De Tijdspiegel. Jaargang 9

Doopsgezinde verdraagzaamheid.

Op den 3^den Maart 11. kwam de Recensent, Algemeen Letterlievend Maandschift voor den Tijdspiegel, en deze reflecteerde eene beoordeeling der vertaling van Prof Lange's boekje tegen den kinderdoop, overgezet door Ds. J. Visscher van Utrecht, aanbevolen door S. Blaupot ten Cate, en waarvan beoordeelaar is Ds. S. Hoekstra. Dit Doopsgezinde driemanschap draagt den Jenaschen hoogleeraar met zijn boekje als op de schouders, om hem in ons vaderland eene goede ontvangst te verzekeren, natuurlijk bij de Doopsgezinden; want anderen zullen deze aanbeveling, als getuigenis van partij in hare eigene zaak, niet vertrouwen, hoeveel reden zij ook hebben, om hare nederigheid te erkennen, hare fijne menschenkennis te bewonderen, en zich te verbazen over hare liberaliteit. Want wat de nederigheid betreft - zou zij grooter kunnen zijn dan die van den beoordeelaar, waar hij tegenover Dr. Doedes op de kerkelijke theologen het gezegde toepast: ik tart u, om mij onder die partij één knappen kerel te noemen? Wat de menschenkennis aangaat, - is er fijner uit te denken, om de voorstanders van den kinderdoop te genezen van hunne bezetenheid, dan hen toe te voegen: ‘wie overtuigd is, dat geene zaligheid mogelijk is zonder heiligheid - hij moet wel den kinderdoop als vrucht des bijgeloofs verwerpen;’ en: ‘in een zuiver rationeel Christendom, van mystieke en orthodoxe inmengselen vrij, is kinderdoop een wanklank!’ En eindelijk, welk eene voorbeeldige liberaliteit aan het slot! ‘Is het hem (den steller der beoordeeling, S. Hoekstra) verhaald, of heeft hij het gedroomd?’ (Ik denk het laatste, want als Doopsgezinde heeft hij immers een te rationeel Christendom om ligtgeloovig te zijn op het verhaal, dat hij niet rationeel heeft onderzocht of kunnen onderzoeken). ‘Er zou ergens bij een heidensch volk een paardendoop bestaan. Eene oude godsdienstwet zou voorschrijven, dat men paarden, in de bosschen opgevangen, in zeker badwater moest brengen, waardoor zij van wild tam, en dus leerzaam en voor het gebruik geschikt zouden worden. Doch nu, daar de bosschen geene wilde paarden meer opleverden, was men gewoon de veulens van zijne eigene paarden, terstond na de geboorte, in dat water te werpen, opdat de wilde natuur, die men hun van wege de geboorte toeschreef, al aanstonds week, en zij des te eerder vatbaar werden, om te leeren en den mensch te dienen. Men wist wel niet regt, of de kracht in het water zat, of in de handeling der priesters, of in eene werking van hooger magt; maar men achtte toch het gebruik doelmatig, en bevond er zich wel bij!’

Het zou ons niet verwonderen, dat de

[p. 251]

heer Hoekstra gedacht heeft: ‘Daarom spreke ik tot hen door gelijkenissen, omdat zij ziende niet zien en hoorende niet hooren noch ook verstaan.’ Hij kon zich echter ook hierin vergissen, en de discipelen, die hij voor zich en Ds. Visscher, en die Blaupot ten Cate voor Lange in ons vaderland wenscht, konden hem de verklaring der gelijkenis geven, op deze wijze:

De paardendoop is de doop der heidenen en Joden.

En de oude godsdienstwet is de instelling: gaat heen, onderwijst alle volken, dezelve doopende.

De veulens zijn de kinderen der Christenen.

Die niet weten, waarin de kracht zit, of in het water, of in de handeling, of in eene werking van hooger magt, zijn de verschillende theologische partijen in de ééne algemeene Christelijke kerk, die den doop erkennen.

En de men, die toch het gebruik doelmatig achtte, en bevond er zich wel bij, is de Gereformeerde kerk in ons vaderland.

En de geheele conclusie is: de kinderen van Christenen zijn geen heidenen en Joden; de instelling bedoelt dus hun doop niet. Daar hij echter doelmatig blijkt te zijn, en men er zich wel bij bevindt, wordt hij ook behouden. Kinderen tot jaren van onderscheid gekomen, opmerkende, dat zij niet zijn tamme veulens van vroeger wilde paarden, maar zelven wilde paarden, in bosschen opgevangen, laten zich doopen om van wild tam, en dus leerzaam en voor het gebruik geschikt te worden.

Is dat de bedoeling van den heer Hoekstra, dan danken wij hem voor zijne gelijkenis, wier kracht wij gevoelen, sedert hijzelf ons leerde, dat de Doopsgezinden niet afgezonderd van, en nevens de burgermaatschappij behoeven te leven, maar wapenen dragen, overheidsambten bedienen, dus ook eed afnemen, en alleen datgene behouden uit de stellingen der vaderen, waardoor zij in de burgermaatschappij geene eer missen en geene schade lijden. Zij moeten derhalve leerzaam en voor het gebruik geschikt zijn. Had de heer Hoekstra eene minder piquante bedoeling, zoo bedenke hij het woord van den Apostel: verdraagt de zwakken, vergevende, dat wij ziende niet zien en hoorende niet hooren noch ook verstaan: want het hart dezes volks is dik geworden, en daardoor durft het meenen: ware verdraagzaamheid berust op onderlinge achting van elkanders begrippen.