De Tijdspiegel. Jaargang 10

[p. 211]

Levensgeschiedenis van den Amerikaanschen slaaf W. Wells Brown,

Afgevaardigde bij het Vredescongres te Parijs, 1849, door hemzelven beschreven. Naar den vijfden Engelschen druk vertaald, door M. Keijzer. Te Zwolle, bij W.E. Tjeenk Willink. 1850.
Een Slavenleven, of korte levensbeschrijving van eenen Amerikaanschen slaaf, door hemzelven medegedeeld. Uit het Hoogduitsch, door J.A. Groen, A. Jz. Toegift op Harriet Beecher Stowes belangrijk werk: Uncle Tom's Cabin. Leiden, J.H. Zitman, 1853.

Titels van werken, die mede kunnen dienen als processtukken in het pleit dat dezer dagen met vernieuwden aandrang voor de regtbank der menschheid wordt gevoerd, waarin eene edele vrouw een nobel woord sprak. Roerend zacht en toch krachtig; uit meer afgelegen oord uitgegaan en toch voortrollend langs de aarde, zoo ver bode en letter dat woord kan dragen; teeder als een klaagzang en niettemin een donder der welsprekendheid, weerklank vindend in millioenen harten, die geweld en magtsmisbruik op zijn' langgevestigden zetel doet waggelen - zoo merk en keur van waarheid en regt aan zich dragend, gelijk eens de hoogste Waarheid zulks deed. - Men kan alleen non-abolitionist wezen, voor zoo ver men geen christen en geen mensch is, zouden wij schier zeggen. Wij bevelen onzen lezers de lektuur van aan het hoofd dezes aangekondigde werkjes aan, en zouden willen vragen: welken grond kan men nog aanvoeren voor de voortduring van een' gruwel, die, naar ons inzien, ‘overal het volk en God voor 't voorhoofd slaat,’ wier begin monsterachtige wreedheid, wier voortzetting geweld, wier einde vloek is, - die eenigermate vergoelijkt maar nooit gebillijkt kan worden, door het wijzen op de menschelijker behandeling welke de slaaf in onze koloniën ondervindt.

En toch hebben wij onze stem verheven tegen eene plotselinge, onberedeneerde emancipatie van de slaven, als voor de koloniën, voor de blanken daar en voor de slaven zelven heilloos. Wij beschouwen het slavenwezen als een verkeerd spoor dat men heeft ingeslagen; doch waaruit men den wagen met beleid moet terugvoeren, als niet het gevaar nog grooter, het algemeen verderf bijna zeker zal worden. Men gunne vooral den edelen Herrnhutter toegang tot de slaven, vrijheid om onder en op hen te werken! Reeds heeft de machinerie menige slavenhand ontbeerlijk gemaakt. Zij zal haren weg verder gaan, ook omdat de nood dwingt en het voordeel er aan vast is. Er worde streng gewaakt tegen de mishandeling van slaven, des noods onder toepassing van lijfstraffen tegen wie zich vergrijpt, in het moederland te executeren!

De feiten ons in beide genoemde werken medegedeeld, dragen den stempel der waarheid aan het voorhoofd. Mr^ss Beecher Stowe heeft het door haar aange-

[p. 212]

voerde gestaafd in de Key of Uncle Tom's Cabin. - De door Wells Brown en Douglas ingeleverde aanklagten zijn daarom dubbel belangrijk, dewijl zij niet slechts in persoon verschijnen als getuigen à charge, maar ook, omdat zij eene leven - dige wederlegging zijn van het vooroordeel, alsof de neger op te lagen trap van aanleg stond om zich tot humaniteit te verheffen. Welk een juist besef van regt en hoe veel menschelijkheid spreekt in die weinige bladen! Waar men voor zulke ideeën toegankelijk en vatbaar is, waar deze door vernedering en mishandeling niet tot het laatste spoor waren uit te roeijen, daar heeft men ook op grond daarvan aanspraak op vrijheid en menschenregten. - Het moge in het plan der Voorzienigheid liggen, dat de Indogermaansche stam, als naar aanleg de krachtigste en meest veredelde stam uit den wortel der menschheid, hare loten en takken het verst uitbreide; er is bodem, er zijn plekken, waar de aard van grond en luchtstreek hem het verblijf verbiedt, zijn indringen straft, waar de neger leeft en zich kan ontwikkelen. - Ieder het zijne! - Daarop moet en zal het eens nederkomen. - Ook in die streken moet de oorlog, dáár vaak menschenjagt, eens ophouden, het redelijk schepsel in zijne waarde erkend, het groote doel des levens nagestreefd en bereikt worden. En dat zal geschieden, naarmate de Zonne der geregtigheid, nu nog te zeer verborgen, ook over die oorden opgaat, het Evangelie daar wordt gebragt en Christelijke geest de menschheid doordringt en veredelt. - Dat dit nog niet het geval is, dat de verwaarloosde, verzinnelijkte en verdierlijkte neger voor brandewijn, wapenen en snuisterijen zijn' natuurgenoot belaagt, bestrijdt, rooft, - dat de verdrukte en verbitterde neger wraakzucht voelt opkomen en gruwelen pleegt - schande voor het een en ander over de blanke kinderen des duivels, die hem daartoe verleiden en dringen! Men leze hier de behandeling den armen zwarten aangedaan, steke de hand in den boezem, en vrage zich: - ‘Wat zou ik in zulke omstandigheden? Waartoe zouden verbittering en wanhoop mij hebben gebragt?’ - Met al ons Christendom hadden wij mogelijk wel een zeer gering deel van zulke beestachtigheden verduurd. - Verdrukking en bloed schreeuwen om wrake tot God over de Cooks, de Freelands, de Colburns en de Lloyds, zij mogen dan [Slavenleven, blz. 12] vroom en methodist wezen, bekeerd toe, en bidden ook zoo veel het hun belieft. - Wij zeggen: lieten zij dat in 's hemels naam slechts na! Maar springt dat zeer in de oogen, wij hadden en hebben over het geheel weinig idee van het leven ook van andere vromen bij uitnemendheid, en van inconsequentiën die daar soms zoo scherp en snijdend kunnen strijden.

