|
| |
Programma van voorwerpen, geschikt voor de tentoonstelling te Londen, mei 1851.
(Humoristisch-Politisch-Philanthropisch-Satyrisch.)
Let him go on, he takes his own way.
....
In de vooronderstelling, dat de redactie en de lezers van dit tijdschrift niet onverschillig zijn, aangaande de eerste en naderende reusachtige expositie in Engelands hoofdstad, hebben we ons in het belang der menschheid, in dat der verbroedering der volkeren, en niet minder in betrekking tot het zedelijk en stoffelijk heil van ons dierbaar vaderland, eene proeve veroorloofd, wier uitslag intusschen nog eenigzins twijfelachtig is. Onder de duizend en nog eens duizend voorwerpen, die naar de monster-expositie zullen stroomen, kunnen er velen zijn, die enkel tot het gebied der weelde, der menschen-vernietiging, der geheime ontzedelijking behooren; wie derhalve zijnen tijdgenoot opmerkzaam weet te maken op nuttige en noodige zaken, verligt een goed werk, en zijne poging mag ten minste erkend worden. Ons volgend programma, dat later zal worden voortgezet en telkens verbeterd, lokt welligt dezen of genen uit, die met ons in het heil der menschen belang stelt, om soortgelijke ontwerpen bij tijds mede te deelen, en ze, even als wij, te onderwerpen aan het oordeel van onpartijdige en kundige beoordeelaars. Wij wenschen opregtelijk dat de moeijelijkheid en het vreemde, aan eenige der hier onder opgenoemde voorwerpen, werktuigen, enz. enz. eigen, den waren menschenvriend niet afschrikken, om onzen voorslag ten minste in vriendelijke overweging te nemen, en later een gemotieveerd oordeel over het al of niet uitvoerbare, aan de redactie van dit Tijdschrift in te zenden. Wij leven immers in eene eeuw, waar weldra niets meer het bijvoegelijke naamwoord onmogelijk zal dragen, en de levendige overtuiging daarvan maakt het ons tot een' zedelijken pligt, om thans dit programma bij tijds te openbaren, waarvan wij ons ten minste eenige goede vruchten beloven.
| |
| |
| |
Programma.
A. Modellen op verkleinde schaal. 1/1,000.
1.
Ten gerieve der landverhuizers eene stoom-ark met toebehooren, van 2000 à 3000 paardenkracht, geschikt om eene geheele provincie tegelijk naar het land van belofte dezer eeuw, Amerika, over te brengen, benevens hun roerend goed, vee en huisraad, gebouwd naar het model, dat vader Noach vervaardigde; als galjoen de welbekende duif niet den olijftak in den mond, geslagen van Amerikaansch goud.
2.
Eene door stoomkracht werkende machine, naar de beweegkracht van den Leeghwater ingerigt, maar ten minste tienmaal zoo groot, geschikt om de goudbergen, te Californie, te doorboren en uit elkaâr te doen springen, waarbij een eigenaardig werktuig gevoegd zij, om de goudstoffen dadelijk in verzekerde bewaring te stellen, en voor geweld en list te beveiligen, gepatenteerd en geoctroijeerd voor Nederland bijzonder, verzekerd voor zeegevaar.
3.
Een miniatuur onder-water-electro-galvanische Telegraaf, zoo als die gelegd zal en kan worden van Liverpool naar New-York, en van daar over land naar San-Francisco, en vervolgens onder zee heen naar Hong-Kong, beveiligd tegen storm, klip en zeegedrochten, en genaamd: de groote onderaardsche Palmerston.
4.
Eene vergaderzaal voor de toekomende leden der groote toekomende Europesche republiek, alwaar voor zes à acht duizend vertegenwoordigers ruimte is: de akoustische gehoorleiding moet niets te wenschen overlaten, en de metalen klok van den president, eenige centenaars zwaar, gemakkelijk kunnen worden getrokken en geluid door eene lijn, bevestigd aan of bij den presidialen stoel, daarnevens de plannen voor eenige kasernen, aan het gebouw aansluitend, en geschikt om een paar maal honderd duizend man linietroepen te consigneren.
5.
