De Tijdspiegel. Jaargang 8

[p. 232]

Curiositeiten van verschillenden aard, opgedragen aan de lezers van den Tijdspiegel.

I. Het Godsrijk te Urk, of de afgescheidene gemeente op het eiland in de Zuiderzee.

Men heeft opgemerkt, dat de Insulanen, of de bewoners der eilanden, eene zekere eigenaardige zelfstandige kracht ontwikkelen, eene grootere veerkracht, in vergelijking met de bewoners van het vaste land, welligt ontstaan door de afsluiting waarmede de Oceaan hen begunstigt, en waardoor ze meer algemeen een esprit de corps verkrijgen, eene zekere fierheid en nationale hooggevoeligheid. Hoe sterk dit verschijnsel bij onze overzeesche buren, de Britten, aanwezig is, behoeft men niet te verzekeren, ieder weet en ziet dat. - Regeert het oude Albion niet, als uit de verte, met magnetische kracht, in Hindostan? en is het niet merkwaardig als we, op verkleinde schaal, bij onze Insulanen, in de Zuiderzee, eene dergelijke krachtige ontwikkeling, niet van staatkundigen, maar van godsdienstigen aard, terugvinden? Men hoore nu en oordeele, en stemme het ons toe, dat het eiland Urk op groote en zeer groote voorregten mag bogen, die wij en velen met ons, tot onze verbazing, eerst in deze dagen, gedurende de maand Februarij, hebben kunnen ontdekken. - Te Urk bestaat werkelijk het Godsrijk: wie dus vermeent, dat dit rijk nog niet gekomen is, nog steeds in on volledigen vorm, in gebrekkige, menschelijke ontwikkeling bestaat, - wie nog bidt, in den toekomenden tijd: ‘Onze Vader, Uw rijk kome!’ hij schepe zich in naar Urk, en bezoeke dáár de afgescheidene gemeente. - De getrouwe en brave Haarlemmer Courant van den 17^den Februarij dezes jaars, ook van den 25^sten, heeft ons, in eene kostelijke advertentie, die ontdekking aangaande het Godsrijk op aarde medegedeeld, - daar hebben we gelezen: Kerk - Urk: eerst de bekendmaking dat de Afgescheidene gemeente aldaar groote vorderingen had gemaakt, maar, helaas! zoo als dit meer gaat, ook om deze reden, groote geldelijke behoefte heeft (het eene vloeit voort uit het andere) - vervolgens luidt de advertentie eindelijk aldus:

‘De Gemeente is zelf niet in staat de kosten voor een behoorlijk gebouw op te brengen. - Het is daarom, dat wij, met opzien tot Hem die alle harten in zijne hand heeft, een beroep doen op allen, die in de bevordering van het Godsrijk of van de Gereformeerde godsdienst, en het daaraan verbonden heil hunner medemenschen belang stellen,’ enz. enz.

(was geteekend)

(de Kerkeraad der Christ. Afgescheidene Gemeente te Urk)

j. nentjes, V.D.M.

Uit deze belangrijke mededeeling bespeuren wij, tot onze vreugde, dat de Gereformeerde godsdienst der Afgescheidenen, zoo als die te Urk en elders in den lande bestaat, volmaakt eensluidend, of beter, eenzelvig is met het Godsrijk, en dat daar alzoo de verwerkelijking is

[p. 233]

gevonden van den vurigen wensch, waarnaar gedurende 18 eeuwen duizenden hebben gesmacht. - Uitverkoren, volzalig eiland Urk! wij begroeten u met diepen eerbied, en hopen nu, dat de kerk voor het Gereformeerde Godsrijk te Urk zeer spoedig uit de blaauwe golven moge verrijzen, en het hart van allen worde bewogen en geopend, om het nieuwe Sion, midden in de Zuiderzee, in den eigenlijken, letterlijken zin, ‘het hoofd boven water’ te doen houden. - Wij voor ons kunnen intusschen niet begrijpen, waarom de broeders der gewone, alledaagsch - Gereformeerde gemeente, zich niet ten spoedigste in het Gereformeerde Godsrijk laten opnemen, - en waarom zij hun kerkgebouw niet dadelijk hebben aangeboden om de Sionieten op te nemen, - zoo iets is zeer ongeoorloofd, tenzij men aanneme, dat de gewone - Hervormde broeders op het eiland niet overtuigd waren, dat het Godsrijk werkelijk onder de Afgescheidene broeders ware gekomen, en uit den hemel juist op het eiland - Urk - nedergedaald. - Welligt dat er meerderen zijn, die het aanwezen van Gods rijk, naar Christus' woord en geest, evenmin te Urk als bij andere Afgescheidene gemeenten vinden, en die dus de stoute, krachtige, fiere heldentaal van den Urkschen kerkeraad met groote verbazing hebben gelezen; - maar lieve beste mensch! al zijt ge al of niet Gereformeerd, zouden de Afgescheidene Gereformeerde Urkenaars dan niet weten, wie ze zijn? - Zouden ze zich zoo ongehoord hoogmoedig een voorregt aanmatigen, dat wij allen ootmoedig en nederig af bidden? Ziet, de zaak is van te veel, en te groot belang om maar zoo blaauw blaauw te laten. - Wij wensch en daarom opregtelijk, dat bij eene der eerstvolgende groote algemeene predikanten-vereenigingen b.v. te Amsterdam, Utrecht, of Arnhem, eene commissie uit verschillende predikanten bestaande (Gereformeerden, Lutherschen, Doopsgezinden, Remonstranten, enz.) gekozen en gemagtigd worde, om het Godsrijk op Urk te onderzoeken, en te zien wat er van de zaak is. Mogelijk wordt daar die vrede, dat licht, die liefde, die waarheid, en die eenstemmigheid ge vonden, welke elders ontbreken! Mogelijk is het eiland Urk, en zijn de afgescheidene Urkenaars geroepen, om in de geschiedenis der Christelijke kerk, in de tweede helft der negentiende eeuw, eene groote rol te spelen, of beter gezegd (dat woord viel daar leelijk uit de pen), eene groote rol te vervullen, en als in een stralengloed, eene waterzon, de stralen van het Gods rijk over onze provinciën uit te breiden, alom heen, ja zelfs van Urk tot in de gehoorzalen der hoogescholen te Leyden, en Groningen, waar, zoo als men zeer bepaaldelijk onlangs heeft gezegd: ‘het Christendom in het slijk wordt gesleurd.’ In allen gevalle is het te wenschen, dat mannen, die aan het hoofd der Gereformeerde kerk staan, zoo als de Hoogleeraar Scholten, te Leyden, en de Hoogleeraren Hofstede de Groot en Pareau, te Groningen, zich de moeite geven, om in persoon naar het uitverkoren Urk te gaan of te varen, en met den Wel Eerw. Heer Nentjes met de zijnen, het groote verschijnsel, het Godsrijk in de Gereformeerde kerk, onderzoeken, terwijl wij alsdan, bij eene groote synodale vereeniging, het verslag van een dergelijk kerkbezoek met dankbaarheid zullen aannemen, tevens den wensch te kennen gevende, dat onder de leden der commissie van onderzoek een paar mannen, wij denken hier aan de Wel Eerw. heeren Steenmeijer, te Arnhem, en zijn ambts-