Of wie kan zich bijna zulke deftige, vrome mannen voorstellen, zoo als er ons voor oogen treden, wanneer wij in het werkje door Groen vertaald, blz. 13 lezen, ‘dat er een opziener en vermaner was, terwijl zich predikanten om zijne welvoorziene tafel schaarden;’ - wie kan zich zulke menschen voorstellen, en van hen zich verklaren, hoe zij niet enkel slaven houden, maar dezen kort daarna treurig mishandelen? - Het maakte op mij meermalen een' vreemden indruk, wanneer ik mij voor den geest riep, hoe in vroeger jaren in het dikwerf zoo zeer gedetailleerd gebed, waarin de vromen te allen tijde sterk waren, aan Gods bescherming een handel en nering kon worden aanbevolen, die inderdaad zoo

[p. 213]

hemeltergend als onchristelijk is. En nogtans deed men dit zoo klakkeloos weg en zoo vrij, als men zegen afsmeekte over de wapenen van den staat, ook in onregtvaardigen strijd. - Wat den slavenhandel en diens beschouwing betreft, konden wij het ons alleen verklaren uit de onnadenkendheid en den invloed der gewoonte, die groot is, ook dáár waar men meent onafhankelijk en zelfstandig te denken, en uit hetzelfde hechten aan de letter des Bijbels en uit hetzelfde vooroordeel op dezen gebouwd, zoo als dat nog is aan te treffen, en waarin de bron is te zoeken ook van den haat en de verachting, waaraan de Israëlieten zoo lang ten doel stonden. - De slavenstand was immers in het N. Testament vermeld, zonder dat daartegen een opzettelijk verbod was te vinden. Wat meer was, die zwarten behoorden tot de nakomelingschap van het geslacht van Cham, dat immers was vervloekt in zijn' stamvader, gelijk de vloek van den Heer en Zaligmaker rustte op Israëls nakroost. En zoo moest de arme zwarte door koninklijk besluit en met oogluiking van de kerk en hare leiders, zoowel van het onfeilbare hoofd der Katholieke, als van de voorgangers in de Protestantsche, aan de diepste vernedering en de schandelijkste willekeur worden prijs gegeven. - Men meende immers, gaf althans voor, ‘dat slaven gemakkelijker tot het Christendom waren te brengen dan vrije menschen.’ - Een hoon aan de menschheid, eene verguizing van het Christendom, waarmede men hetzelve als in het aangezigt sloeg, wel mede het sprekendst bewijs, dat de letter doodt, maar de geest alleen levend maakt. Zoo ergens dan op dit punt werd het heilige gemeen, de lichtengel tot een' satan gemaakt. Er was in het Nieuwe Testament als in het Oude van slaven gesproken, zonder verbod om slaaf te zijn of slaven te bezitten; den knechten werd daarin gehoorzaamheid aan hunne heeren bevolen. Het was alles in den regel, en de meester van Douglas kon te regt Bijbelplaatsen in den mond, de snerpende, martelende, doodende slavenzweep in de hand voeren. - De orthodoxie, joodsche als christelijke, heeft te allen tijde de mug doorgezegen en den kemel verzwolgen. Intusschen leeren wij bij zulke tafereelen het zegenen, dat wij zonen werden van een' wat minder orthodoxen, maar daarvoor liberaler en humaner tijd, die ook zijne uitspattingen en misbruiken heeft, doch die niet gewettigd en meer gewraakt. - Men zegge bij die schandtooneelen niet, dat het zeldzaamheden zijn (Zie blz. 17 en 19 van de geschiedenis van Wells Brown). Men zie hoe de Bijbel daar naar de letter wordt gebruikt, naar den geest verloochend, op blz. 51. Daarop ziende, zouden wij sommigen die zich vermeten dat zij vroom zijn, sommige Christenen bij uitnemendheid willen vragen: Moeten wij ook derwaarts weder terug?

Wij kregen tot deze wending aanleiding, vooral door het bijvoegsel op de levensgeschiedenis van Wells Brown, dat eene Philippica tegen het geheele slavenwezen mag heeten, alsmede door de advertentiën in eene andere bijlage, zoo vele openlijke en onbeschaamde getuigenissen van wreede willekeur; maar nog niet zoo tergend als de Extracten uit het Amerikaansche Slavenwetboek. Daardoor wordt de slaaf met een woord ‘beest’ verklaard en gemaakt.

Mogt weldra die smet afgewischt, die vloek weggenomen worden! Kome het rijk der waarheid, des lichts, der vrijheid in Christus weldra ook tot en voor den slaaf! Doe ieder het zijne!

chonia.