Eene wereldkaart, van ten minste honderd voeten oppervlakte, voorstellende, buiten al de bekende stroomen, steden, dorpen, gehuchten, burgten, pachthoeven en aardappelenvelden der bekende aarde, alle denkbare, nog niet geprojecteerde en geoctroijeerde spoorweglinien, alsmede de nieuwere indeelingen der opkomende, en de omtrekken der verdwijnende volkeren; waarnevens de marschrouten van Rusland naar Frankrijk, veel verbeterd sedert 1812, kunnen gezien worden, en de koninklijke en keizerlijke lustsloten, die tot toekomende congressen zullen kunnen gebezigd worden, bepaaldelijk geschikt voor de diplomatische zalen en bureaux.
6.
Een luchtwerktuig à la Petin of opvolgers, eindelijk het vraagstuk der bepaalde luchtvaart oplossende, en geschikt voor de atmospherische luchtdienst, boven ons werelddeel: schets der stations- | |
| |
gebouwen, tarief der vrachten, berekening der gasuitgaven en der gasontploffingen, benevens de luchtvaart-levensverzekeringen, van station tot station, voor de reizenden, in, door, en boven de wolken, de luchtvaartlinien te beschrijven en te bepalen, naar ooijevaars- of zwaluwenvlugt.
7.
Een ruim en behoorlijk ingerigt gebouw, voorzien van tuinen, parken, volières, hooge muren, billard- en leeskamers, bepaaldelijk geschikt voor de toekomende op non-activiteit gestelde, voortvlugtige koningen, hertogen en ministers, met twee aangrenzende vleugelgebouwen, voor uitgewekene volksmannen en volksleiders, voorzien van al die gemakken, waarop een onttroond emeritus-souverein billijk aanspraak mag maken, liefst naar hedendaagsche antiekmoderne Engelsche bouworde, met gecrenelleerde torens en opene vakken, voor de respectieve wapenborden der souvereinen, onder luifels, om voor weêr en wind bewaard te blijven.
8.
Eene bewaarschool voor de kinderen, uit den hoog aanzienlijken, bijzonderlijk adellijken stand van het mannelijk geslacht, tusschen de 18 en 24 jaren, alwaar eene ruime zaal voor speeltafels en roulette, eene moderne opera-zaal, met ingebouwde geslotene cellen voor de danseressen, eene buiten-manège, en eene bank van leening; men verlangt de hoogte van den buitenmuur, om de kinderen het ontvlugten te beletten, niet onder de dertig voet hoog.
9
Eene enorme, maar juist werkende weegschaal, om gedurende de twee eerstvolgende eeuwen, de souvereiniteit van den vorst en van het volk af te wegen; de balans zal te St. Petersburg moeten gemaakt zijn, de beide schalen in Frankrijk en Pruissen, terwijl de naauwkeurigheid van het onmisbare werktuig gewaarborgd moet worden door de beide presidenten van Frankrijk en Amerika, voorts geoctroijeerd door de heeren Metternich, Thiers, Guizot, Palmerston en Thorbecke.
10.
Een tooverlantaarn met beweegbare glazen en figuren, kolossaal en groot genoeg, om de omgekeerde voorwerpen uit de kabinetten der vorsten naar andere vorstelijke kabinetten in het duister over te brengen, en van dien omvang, om aan het volk, bij gelegenheid van troonrede en nieuwe wetsbepaling of belasting-stelsel, eene onderhoudende en nuttige avondvertooning te geven, eene soirée populaire et amusante.
11.
Een schrijftafel, met kunstmatig raderwerk, en verborgene veeren, voor den staatsman of minister, waar hij voor gezeten, telkens in de vingeren, de armen of de beenen, een' rheumatisch, zedelijk pijnlijken druk gevoelt, waar hij der vorsten of der volkeren regt verkort, of alleenlijk met cijfers en systemen, het land regeren en redden wil.
12.
Een piano-forte van ten minste 40 of 50 octaaf breedte, waarvoor al de beroemde componisten van deze eeuw, tegelijk naast elkaâr kunnen ge- | |
| |
plaatst worden, en hunne meesterstukken gezamenlijk unisono componeren, liefst een Broadwood, de zangbodem van massief goud, de hefboompedaal voor eenen afzonderlijken pedaaltrapper alzoo ingerigt, dat door een kunstmatig werktuig de voeten der componisten, als zij zich onderling willen trappen of schoppen, dadelijk bedwongen worden.
13.
