hij allen oplegt en dat zelfs in karakters als dat van Robek.
Aandoenlijk is de schildering van Elizabeth's ligchamelijken en van haar zielstoestand in den avond haars levens. Gij vraagt uzelven af: hoe is het mogelijk? is dat die magtige heerscheres van Albion, die oude, zwakke, neêrgebogen, levendige schim tusschen al die kussens?....
En die vrouw was eens zoo magtig, zoo groot!....
Helaas! Leicester was er niet meer.... Essex was op 't schavot gevallen, en met zijn dood, het gevolg van zijn opstand en verraad, was haar de hartader doorgeslagen. Dat was dan 't loon van alles wat zij aan hem gedaan had en voor hem geweest was.
Het tweede deel vangt aan.
Jacobus is op den troon.
Niet het oude paleis van Westminster maar het buitengoed Drystoke, op de grenzen van Rutlandshire en Northamptonshire - niet de oude Elizabeth, maar de lieve, vrolijke, jeugdige gade en moeder Evelina Mulsho gehuwd met Sir Everard Digby - zietdaar het tooneel en de sujetten die gij te zien krijgt.
Wat het eerste schitterend en verblindend was, is hier aanlokkelijk, is boeijend.
Gelijk in 't eerste een pater Darcy in Westminster, zoo treedt hier op Drystoke Robert Catesby op als... de oorzaak der ellende, die alle vreugde, alle geluk verwoest. 't Stond bij hem vast, het tegenwoordig, hem hatelijk bestuur, moest vallen. De vrede met Spanje, waar men voor de Roomsche kerk, vooral de heethoofdige partij, zooveel voordeels van verwacht had, was geteekend, en met dien vrede was alle vooruitzigt op vervulling van hare wenschen geweken.
De schandelijke, helaas! maar al te schandelijke mishandelingen, dier kerk van de zijde der protestanten aangedaan, wakkerden den geest der verontwaardiging en wraakzucht aan.
Helaas! van beide zijden vergat men den stichter des Christendoms. Robert Catesby dorst naar bloedige wraak en zijn besluit is:... met één slag den koning en 't parlement te vernietigen, en zijn kerkpartij te doen zegevieren.
Gij huivert er van als gij den wraakzuchtigen geestdrijver dat heilloos plan aan zijn vriend Winter hoort mededeelen, waartoe deze om zijns vriends wille toetreedt; terwijl later John Wright, Guido Fawkes, Thomas Percy, Robert Keyes, zoon van een protestansch geestelijke en eenige anderen, nog zich bij hem voegden.
Doch waartoe verder?... Hoe de afloop der vreesselijke conspiratie was is bekend. De vijfde November 1605 bestemd om bij de opening van 't parlement alles door buskruid in de lucht te laten vliegen, liep gelukkig ten einde en de raadslagen der misdaad waren verijdeld, terwijl de ongelukkigen en rampzaligen, voor zooverre zij niet reeds gestorven waren, later op een huiveringwekkende wijze op het schavot stierven. Ook Pater Darcy deelde hun lot. Al kon men hem bepaald geen zamenzweerder noemen, hij wist van de zaak, en zijn leer en zijn gedrag mogen de oorzaken van alles genoemd worden.
En nu ons oordeel over 't werk.
Onze Engelsche Schrijfster is bekend, is gevierd - en teregt. Was zij het niet, dan was dit werk alleen toereikend om haar als echte, rijkbegaafde romancière te erkennen. In 't schilderen van personen, karakters, huis, hof, natuur en kunst, wekt zij bewondering. Hartstogten en aandoeningen geeft zij zoo juist, zoo na-