De Tijdspiegel. Jaargang 5

De huisvriend.

Gemengde Lektuur voor Burgers in Stad en Land, verzameld door J.J.A. Gouverneur. Te Groningen, bij C.M. van Bolhuis Hoitsema. Vijfde Deel.

Wij bezitten onzen Huisvriend nu reeds sedert geruimen tijd en mogten hem zijne bezoeken onafgebroken zien voortzetten. Bleef het met sommige bij de enkele vraag of zij ook belet zouden doen; staakten andere na korte aanraking het verkeer; hij komt geregeld en vindt deur noch oor gesloten. Trouwens over het geheel verdient hij dat men hem vriendelijk ontvangt, en weet hij zijn discours, indien al niet altijd even interessant, dan toch onderhoudend genoeg in te rigten. Er is bij hem veelheid en verscheidenheid te ontmoeten; gezwegen van zijn fatsoenlijk voorkomen, waarmede wij geen enkel woord in strijd hebben gevonden. Vooral weet hij dat, wat hij in den vreemde verneemt (‘Uit den vreemde’ zegt hij immers bl: 3), wat het Noorden en naburiger land hem aanbiedt, getrouwelijk en in goeden vorm weder te geven. Wij zien hem meestal gaarne komen en zouden bij zijn wegblijven hem missen. Toen hij ons dat School en Leven, de Camelia van Japan, de Geschiedenis van August Mars en zooveel meer vertelde, hingen wij aan zijne lippen en keurden wij hem de goede plaats welke hij innam waardig.

Maar onze lezers bespeuren dat wij hem niet onvoorwaardelijk prezen, en dàt konden wij in gemoede niet. Wij willen onze berisping niet in het verguldsel van den lof toedienen. Wij gaan gaarne open en eerlijk te werk en achten ons jegens onze Huisvrienden daartoe dubbel verpligt. Wij rekenen het hem niet hoog aan, dat hij ons somwijlen dingen verhaalt welke wij reeds van andere bezoekers vernamen, b.v. de Jose Juan; want anderen vertelden wel eens op hunne beurt na wat wij van den Huisvriend reeds hadden gehoord; en daartegen kan niemand, of hij moet de eenige wezen die met ons omgaat. - Maar dàt duiden wij hem in alle vriendschap en opregtheid euvel, dat zijn discours somwijlen wat weinig interesseert en dat hij zich nu en dan oude praatjes laat opdisschen als nieuw, om die evenzoo, ofschoon minder met zijne schuld, op zijne beurt ons voor te zetten. - En wat erger is; dat minder belangwekkende is grootendeels niet uit den vreemde. - Herlees eens de redevoering van kapitein Bluf, E.D.S. of het Nieuwerwetsch Huwelijk enz. - De Muzen als Koopvrouwen zijn niet nu eerst ter markt gekomen, en geene Hollandsche meisjes of Groninger wichten; maar echte moffinnen, die wij reeds vóór jaren, slechts een beetje anders geëquipeerd, in Unzer's Arts of Geneesheer ontmoetten, zonder dat zij toen vertelden waar zij eigenlijk vandaan kwamen. - De Twee Doodgravers is eene ongelukkige combinatie van het ernstige en komische, van iets plats en eene poging naar iets

[p. 32]

hoogers, een would be humor met verzen gelardeerd, waarin hier en daar nog te veel goeds is, om den steller niet te waarschuwen voor eene manier, die eene steile hoogte mag heeten aan de grenzen van den wansmaak. ‘Dichters zijn niet geboren gekken;’ maar wie absolute dichter en nog meer humorist wil worden zonder daartoe geboren en gevormd te zijn, begaat ligt gekheden, al is het maar op het gebied der letterkunde.

Maar nu nog een woord ten afscheid, Huisvriend! Gij hebt bij velen toegang en men is aan u gewend. Gij zoudt nog iets beters kunnen dan het bijna uitsluitend op amuseren toeleggen. Gij zijt Huisvriend; word meer vriend! - Behandel meer iets ernstigs en gewigtigs, gelijk gij nu en dan bewijst, dat gij in meer dan éénen trant kunt. Converseer niet slechts, maar raad, troost, gisp wanneer het noodig is. Stem meer den toon aan, dien wij in uw ‘Te huis’, in uw ‘Johan de Witt,’ in uwe ‘Schetsen uit het Dagelijksch Leven,’ in uwe ‘Beestachtige? (beestige of beestelijke) Ideën,’ in ‘Keetje’ en ook in ‘Almelo’ vernamen. Een weinig meer op het utile gezien, opdat wij van u tulit punctum kunnen zeggen.

Wij laten u thans gaan, ofschoon niet zonder dat u ons ‘tot weêrziens!’ naklinkt. - Maar nog iets! Jan de Rijmer, hoe kunt gij de poëzy zoo uit de handen geven? Wij weten van ouds, dat die bezwaarlijk aan betere handen dan aan de uwe kan worden toevertrouwd. Zult gij er om denken?