Een gewaarborgde brandkast, met geheime sluiting, in den krater van een vulkaan, b.v. de Etna, tienmaal beproefd in het vuur, waarin de schuldbrieven van eenige rijke bankiers bewaard kunnen worden, mitsgaders die van eenige eerlijke Staten, b.v. Spanje, om de stukken gedurende de eerste eeuwen ongedeerd en onbetaald te bewaren, - de sleutels te leggen in een verzegelde kist, op den hoogsten top van den Montblanc, onder de sneeuw.
14.
Een model van een uitgebreid park en lustplaats, geschikt voor de hoofdsteden van Europa, alwaar de geheele bevolking, met die der aangrenzende provinciën, kan zamenvloeijen; de zalen alzoo in te rigten, dat de boomen en gewassen het muurwerk vervangen; de verlichting, met vlammend, uit den grond opborrelend Bengaalsch vuur; de fonteinen, hier geurig water, ginds Champagne, en Portwijn opspuitende; terwijl het orchest, in de toppen van een hoog eikenwoud geplaatst, in beweegbare, met gas verlichte luchtballons gezeteld, zonder gevaar binnen het park heen en weder kan zweven.
15.
Eene telegraphische linie, die onder den grond, al de vorstelijke huizen en kroonen verbindt, en in één grooten telegrafenzenuwknoop vereenigd, te zamenloopt te St. Petersburg, te Londen en te Weenen, en weder van daar, onder den geheelen aardbodem voortkronkelt (boa-constrictor.)
16.
Een kolossaal stoomschip, met toebehooren, en volmaakt geschikt, om de bevolking eener ontevredene of oproerige provincie of landstreek in massa op te nemen, en met versnelde vaart, beveiligd voor het vuur uit vesting of artillerie-park, naar de Antilles of naar Australië heen te voeren; de kajuit ruim genoeg voor een paar dozijn politieke advocaten, diplomatische volksmannen, met de noodige tonnen gouds voorzien, om eene nieuwe wereld te improviseren.
17.
Eene juist werkende snelschrijvers machine, zoowel voor politieke vergaderzaal der constitutionele landen, als tevens voor de kerken geschikt, alwaar de trillende luchtstroom, de klanken en woorden der sprekers dadelijk in naturâ worden opgevangen en afgedrukt, en de geheele rede letterlijk, met alle denk- en taalfouten, wordt vastgehouden en opgeteekend op dezelfde wijze, als de daguerreotype de lichtstralen opvangt, - dit werktuig dient gebrevetteerd, en dadelijk na de expositie, algemeen ingevoerd.
18.
Eene groote en beweegbare daguerreo- | |
| |
type, welke de houding en de gelaatstrekken van eene geheele bevolking allergetrouwst afteekent, op den oogenblik als een vorst geboren of gestorven is, zoodra eene troonrede is uitgesproken, zoodra eene nieuwe wet is gepromulgeerd, waarvan de talrijke afdrukken, voor de regerende Vorsten, en mede-regerende ministers, op staatskosten, dus gratis, te bekomen zijn.
19.
Eene eigenaardige exerceer-machine, ten minste tien vierkante mijlen groot, die, op een effen heidegrond uitgespreid en behoorlijk geordend, met stalen punten en koperen schroeven voorzien, dadelijk eenige duizendtallen rekruten met geweer en wapens uitrust, en in die mate, souple, beweegbaar, rekbaar van leden maakt, om bij eene naderende menschenslagting, aan al de billijke eischen van den opperbevelhebber op het kommando te kunnen voldoen, waarbij het electro-galvanismus op hoofd, hart, en arm toegepast, van groot nut zal blijken te zijn.
| |
B. Voorwerpen of werktuigen, in natuurlijke grootte.
1.
Een diplomatisch kompas, waar de naald steeds naar die hemelstreek heenwijst, waar het meeste voordeel te behalen, en de minste tegenkanting te verwachten is; de miswijzingen komen op rekening van een verantwoordelijk ministerie.
2.
Een time-keeper, voor welks onfeilbare uur-aanwijzing de vervaardiger tot aan het jaar 2051 borg staat, en bij zijn allerwaarschijnlijkst afsterven, zijne kinderen of kleinkinderen en erfgenamen in regten betrokken kunnen worden, als het werktuig eenige seconden begint af te wijken.
3.
Een rustbank, onzigtbaar geaetheriseerd, voor onuitputtelijke dichters, altijd vaardige snappers, schatrijke, domme renteniers, en onhandelbare recensenten.
