het eenige wezenlijk bruikbare, zoodat er nog wel terrein zal overblijven voor den concurrent, dien wij hier aankondigen.
Cappelle's, of liever Dübner's boek heeft het voordeel tevens vertaalboek (dit is toch de eenmaal aangenomen naam voor overzettingen uit het Grieksch in 't Hollandsch) en thema-boek te zijn.
Dit voordeel zou vrij gering mogen heeten, als het eenige gevolg er van was, dat de ouders nu voortaan één boek in plaats van twee behoeven te betalen en de leerling 's morgens met minder vracht onder den arm naar school kan gaan. Neen, het voordeel, voortvloeijende uit het verband tusschen vertaling en thema is gewigtiger.
Ieder toch zal 't met mij eens zijn, dat bij het aanleeren van de eerste beginselen eener taal de kennis der vormen van declinatiën en conjugatiën hoofdzaak is, maar dat men zich ook wel degelijk moet toeleggen om den leerling tevens eene goede copia verborum in 't hoofd te werken. Dit laatste doel tracht men gewoonlijk te bereiken door den leerling de gecorrigeerde thema te laten van buiten leeren; door de vertalingen te repeteren; beter nog door eene gemaakte vertaling uit het Grieksch in 't Hollandsch op nieuw mondeling of schriftelijk weder in 't Grieksch te laten overzetten; 't slechtst door Grieksche woorden te laten opzeggen. Dit boekje doet het best van alles: zooals wij dat ook toegepast vinden in Kühners Latijnsche en Grieksche methode, wordt de thema eene rationele, niet eene enkel als oefening voor 't geheugen dienende, weder-overzetting der vertaling. Dezelfde woorden, die in de vertaling gebruikt waren, keeren in de thema terug, maar tot andere zinnen verbonden. Zoo doende krijgt het geheugen niets te verrigten, of 't verstand heeft er deel aan.
Verder is Dr. Cappelle's boekje bestemd om bij de beste der tegenwoordig gebruikte grammatica's tot oefeningen te dienen. Bijzonderen lof verdient de grondige wijze, waarop de declinatiën behandeld zijn. Ook een in andere leerboeken vaak veronachtzaamd punt, de regte beteekenis der pronomina, zal voor den leerling, als hij deze oefeningen heeft doorgewerkt, wel geene zwarigheden meer opleveren. Bij de verba, vooral bij de onregelmatige, is eene verstandige verdeeling in klassen gemaakt, iets waardoor de grammatica van prof. Francken zich ook zoo bijzonder aanbeveelt. Alleen hadden wij gewenscht, dat er bij de verba op μι wat meer gelet ware op iets, dat bij den leerling, als hij er niet zeer nadrukkelijk aandachtig op wordt gemaakt, tot vele verwarring aanleiding geeft. Ik bedoel het verschil in beteekenis tusschen transitive en intransitive tijden van vele verba, vooral van ἵστημι en zijne composita. Dit punt komt mij voor niet nadrukkelijk genoeg, ja, bijna in 't geheel niet behandeld te zijn. Ook aan de beteekenissen der composita van ἵημι en τίϧημι hadden wel eenige oefeningen gewijd mogen zijn. Zonder dat toch is het te verwachten, dat de discipel, bij den eersten auteur den besten, voor de beteekenis van composita, waarvan hij de zamenstellende deelen afzonderlijk zeer goed verstaat, het lexicon geen oogenblik uit de hand zal kunnen leggen.
Volgens ons oordeel is dus het boekje van Dr. van Cappelle ten hoogste aan te bevelen, - eene aanbeveling, die menigeen van mijne hand, en te regt, mis-
Auteursrechtvrij