven.’
‘Ao dâ trek gezeid! Wî je somtemens nog nie 'en komme koffie? Z' is aors nog goed 'oor! En is 't vee'?’
‘Wâ blie?’
‘Bê d' erfenisse!’ Christeneziele wat 'en sukkel, ‘wâ blie!?’
‘D' erfenisse meen je? Doe je? Noe lae' dâ mae loopen, dâ zâ genogt meeloopen, rieke bin me-n-'oor, aollebei... mae 't spiet me van moeie zie-je, dâ 's vreed; wan 't was zoo'n goeie ziele...’
‘Jae, dat wî 'k graeg glooven! En 't zâ dan nog â meevaollen dienk je? En jie en Piet motten gliek op deelen?’
‘Jaeme, dat ei ze temiste tegen me gezeid: “Jan,” zee ze, “'k aen ik nog 'en neve op Duunland weunen,” zee ze, “en die mot ok van me-n-erven,” zee ze, “net as jie. 't Staet in m'n testement.” Mergen wor ze begraeven, de ziele, en dae mot Piet ok bie ziên.’
‘I zâ der wizzen! Waer weun jie en 'oe 'eet je moeie?’
| |
| |
‘Leuntje Meraones op 't Nieuweland, t' midden in 't durp.’
‘'k Zâ 't Piet zeien, 'oor; en i wor rieke? I zâ der ziên 'oor! Goeie reize trug en goeie mergen!’ A sprekende ao vrouw Piersen den man zachtjes an 't vooruus en de deure uutgeboend, die ze noe mit 'en boens achter 'em toegooide.
‘Dat is me-n-ok 'en schoone medam!’ riep Jan verontwaerdigd. ‘Vier uur motten loopen en dan nog nie ees 'en stoel kriegen om wat op uut te rusten! Zei jie es,’ vroog i an Louwtje, die net bezig was mit 'er padje te schuren. ‘Zei-jie es, bin z' 'ier aollemael zoo vrindelijk? Nee mae 't is de piene waerd 'oor! En dat nog â, as je komt vertellen, dà ze 'en erfenisse gekregen 'ebben!’
Louwtje sloog d'r 'anden in mekaore. ‘'t Is zonde-n-alevel is 't waere? Wat 'en vee! Kom binnen man en as j' 'en bitje rusten wilt, 't is je van 'arte gegund, kiek. En ei, vrouw Piersen zoo 'en erfenisse gekregen? 't Is zonde dâ ziê 't kriegt, de sloore, wan z' is 't nie nut. Toe vertel noe maer es.’
Jan Meraones trof 'et dien dag overal mae maegertjes; wan toen Louwtj' um 'eelegansch uutg'oord ao, zee ze dâ ze schrikkelijk vee' compassie mit 'um aod, mae dâ z' an d'r werk moch' - en dae mee kos i optrekken.
‘'k Lae me trappen as 'k mergen achter 't liek naest dien vremden indrienger wil loopen,’ zee Jan bie z'n eigen toen i Duunland afgoeng â mopperende over de vrindelijke ontvangste.
‘Dat verannert!’ zee Louwtje bie 'eur eigen, toen Jan vort was. ‘Piet ei me lest es gevrogen, mae toen aod i niks en noe in ees rieke, zee dien vint? Nee mae dat ao 'k motten weten, wan riek zou 'k ok wê willen ziên. - Piet... noe... der bin der wê betere... mae, de zunne schient nooit an twee kanten tegliek en der is aoltied wat dâ je nie bevaolt. Mae riek... ao 'k 'em zoo mae nie afgejakkerd laest. I zâ me noe nie meer vraegen, dâ 's gek genogt. Wacht 'k weet er â wat op!’ riep z' in ees uut - en â vroeg goeng z' in den achtermiddag in de voorkaemer zitten, mit 'er Zundagsche jak an en 'en schoone trekmusse op, schoof de gerdientjes 'en 'eel ende open, keek rechtuut nae den wegt en as z' in 't achteruus moch' wezen, liep z' as 'en kieviet, om toch weer gauw werom te ziên en op straete te kunnen kieken.
In pesant ao vrouw Piersen 'et 'eure gedocht over 't gin ze g'oord ao. ‘Bel, bel; ik kan 't mae nie op, ik kan 't mae nie op, dien simpele Piet, 'en erfenisse! 't Was beter dat 'et vor mien was. Dae zeg ik zoo wat... zou der gin meugelijkeid... Piet is toch ok zóó nie - en kwa, i ei toch niks in te briengen, dâ spreek van zelvers. 'k Bin ik noe toch ees an 'em gewoont, en 'en erfenisse is gin dienk,
| |
| |
om zoo mae zonder ie's te zeien of te doen langst j'n neuze te laeten strieken. - 'k Zal 'em wâ suker in z'n koffie geèn as i thuus komt, dan is i in z'n aor - en as i riek wordt 'eit i toch 'en vrouwe noodig. Goed dâ Louwtje-n-'em zoo afgesnauwd 'eit; wan buten 'eur kent i gin vrouweliengen as mien - en 'k zal 'em wel 'en bitje op de pad 'elpen; wan 't is zoo'n raore sul. Jae, 'k zal 'em 'en goeien schep suker in z'n koffie geên.’