[p. 234]

broeder de Keijser, te Noordeloos, niet mogten vergeten worden!

II. Wat er van een tenorzanger in de negentiende eeuw vereischt en gewacht wordt?

De Maatschappij tot bevordering der Toonkunst heeft getoond, dat zij het rijk der toonen krachtdadig wil en kan beschermen, en veredelen, en niet minder dan f 800 's jaars uitgeloofd, als toelage gedurende drie jaren, voor een jeugdigen tenorzanger, om zich verder te bekwamen. Zulk een programma snijdt hout, en wie onder de lezers van den Tijdspiegel, en alle andere brave menschen, die voor Polyhymnia eene warme liefde koesteren, wie zullen dezen maatregel niet (zoo als men altijd zeer overdragtelijk en poëtisch zegt) toejuichen? Maar, als nu het programma, 1 Januarij 1851, zulke geweldige eischen aan de toekomende tenorzangers doet, vermeenen wij met al de mogelijke bescheidenheid, dat men hier naar een witte raaf zal zoeken, en de adspiranten (de hijgenden naar de f 800, al te plat vertaald) niet zal aanmoedigen, maar afschrikken; want men eischt niet minder dan negen eigenschappen bij den tenor, van letter a tot l, waaronder:

b.	Gemeenzaamheid met de gronden der Fransche, Hoogduitsche en Italiaansche talen.
c.	Algemeene begrippen omtrent schoonheidsleer, in verband met wijsgeerige zielkunde. (Aesthetica en Psychologie.)
d.	Bekendheid met de klassieke Dichtwerken van Nederland, Duitschland en Frankrijk.
g.	Algemeene voorstellingen omtrent de bewerktuiging (Anatomie), klankvorming (Physiologie) en gezondheidsleer (Hygiène) van de menschelijke stem!! -

Op eenmaal wordt onze vrees en bekommering voor den toekomenden tenorzangmeester getemperd, ja geheel weggenomen, toen de ophelderende noot (noten zijn kostelijke zaken, ook in programma's) ons leerde, dat ten opzigte van al deze punten ‘geen uitgebreider kennis verlangd wordt, dan uit ieder goed Handboek te putten is,’ en daardoor verschijnen de dreigende voorwaarden, die zoo geleerd klinken, in een zeer mild en bemoedigend licht. Maar waarom dan uit menschelijkheid voor den benaauwden adspirant den titel en prijs van het Handboek niet mede genoemd? dan ion men zich met de verlangde hoofdstukken bij tijds bekend maken, en het geheugen ten minste oefenen, om de ‘uitgebreide kennis’ te bewaren? Men pleegt immers bij de prijsvragen der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen op die wijze een' securen wegwijzer te plaatsen, voor de concurrenten, om niet te verdwalen? Welligt zal het dus met het examen in de verschillende talen, in de aesthetica, psychologie, anatomie en physiologie, zoo verbazend scherp niet toegaan, en wij zouden kunnen denken (als het niet te ver gezocht ware) aan het staatsexamen, zoo als dit in van Lenneps! Holland - juist niet al te geestig, marr handtastelijk genoeg - is geschied. Waarschijnlijk zal bij den wedstrijd, de omvang en vorming van stem wel op den voorgrond komen en blijven en blijven moeten, en de theoretische kundigheden, volgens het Handboek, daaraan dienstbaar gemaakt worden. Als het intusschen plaats grijpt, dat genie, beschaving, en aanleg, zich vereenigd in één persoon aan den be-

[p. 235]

oordeelaar presenteren, zullen allen zich met ons verheugen, eenen goeden tenor in dezen armen zangers-tijd te begroeten. Wij wagen niet te beslissen, welk een invloed nu reeds het programma van 1 Januarij 1851, op de stembuiging, en de dagelijksche chromatische zang-, taal- en declameer-oefeningen van vele Nederlandsche jongelingen, onder de 25 jaren, zal gemaakt hebben en maken zal, en hoeveel geurige vruchten of Vrugten door den gloed van 800 verwarmende zonnestralen meer en meer rijp worden gestoofd. Wij wenschen eens te kunnen mededeelen: het programma, met gevolge van dien, heeft werkelijk gezegevierd:

arnulfus.