4.
Een draaibank, die met verborgen raderwerk zelfstandig werkt, waarop men theologische, natuurkundige, en staatkundige stelsels, naar den geest des tijds, kan besnoeijen en verdraaijen.
5.
Een mekanieke kunsthoed voor een ondergeschikt onderdaan of ambtenaar, die van zelfs van het hoofd afgeligt wordt, en wel zeer diep, als er één, twee of drie kruisen op de borst, voorbijwandelen, en slechts even opgetild wordt, als er een eenvoudige zwarte rok voorbijgaat, - bewoont de eigenaar eene burgerlijke buurt, dan sluiten zich van zelfs twee koperen keelbanden onder de kin vast.
6.
Een handhoek voor alle toekomende ontdekkingen tot aan de 23ste eeuw, met uitslaande platen en de portretten en facsimilés en levensbeschrijvingen der aanstaande geniën, van 1950 tot aan 2150.
7.
Eene treurmachine voor ontroostbare
| |
| |
weduwen en wanhopende erfgenamen, om bij de begrafenis en testamentopening, het gelaat behoorlijk eenige lijnen uit te rekken, en eenige tranen uit te persen - voor alle rouwwinkels onmisbaar.
8.
Eene wonderdadige galvanische ketting, voor schijndooden geschikt, mits na den vijfden dag na het afsterven te bezigen, en tevens voor de honderdjarigen, om zich te verjeugdigen, en voor teringachtigen, om ze binnen drie weken radicaal te genezen en met nieuwe longen te voorzien.
9.
Eene draagbare miniatuur-bibliotheek, al de oude klassieke en al de nieuwe romanschrijvers behelzende, met volstrekt onleesbare letters gedrukt, en zaamgevat in een marokijnen zak-etui, met bijgevoegden zak-mikroskoop.
10.
Een speeluurwerk, in den vorm van eenen gouden geëmailleerden weerhaan, met uitgespreide vleugels, 't welk alleenlijk door den atmospherischen invloed de volksliederen van zelf speelt, zoodra men de verschillende landen nadert en bereikt, b.v. aan de Seine, de Marseillaise; aan den Amstel, het Wien Neêrlandsch bloed; aan de Theems, God save the King, en te New-York, Yankee doodle! Behoeft nooit opgewonden te worden, speek altijd van zelf.
11.
Een paar kunstlippen, van rozenrood fluweel, die over de vleeschen lippen kunnen getrokken worden, als noodzakelijke en beveiligende werktuigen voor de eeuwige liefde- en vriendschapsbetuigingen, voor den diplomatischen kus, en bij het afscheid van dierbare betrekkingen, gepatenteerd voor al de galanteriewinkels en verkoophuizen.
12.
Een kunstduim en twee voorste vingers aan de regterhand, welke door verborgene machinerie dadelijk die bewegingen maken, welke er vereischt worden voor de schrijvers, als zij recensien voor den broode, of gedichten op hoog bevel moeten schrijven; dit werktuig moet voor alle handen worden bereid, mits die lenig en rekbaar genoeg zijn van nature.
13.
Eene goocheltafel, waaruit om de tien jaren telkenseen nieuw wijsgeerig stelsel, eene herziene grondwet, eene verbeterde constitutie, een nieuwe dichtbundel, en een nieuw mode-journaal verschijnt. Het geheim der uitvinding moge eerst na tien eeuwen geopenbaard worden.
14.
Een kostbare kunstbril om de waarheid en de logen, den huichelaar enden waren vriend te onderscheiden en te ontdekken, geschikt voor alle zwakke en kortzigtige oogen, ook in Nederland.
15.
Een reiswagen, waarin een verwarmingstoestel en gasverlichting, eene kleine marionetten-opera, benevens aan de vier hoeken de vereischte daguerreotypen, een speeltafel, rustbanken, een kabinetorgel en bibliotheek, ingerigt voor eene reizende adellijke familie.
| |
| |
16.
Een regenscherm (parapluie) van die gestalte, vorm en kracht, om, opgeheven nu als parachute, dan nederwaarts gekeerd als kleine zeilboot, op de binnenwaters gebruikt te kunnen worden, waarvan de knop eene volledige reis-cassette bevat, en de stok een' voldoenden nacht- en dag-kijker - voor reizigers.
Spiritus Asper en Lenis.
|
|
Auteursrechtvrij