Suum cuique.
Goedkoop eergevoel.
Ook Nederlandsche bladen hebben wraak geroepen over het gerucht dat de groothertog van Luxemburg zijn hertogdom voor geld aan den keizer der Franschen zou hebben afgestaan. Zulk een schacheren met land en volk stuit hun zoo tegen de borst, dat zij als het ware een koor vormen om lucht te geven aan hun beleedigd eergevoel. Men weet niet wat men leest. Eene zamenspanning van de dagbladen om de eer der menschheid, de waardigheid van het volk, de staatkundige zedelijkheid en wat dies meer zij te handhaven; en dat in Nederland! En dat ter wille van Luxemburg dat ons naauwelijks aangaat!
Dat in Nederland, 't welk sedert eeuwen met de inboorlingen zijner koloniën handel gedreven heeft, dat nog altijd voortgaat om de pikols koffij de zielen te demoraliseeren, de lichamen af te beulen. De koloniale politiek staat nog altijd daar als het onverwrikbaar bewijs dat het Nederlandsche volk geen eergevoel heeft noch begrip van menschenwaarde of staatkundige eerlijkheid. Van waar dan dat spektakel ter zake van het onnoozele Luxemburg?
‘Drijf geen handel meer in menschen!’ Wilde Nederland dat beginsel in toepassing brengen, wat zou het in zijne kolonie een zegen kunnen verspreiden, terwijl men gerust aan kan nemen, dat al wierd ook Luxemburg voor geld verkocht, de bevolking er niet bij verliezen zou. Van waar dus dat spektakel? Er moet meer achter zitten. Want de logica zegt: over Java oefent het Nederlandsche volk zelf souvereiniteitsrechten uit. Het zijn zijne vertegenwoordigers en verantwoordelijke gevolmachtigden die dáár het stelsel van den menschenverkoop handhaven en dat tot genoegen van de groote meerderheid die de wetten maakt. Al had dus Nederland een koning die niet slechts Luxemburg maar Nederland zelf voor geld verkocht, dan zou hij geen onrecht doen aan de nationaliteit.
Tot dus verre gaat de taal der logica en der feiten. En verder gaan wij niet. Wij doen dus geene poging om het raadsel te verklaren, maar zeggen alleen dat Nederland slim rekent. Het zou gaarne voor wat geschreeuw in de dagbladen zijn verloren volkseer willen terugkoopen. Maar het houdt den Javaan onverbiddelijk onder den voet. Ook zijn er menschen die na de rol, door den tegenwoordigen onderkoning van Insulinde gespeeld, hunne verwondering hebben uitgeput.
Auteursrechtvrij