Toen Piet dien aevend van 't land kwam, aod i zeker nie kunnen dienken, dat er twee vrouweliengen op 'em zaeten te wachten. Toevaollig keek i nae 't 'uusje van Louwtje. Nee mae, was 't waer of nie wat i dae zag? Was dat dat eigeste Louwtje van laest, die dae voo 't glas zat te knikken tegen 'em en 'em woenk om binnen te kommen? En werempel kiek, dae goeng de voodeur open en dae woenk z' in 't deurgat tegen 'em:
‘Kom Piet, kom es binnen? 'k Moe' j' es wâ vraegen.’
Twee stappen dee i nae d'r toe, mae toen bleef i stokstiêf staen. Was dat dat eigenste mensche? En weer riep ziê: ‘Allo, kom mae binnen?’ en eindelienge stapte Piet nae d' overkant, 'et uusje van Louwtje binnen.
‘Noe bure, as je 't dan mae nie lank maekt,’ zeed i; ‘wan aors wor m'n koffie koud thuus en je weet, dâ vrouw Piersen nog al uutschieterig... noe dâ besan nie. Wat ao je te vertellen?’
‘Bel, bel, buurman! wat ei-je noe 'en 'aeste,’ zee Louwtje â lachende, 'um 'et voorkaemertje inschuvende. ‘Over 'en paer weken ao-je meer tied 'oor!’
‘Jae maer 'oor es, as je daer over begunt...’ zee Piet, maer i bleef bot weg steken en i docht voor 't eest van z'n leven: ‘'k Wou 'k bie vrouw Piersen zat!’
‘'k Zee 't zóó maer, om je te plaegen Piet! Mae gae noe toch nae binnen, dae staet de koffie klaer en 't brood mî stropivet. Lae bure noe vor van aevend maer es brommen.’
Piet gaepte-n-'eur maer aol deur an, mit oogen as theebakken. Kiek dae zaeten ze noe mî z'n beidjes achter de witte gerdientjes, mae nie zoo as i indertied wel es g'oopt ao en i ao noe wê 'k weet nie wat willen geên, as i der nie zat. En as i zoo noe en dan es nae d' overkant keek, zag i 'oe vrouw Piersen ielke reis over d'r onderdeurtje lee te kieken, of i nog nie an kwam en dan weer 'eengoeng mit 'en gezicht as 'en oorebeest. 't Joengen der zou wat op zitten as i thuus kwam!
Piet ao z'n vuufde komme koffie uut en z'n vierde snee brood mî stropivet op en Louwtje droeng 'em om nog wat t' eten; maer i schoof z'n mes weg, keerde z'n kommetj' om en stoeng op om naer uus te gaen. Mae Louwtje zee:
‘Kom, bluuf nog 'en bitje zitten? Ei-je nog wel es gedocht, an 't gin je me laest gevrogen 'eit, Piet?’
| |
| |
‘Om je de waor'eid te zeien... nee, temiste nie vee'. Nee dat ae 'k maer uut m'n oot gezet. G'n aeved bure, 'k danke je...’
‘Bluuf dan toch nog 'en bitje! Kiek es Piet, 'k 'eb ik toen nie 'eelegansch g'andeld as 't 'oorde; mae 'k dee 't espres Piet, espres, â begriep je dat noe zoo nie, mae 'k zâ je 't uut leien.’
‘'k Tweefel der gin oogenblik an bure of je meende-n-'et. 'k Bedanke je wê vor je lekker bakje en 't aore, mae 'k moe' fort. De groetenisse!’
I begriept er niks van, den stommen uul - docht ze, en 'ardop zee ze: ‘Nog 'en ienkeld oogenblikje; toe, gae nog even zitten, zóó. Kiek Piet, toen je lest zee... afien, dâ je zoo vee' van me-n-'ieuw en zoo, toen docht ik trek: dien Piet zou toch 'en goeie man vor me ziên, mae 'k diene toch eest te weten of i aolles wê meent - werachtiges dat docht ik. Wan kiek es Piet, jie bint erm, j' ei zoovee' nie as ter 'ier op m'n leegen 'and leit en ikke...’
‘Dat is 't 'um net, ikke bin erm, vier gulden tachtig in de weke, dae wor je nie riek van, en jie ei ze zitten, dae zit 'et 'um!’ en Piet zuchtte en stoeng weer op, wan zoo net was vrouw Piersen vor de vuufde reize boven d'r onderdeurtje wizzen kieken.
