De Tijdspiegel. Jaargang 9

Een oud liedeken in een nieuw tijdschrift.

In den Recensent, Algemeen ‘letterlievend’ Maandschrift, hebben we aangetroffen, n^o. 3, blz. 159, een oud liedeken van de ‘Avondster’ - ons medegedeeld door den heer D. - Daar oude liedekens, even als oude meubelen, en oude stellingen, weder iet of wat in den smaak komen, is elke bijdrage van dien aard op zijne plaats, ook in een Tijdschrift; - maar dit voortbrengsel van de Avondster is zoo merkwaardig, dat we onze kunsten letterlievende dichters daarop opmerkzaam moeten maken, - een wiegelied voor Christus - telkens met dit referein:

Susa ninne, susa noe,

Jezus' minne sprak Maria toe.

komt achtmaal, dus in elk koeplet terug. - Waarschijnlijk is dit oud liedeken, der vertolking en omwerking waardig gekeurd, uit een bestoven, Katholiek, geestelijk ‘Bloemhof’ of Maria boekje, tot den Recensent, in de maand Maart, gekomen, - en men zal er hier en daar veel poëtische schoonheden in moeten zoeken, die er zeker in verborgen liggen, - voor zekere oogen althans. - Er zullen er zijn, die door dergelijke poëzij wonderbaarlijk worden getroffen, ook als ze lezen:

Zij zette 't kindtjen op heur schoot,

En kuste 't voor zijn mondtjen-rood -

Zoo wel te moe! -

Susa ninne, susa noe,

Jezus' minne sprak Maria toe.

Intusschen dit oud liedeken, - eene dichtbloem, - deelt met de Oden van Horatius en anderen, naar de regelen der kunst, in een hooge, heerlijke eigenschap: dat het einde of het slot klimt, en zich oplost in eene verrukkelijk schoone, poëtische en krachtige ontknooping. - Gelief dus met aandacht de drie laatste koepletten van dit susa ninne-liedeken te lezen:

De moeder maakte 't kindtj' een bad.

Hoe lieflijk dat het daarin zat!

Zoo wel te moe!

Susa ninne, susa noe

Jezus' minne sprak Maria toe.

Het kindtjen pletterde met de hand,

Het water spatte langs den rand;

Zoo wel te moe!

Susa ninne, susa noe,

Jezus' minne sprak Maria toe.

De bonte stier, als de ezelijn

Aanbaden 't zoete kindekijn;

Zoo wel te moe!

Susa ninne, susa noe,

Jezus' minne sprak Maria toe.

Ziedaar de klimax. De slotverheffing in het oude liedeken, waarbij we inderdaad de poëtische vlugt moeten bewonderen! Over het badend en spattend kindeken

[p. 283]

zullen we niet veel behoeven in het midden te brengen; 't is als aan de natuur ontstolen, hoewel wij voor ons, den persoon van Christus, naar onze Evangeliesch-Protestantsche bekrompenheid, liefst niet in dezen toestand - ‘aanbidden.’ - Wat de ‘pletterende hand’ beteekent, weten we niet, welligt eene taalkundige oudheid in het oude liedeken; - maar, voorbeeldeloos stout en dichterlijk is de greep, om den stier en het ezelijn, het - badend en plassend kindekijn - te laten aanbidden! - Op welk eene wijze dit voor deze twee stomme, redelooze gedierten, naar de voorstelling van den ouden en nieuweren dichter, mogelijk is geweest en is geschied, hebben we vruchteloos pogen te ontraadselen. - Zulke geniale slotkoepletten moeten niet vergeten worden; onze Nederlandsche dichters, die bij voorkeur oude liedekens uit het stof oprakelen en rehabiliteren, mogen met dit juweel van het eerste water niet onbekend blijven, - onze Nederlandsche ‘letterlievende’ burgerij, zal zich met dergelijke zeer oude liedekens verrijkt gevoelen, en daardoor de flaauwe, de treurige, de niet Katholiek-Christelijke, de nieuwere verzen van Tollens, van den Bergh, en zoo er meer zijn, ter zijde werpen met een versmadenden glimlach, nu de tijd voor de oude liedekens is herboren. - Misschien, dat vroeg of laat, als de smaak hier meer gevestigd en gelouterd is, en men dergelijke geestelijke en stichtelijke chefs-d'oeuvre, - waaronder dit wiegelied vooral behoort, - met stijgende belangstelling leest, - onze kunstkeurige graveurs ook hier - illustreren: - in dat geval zal het laatste, zoo treffende en verrassende slotkoeplet - ‘de aanbiddende stier en het ezelijn’ - hoogst welkom zijn voor de kunst. - Wij hopen, dat bij deze kleine vingerwijzing, de vertaler of omwerker van dit oud liedeken ons niet in den baard vare, als wij zijn naam niet voluit hebben medegedeeld.

mastigoon.