De Tijdspiegel. Jaargang 6

De eigendom en het socialismus.
Een woord aan den heer Mr. W.R. Boer.

Du choc des opinions jaillit la verité.

In nommer 9 van de Gids, over het vorige jaar, komt een artikel voor van uwe hand getiteld: Frédéric Bastiat en de Socialisten, - hetwelk veelzins, met mijne, ofschoon misschien niet genoeg diepe inzigten, in de staathuishoudkunde, overeenstemt. Ik erken gaarne de meerdere consequentie en stelselmatigheid, en den grond van ervaring der staathuishoudkundige wetenschap tegenover het meer theoretische van het socialismus, maar wil ook niet dadelijk den philanthropischen bodem van dit laatste voorbij zien. - Ik geloof ook, dat beide, voor het tegenwoordige zeer vijandig tegen elkander overstaande, allengs meer zullen verbroederen, en de dwalingen en uitersten, die in beide worden aangetroffen, eindelijk zullen worden opgelost, en de waarheid als één zal te voorschijn treden. - Die tijd is nog verre... maar hoeveel tijd heeft niet alle waarheid, op dit ondermaansche, noodig om te ontkiemen, te groeijen, vruchten te dragen, en die gerijpt.

In het door u behandelde onderwerp, komt de eigendom ter sprake. De eigendom, welks onschendbaarheid dagelijks wordt aangerand, en die door Proudhon en de zijnen als diefstal en niets anders wordt uitgekreten.

Als opgevoed en levende in eene maatschappij, waar ik den eigendom als heilig heb leeren beschouwen, kan ik mij niet op een onzijdig terrein plaatsen, om onbevooroordeeld te beslissen of de eigendom onschendbaar is, dan diefstal. - Ik beschouw hem tot heden nog onschendbaar.

Maar, en hier nader ik het geschilpunt waarover ik zoo gaarne eenige inlichting wilde ontvangen, bij uwe verdediging van de onschendbaarheid des eigendoms, tegen de socialistische en communistische leer zegt gij: ‘eigendom is niets anders dan: de toeeigening, tot regt verheven door den arbeid.’ Eigendom is eerst, en dan komt de wet die den eigendom beschermt, en zooveel noodig regelt: De socialist zegt: De wet eerst, en dan de eigendom die door haar wordt gegeven of ontnomen.

Maar aan deze door u als economist gegevene definitie: ‘eigendom is niets anders dan de toeeigening tot regt verheven door den arbeid.’ wordt gijzelf inconsequent in hare gevolgen, terwijl, indien deze beschuldiging ongegrond is, het vermoeden van inconsequentie toch uit uwe woorden wordt geboren.

Uit de definitie moet, consequent geredeneerd, naar het mij toeschijnt, voortvloeijen. ‘Derhalve is alle eigendom, uit erfopvolging, onbestaanbaar.’ Want de

[p. 22]

erfopvolging is totaal strijdig met de definitie van eigendom zooals gij die geeft, want, zoo de eigendom eerst tot regt kan worden verheven door den arbeid, dan heeft waarlijk erfopvolging geen aanspraak op dien naam. - Waarop is dan dat regt van eigendom op de geerfde goederen, zooals wij dat kennen, gegrond? Op de wet? De wet kan ontnemen en geven. Derhalve moet de eigendom uit erfopvolging geboren geheel precair genoemd worden, en niet in de natuur gegrond. In plaats echter dat gij deze redenering laat volgen, zegt gij eenige bladzijden vroeger: ‘Men weet dat Babeuf verkondigde enz:’ ‘en dat zijn zoogenaamd Decret économique alle erfopvolging afschafte, mede volgens velen een der meest gehate middelen, om eene eeuwige ongelijkheid en nadeelige ophooping van kapitalen te bewerken.’

‘Het is bekend, hoe Saint-Simon en zijne volgelingen dezelfde leer huldigden, en die door afschaffing van het bijzonder erfregt ten uitvoer wilden brengen, terwijl Robert Owen in Amerika eene maatschappij poogde te stichten, waar de verwezenlijking van dit beginsel tot hare onmiddellijke oplossing leidde.’ Dat overigens het erfregt niet op natuurregt rust is bijna zeker. Reeds Montesquieu leerde het in zijn Esprit des Lois, als hij (Livre 26 chap: 6) zegt: ‘Nourrir ses enfans est une obligation du droit naturel, leur donner sa succession est une obligation du droit civil ou politique.’

Zoo men voorts nagaat dat bij onderscheidene volkeren, vaak de wetten daartoe strekten om de bezittingen meer gelijkelijk te verdeelen, als de akkerwet der Romeinen, het jubeljaar der Joden en eenige wetten van Lycurgus, en de erfopvolging zeer dikwijls vrij willekeurig werd geregeld, uitgebreid of beperkt en belast, - dan zal men ook de gegrondheid van het gezegde van Montesquieu, en met hem zoovele anderen, moeten erkennen, en de erfopvolging bijna niet dan, als door de willekeur van menschen, en dus ook der wetgevers daargesteld, moeten aannemen.

Klemt gij u vast aan de definitie van eigendom, dan is het, dunkt mij, noodig - doch ik wil gaarne van dwaling overtuigd worden - dat gij de erfopvolging als eene onregtvaardigheid veroordeelt, - eene onregtvaardigheid gepleegd ten aanzien der kinderen van den arme, tegenover die des rijke; - en verklaart: dat de erfopvolging tegen de staathuishoudkundig gegevene eigendomsdefinitie aandruischt... eindelijk, dat het beweren der socialisten, die de erfopvolging bestrijden, niet ongegrond te noemen is.

Wij hebben wel eens gehoord dat de eigendom en dus vooral ook de erfopvolging strekte ‘à perpétuer la famille,’ maar hoe kan ik zulks rijmen met het voortduren, of het blijven bestaan van de familie des armen. - Indien daartoe de erfopvolging noodig is, ontbreekt dit gansch bij hem en verkeert hij weder alleen in den toestand die zijn leven zoo ellendig maakt. - De woorden van L. Blanc behelzen dan de waarheid als hij ter bestrijding van het gezegde van Lamartine: La Societé en constituant toute propriété a trois objets en vue: rémunerer le travail, perpétuer la famille, accrôitre la richesse publique uitroept: ‘Pour ce qui est de perpétuer la famille, si c'est par la propriété qu'elle se perpétue, la famille des non proprietaires ne saurait donc se perpétuer et la phrase de M. de Lamartine doit être modifiée de la sorte: ‘la société en constituant la proprieté a eu en vue de perpétuer

[p. 23]

la famille des uns et d'empêcher que celle des autres ne se perpétue.’

Ziedaar het voornaamste punt, waarop ik bij de aandachtige en herhaalde lezing van het bovengemelde artikel stuitte, kortelijk medegedeeld, en zoo ik hoop duidelijk genoeg om begrepen te worden.

Misschien zijn er meer, die even als ik, omtrent deze zaak geene voldoende oplossing hebben kunnen vinden, en dan zoude het in allen gevalle aangenaam zijn, eenige inlichting van den kundige vertaler van Frédéric Bastiat's staathuishoudkundige drogredenen te ontvangen, tot het geven van welke ik de vrijheid neem hem beleefdelijk uit te noodigen.

Een verzoek ten slotte, indien dat noodzakelijk is. Beschouw mij niet als communist, socialist of economist, maar als iemand die gaarne het goede wil, dat in iedere wetenschap ligt opgesloten, en zich daarom vrijelijk boven partijnamen verheft.-

verax.