De Tijdspiegel. Jaargang 10

[p. 176]

Jezus Christus vooral in eenige trekken van zijn inwendig leven geschetst.

Twaalf Leerredenen, door M. van Staveren, Theol. Doct, en Predikant te Leeuwarden. Te Zutphen, bij A.E.C. van Someren, 1852.

Een bundel leerredenen is thans geene nieuwigheid. Zij verschijnen in zulk een overvloed, dat het bijna niet mogelijk is ze allen te kennen. Menige bundel verschijnt, maar om weldra te verdwijnen, of plaats te maken voor een nieuwen. 't Is een waagstuk om, in onze dagen, een bundel leerredenen in de wereld te zenden, ten minste indien de inkleeding niet beantwoordt aan den smaak, dien velen onzer Protestantsche Christenen in de vaderlandsche kerk, thans hebben. Ondertusschen, wie zal dwaas genoeg zijn, om den opgang welken een bundel leerredenen maakt, tot maatstaf te stellen om er hare waardij naar af te meten? Wat in de romans der laatste jaren veler begeerte bevredigde: piquante zetten, snijdende contrasten, schilderingen waarbij alle zenuwen beginnen te trillen, voorstellingen van deugd en ondeugd, gelijk zij Gode zij gedankt! of niet of uiterst zelden in de werkelijkheid voorkomen, dit alles wordt helaas! thans ook op den kansel begeerd... De leerrede moet zulks bevatten om ‘effect’ te maken; zonder dit, geene voldoening maar verveling enz. 't Is alsof het voedzaam brood verguld moet worden, en in grillige vormen worden toegediend om te voeden. De leerredenen van den Leeuwarder predikant Van Staveren behooren niet tot dit genre. Wie verlekkerd is op hetgeen wij zoo aanstonds noemden, late deze leerredenen rusten; hij zal ze gemelijk ter zijde leggen, indien hij mogt beproeven een enkele er van te lezen. Wij verblijden ons echter dat genoemde smaak nog niet de heerschende is. Nog zijn ze er in menigte, die het kostbaar Evangelie in eenvoudigen vorm wenschen te hooren verkondigen, die het heerlijk zielevoedsel wel keurig maar niet opgesmukt begeeren te ontvangen. Den zoodanigen durven wij de lezing van Van Staveren's leerredenen met vrijmoedigheid aanbevelen. De onderwerpen zijn hoogst belangrijk, al is het waarheid, dat niet alle aan den titel beantwoorden en tot Jezus' inwendig leven betrekking hebben. Men oordeele uit de inhoudsopgave: I. Jezus' naam: Immanuël, God met ons. (Matth. I: 23^b). II. De stichting van het volmaakte Godsrijk, de hoofdwerkzaamheid van Christus op aarde. (Luc. VI: 13). III. Jezus' eerste openbare werkzaamheid, eene profetie van hetgeen Hij ten allen tijde is en doet. (Joh. I: 37-46). IV. Jezus het beeld van den waren godsdienstijver. (Joh. II: 17^b). V. Waarom Jezus, in de meest gewone verschijnselen der natuur, het eerst God als den Vader zag en deed kennen. (Matth. V: 45^b). VI. Jezus de deelnemer in onze aardsche vreugde. (Joh. II: 1-11). VII. Jezus de deelnemer in onze smarten.

[p. 177]

(Luc. VII: 11-17). VIII. De heilige vreugde van Jezus. (Luc. X: 21^a). IX. Jezus' heilige droefheid. (Luc. XIX: 41-44). X. Jezus tot aanhoudenden arbeid, in het Godsrijk geroepen, des Christens voorbeeld. (Joh. IX: 4). XI. Het oordeel der wereld over Christus en zijne zaak. (Joh. VI: 60). XII. Christus ons leven. (Coloss. III: 4^b).

Wil de lezer nog weten, wat, naar ons oordeel, het kenmerkende dezer leerredenen uitmaakt? Wij hebben reeds gezegd wat zij niet bevatten, dat zij niet behooren tot die effect-makende preken welke velen hunkerend begeeren. De vorm, stijl, is over het geheel waardig, niet overladen met epitheta; hier en daar zou eenige meerdere verheffing, vooral aan het einde der leerrede, waar de eischen des gevoels inzonderheid bevrediging verlangen, wenschelijk zijn geweest. Kalm, als eene zacht-vlietende beek, beweegt zich de rede voort tot den einde toe. De inhoud is in allen deele Evangeliesch. Christus overal het middenpunt. Evangeliesch licht is over alle deelen verspreid. Hooge ingenomenheid met den persoon en het werk des Heeren straalt in alle leerredenen evenzeer door. Leven in navolging van, en in gemeenschap met Christus te bevorderen, is het kennelijk doel van den spreker.

Dat dit doel in de vaderlandsche kerk, te midden van velerlei wrijving en onder voortdurende schokken, moge bereikt worden, en dat ook de lezing dezer leerredenen daartoe iets moge bijdragen, is een wensch welken wij vrijmoedig uitspreken.

- B - P.