De Tijdspiegel. Jaargang 35

[p. 375]

Suum cuique.

Nieuwe uitgaven.

Bibliotheek van Nederlandsche Schrijfsters. Redactrice Cath. F. van Rees. Haarlem, Erven F. Bohn.

Iets nieuws onder de zon, althans in Nederland, een damesbibliotheek geredigeerd door een dame. Heeft zulk een onderneming recht van bestaan? Waarom niet? Sinds lang neemt de vrouw op letterkundig gebied een eervolle plaats in, ja, haar werk onderscheidt zich in vele opzichten gunstig van dat der mannen; minder aangetast door het scepticisme dezer eeuw of indien al, in eigen gemoed een bron vindend van levenswarmte en daardoor van levenskracht, ademen de pennevruchten der vrouw meer levensdiepte en trekken aan door een beminnelijke eenzijdigheid. Er zijn uitzonderingen, maar over 't geheel geldt in onzen tijd: de man wordt zwakker, de vrouw wordt sterker. Waarom dus geen bibliotheek van schrijfsters? Een waarborg voor de goede bestiering is de naam van de redactrice: Mejuffrouw Catharina F. van Rees; veelzijdig ontwikkeld, paart zij aan haar talent een groote mate van gezond verstand en mag daardoor volkomen berekend geacht worden voor haar taak.

De Serie wordt geopend met een novelle van Mevr. Elise van Calcar, Eigen meester blijven. Het deed ons groot genoegen, de gevierde schrijfster weder te ontmoeten op zuiver novellistisch terrein; zij blijkt ook nu de vrouw van veel ervaring, van diepe menschenkennis, van wezenlijke godsvrucht; zeg, dat het leven haar eenzijdig heeft gemaakt, maar voeg er dan bij, dat dit bij schier alle stervelingen een onvermijdelijke eigenschap is. Zonder die soms beminnelijke eenzijdigheid zou Elise Elise niet zijn; zij is een bewijs, dat die vrouw leeft en niet wordt geleefd. Haar kwam het toe de bibliotheek van Nederlandsche schrijfsters te openen en zij deed het goed.

Het tweede deel van de eerste Serie zal bevatten een roman van Francisca Gallé: De twee vreemdelingen. Aangekondigd worden nog drie novellen van Virginie Loveling, terwijl behalve de redactrice de namen genoemd worden van Mevr. Van Westrheene, Mevr. Zwaardemaker - Visser, Melati van Java, Annie Foore, enz. - alle redenen tot de voorspelling: het publiek zal deze bibliotheek gunstig ontvangen. Dat moet zoo zijn!

De Ilias van Homeros vertaald door mr. C. Vosmaer. Leiden. A.W. Sijthoff.

Een aankondiging voorloopig, geen beoordeeling; klassiek in bewerking en in uitgave, verdienen vertaler en uitgever onzen hoogsten dank; wat zonderlinge indruk in onzen tijd van waterige poëzie en opgesmukt proza, die eenvoud in taal en uitdrukking bij den Griekschen bard, die de eeuwen trotseerde; bij hem ligt de kracht in de kortheid en de juistheid; wij zoeken die kracht in gezwollenheid, in veelheid van woorden. Kan de Ilias geen tegengift worden, geen leerboek in hoogeren zin, - niet enkel voor de klassiek gevormden, of die het moesten zijn, voor hen die hun Grieksch vergaten, maar ook voor hen, die 't Grieksch niet leerden? onmogelijk is dit niet, wanneer Vosmaer voegt bij zijn

[p. 376]

reuzenwerk een verklaring, een inleiding voor mingeoefende lezers, een aansporing om door het oppervlakkig stroeve van den vorm zich niet te laten afschrikken; de uitgave worde zoo niet alleen een prachtboek, versierend het kostbaar gesneden meubel, maar ook een boek, veredelend den zin voor 't waarlijk schoone, een geneesmiddel tegen bedorven smaak.

De Werelddeelen bewerkt naar F. von Hellwald's die Erde and ihre Völker, door J.C. van den Berg. Leeraar aan de H.B.S. te 's-Gravenhage. Haarlem, J.M. Schalekamp en G. van den Berg.

Er zijn boeken, wier verschijning ons goed doet, omdat zij getuigenis afleggen van degelijkheid en goeden smaak. Daaronder rekenen wij de vertaling of bewerking van Hellwald's beroemd boek over ‘de aarde en hare volken’, - beroemd om den aangenamen, piquanten stijl, gepaard met een wetenschappelijkheid in bewerking, die zelden zoo vereenigd worden aangetroffen. De uitgevers zijn, naar de eerste aflevering te oordeelen, door de vertaling op te dragen aan den Heer Van den Berg gelukkig geweest; de afdeeling Nederland is uitstekend aangevuld en in losheid van stijl heeft de Heer Van den Berg Hellwald getroffen zoodat wij een bewerking kunnen verwachten, die niet beneden het oorspronkelijke staat.

De onderneming is kostbaar voor de uitgevers, maar wij gelooven te kunnen voorspellen, dat het hun niet berouwen zal haar te hebben ondernomen; wanneer dit werk algemeen bekend is, is ook het succes verzekerd; immers, het is in dien populairen vorm, dat het iedereen in handen kan worden gegeven en elk beschaafde het zonder inspanning kan lezen en genieten. Mochten wij naderhand nog eens een bewerking krijgen van Hellwald's ‘Culturgeschichte’, dan is onze letterkunde een paar standaard-werken rijker, die veel kunnen bijdragen om wezenlijke kennis te doen verkrijgen van onze aarde en hare bewoners.

Kramer's Geographisch Woordenboek der geheele aarde. Tweede druk geheel herzien en naar de beste bronnen bewerkt door J. Jurrius, Leeraar aan de Hoogere Burgerschool te Nijmegen. Gouda, G.B. van Goor Zonen.

In ondernemingsgeest kunnen onze uitgevers zich meten met de beroemdste collega's in het buitenland; inderdaad, er behoort moed toe om van een Geographisch woordenboek als dat van Kramer een tweeden druk te geven, in een land zoo klein als het onze. Wanneer men de afleveringen, - tot heden verschenen er zes, 288 blz. tot Cremona, - opslaat, staat men verbaasd over den rijken inhoud, twee kolommen druks met een uiterst fijne en toch heldere letter. Verschillende artikelen, die wij met de buitenlandsche werken vergeleken, geven de overtuiging, dat de Hollandsche bewerking vooral niet achterstaat. Nu de belangstelling in hetgeen elders in de wereld plaats vindt, meer en meer algemeen wordt, dient de aandacht op zulk een boek gevestigd, dat over landen en steden in den kortst mogelijken vorm alle gewenschte inlichtingen verschaft. De bewerker lette op juistheid van uitdrukking en zuiverheid van taal; soms laten beiden te wenschen over; aan den inhoud doet dit echter geen schade. De typographische uitvoering is uitstekend.