Ziezoo, i weet nog van niks - docht Louwtje en 'ardop zee ze: ‘'k Zegge dâ nie omdâ je der minder om bint 'oor Piet, bel neent! Mae je begriept, dâ 'k eest wou weten of je mien meende of dat 'et was om m'n geld...’
‘Suust,’ zee Piet, z'n stoel op z'n plekke tegen den muur schuvende.
‘... Mae toen 'k je daenae nie meer op de banke zag zitten en jie der aoltied zoo triestig uutzag, toen zee ik bie m'n eigen: Piet meent 'et goed en as 'k 'em es spreek, dan zâ 'k 'em zeien, dâ 'k 'um wel ae wil. Kiedae noe weet je 'et,’ en Louwtje keek strek in 'er schoote en kwispelde mit 'er dumen.
Piet zag der niks uut as iemand die blieë is, nee in seheel nie; wan dien zundag kwam bie 'um op, toen z' 'em zoo op z'n rok gegeên ao en i docht: 't is gin zuvere koffie, 'k wou 'k 'ier van daen was.
‘'k Vind ik 'et 'eel aorig van joe bure, dâ je zoovee' trok in me-n-'eit, mae... kiek weet je, 't gaet aolles zoo gauw en zoo raor in z'n werkienge, dâ 'k der nog wel es over dienken wou.’
Mae toen i dâ gezeid ao, docht i trek an de drie diengen, daer i aoltied zoo'n aorigheid in ao - en net wou i 'eur zeien, dat i toch ok nog â vee' zinnigheid in 'eur 'ad, toen de deure openvloog en vrouw Piersen binnen sturmde schreeuwende:
‘'k Wis ik nie dâ je zoo'n slange was, Louwtje, om mansluu in te oolijken! 'k 'Eb aolles g'oore van bure Jans 'oe j' op den loer ei gelegen en Piet binnen getruggeld 'eit. En jie lummel lae die katte mit 'er freweele toeng loopen, z' 'ouw je toch voor den gek, begriep
| |
| |
je dâ nie. Mae je bluuft bie mien 'oor, en as j' 'en vrouwe noodig 'eit, dan bin ikke der ok nog. Allo, gae mae gauw mî me mee.’
Piet ao dan d' eene en dan d' aore an staen gaepen en gedocht: maeken julder 't maer uut mî z'n beien, 'k bin ik der 'eelegansch buten; mae toen vrouw Piersen zee: ‘As j' 'en vrouwe noodig 'eit dan bin ikke der ok nog,’ nee mae kiek, toen sloog de schrikke-n-'um 'eelegaer in z'n beenen. Vrouw Piersen mit 'er bruun vel ziên vrouwe, om ok dood getreiterd te worren? Nee dan mae liever Louwtje mit 'er 'uusje en 'er centjes. Trouwen moch' i toch leek 'et wê, of i wou of nie, i aod allinnig mae te kiezen tusschen die twee.
‘Nim me nie kwaelijk, vrouw Piersen,’ zee i, ‘mae Louwtje is ter 't eeste bie gewist en vor vier weken ae 'k â gevrogen of ze zenieïgheid...’
‘Jie moe' mae weten wâ je doet!’ riep vrouw Piersen, toen ze bleik van kwedaorigheid de deur uutliep. ‘Vâ mien zâ je nie te weten kommen van wie je g' urven 'eit, ondankbaere vint!’
‘Dat 'oeft ok nie,’ schreeuwde Louwtje z' achterop; ‘wan dâ weet ik net zoo goed as jie!’ Ze vertelde toen aolles wâ Jan gezeid ao en Piet docht: ‘Dat ao 'k 'en bitje vroeger motten weten,’ maet rek derop: ‘Nee, 't is toch zoo mae beter, aors ao 'k vrouw Piersen motten nimmen.’
Trek moch' Piet van Louwtje nae burgemeester loopen, om ulder an te geven - zoo bange was ze, dat 'er buurvrouwe nog mî Piet zou gaen strieken en mit d' erfenisse derbie.
Leuntje Meraones ao beschreven, dat 'er testement eest 'en maend nae d'r begraefenisse moch' open gemaekt worren. In dien tied trouwde Piet mit Louwtje - en toen 't testement opengemaekt wier, kwam 'et uut dâ Piet niks g' urven ao as d' ouwe kleeren van Leuntjes man, die â zes jaer dood was; ‘omdat’ - zooas ter stoeng - ‘omdat Piet z'n eigen bie 'er leven nooit an 'eur gesteurd ao en ziê toch te vee' meelieje mit 'em aod, om 'um niks te geên.’
Vrouw Piersen lachte-n-'in 'er vuusje, dâ begriep je en Louwtje was niks op 'er gemak, dâ begriep j' ok. Mae Piet lachte en zee bie z'n eigen: ‘'k 'Eb ik der toch 'en eigen 'uusje en 'en aorig stuvertje mee verdiend en 'en vrouwe op den 'oop toe!’
h.e. beunke.
|
|
Auteursrechtvrij