Tijd en Mens. Tijdschrift van de Nieuwe Generatie. Jaargang 5

[p. 3]

[Willy Roggeman]

Nuages
(tempo: blues)

voor wijlen Django Reinhardt

Je droeg ook de stilte mee achter de hagen
En nog bleven wij een uur een dag
Wij bleven tot de roulotte het reizen verleerde
En haar bestaan zich versteende
De roulotte werd steen huis en wij bleven
Omdat je achter de hagen was gelopen
Met de gouden regen van de blues
De grijze stilte die je schilderde
In pastelkleur rood appel vrucht en kind

En wij schermden met de oude idee
Zij viel als kwikzilver dat wij niet vertrappen konden
Ik vond: ‘het gaat wel zonder’ en de gaten in de jassen
De oude werden met leugens gevuld
Het was armzalig
Hoe wij de dagen met elkaar verspotten
Hoe de mazen doorzichtiger werden
Hoe wij toch niet meer konden geloven
‘Dit is het nieuwe’ dacht er een
En wij namen zijn woorden tussen de vingers
En wij streelden zijn woorden
Als zeldzame huiden van dieren die men lang had opgejaagd
Als nekhaar van bloemende vrouwen
Hoelang sloegen wij onze driften tam aan deze buit?

De roulotte had zichzelf verloochend. Het huis-zijn kankerde
haar uit. Wij maakten vuur en verbrandden haar. Wij stonden

[p. 4]

 

gans buiten nu, ontdaan van het oude, dat smeulde, en zich

 

aanspande om niet dood te gaan. En wij dansten in de asse de

 

ritusdans van heidenen en vonden genoegen in het nieuwe spel.

 

Wij stonden buiten alles. Waren wij buiten onszelf? Buiten

 

het mens-zijn getreden?) Wij vloeiden alleen als de seizoenen

 

in de kringloop van het jaar. In die winter moesten wij dood-

 

gaan. Dit was een nauwe cirkel zonder traditie en met het blinde

 

tasten in de winden van de toekomst. De landen werden een

 

kaal schedelveld. Wij kregen zwarte barsten in de huid, waar

 

de haat een uitweg zocht.

En in de stad van nu:
De magische lampions van het neurosennet
Het stelsel van brandende bloeddraden
Met de kinderen de kinderen met de bal de rode
De tram de gele blokkendoos
Iemand die zei: ‘God verdoem mij’
Een ander die bad: ‘Heilige Maagd’
Een plein met stofwolk paddestoel
En ik in de stam van de zwam als worm
Die viel uit een straat in een steeg
Door de steeg op een plein met bomen
Met bloeiende bomen met bloemen blauwe
Liep en deed maar liep en deed maar enzovoort

Je droeg de stilte mee, en wij laaiden op en werden vlam, vuur
van onszelf. Welke rare gouddelvers wij waren in dit vijandige
land? De dag in de bistro, waar ik je naam op de marmerplaat
schreef, brak je terug in mij binnen. Ik had geroepen ‘Eli, Eli,
lamma sabaktani’, omdat je achter de hagen was gelopen...
(zie a)
Je stond in holle ruimten, waar de blues in bruiste als een
hoge fontein. Het water van de bewegende glazen plant steeg
en viel in zichzelf. En wij speelden maar jazz. Was dit het

[p. 5]

 

nieuwe spel van de steeds bewegende cirkel? Of gaf je een

 

glimp van het eeuwig idool ten geschenke? In je handen trachtte

 

ik het geheim te lezen.

Ik zoek je nog in formule te brengen
Begrijp je: dit is geen geloven.
Ik zou toch weten moeten
Dat 1000 handen analyse poogden
En waren als kinderen die in onbegrepen boeken zagen.

De angstlijken in de stildrijvende stroom
De walgzweren in een metalen doos op de schouw:
Ik weet, dit alles is mijn droom in 't land der mikroben.

WILLY ROGGEMAN

[p. 6]

Landschap
(vier aspecten)

Onze handen stootten zich als glas. Wij toonden eenvoudige
lach van maskers. Stil en star. Kusten elkaar correct op houten
lippen. Dit was de wet. En alles was eenvoudig.

O maj ubo tib. Wij, doolaars in de mystische tuinen in de rode
tuinen van mystische dromen, die rookten lang mutasigaretten
van christelijk dogma, hoe waren wij eenvoudig en dom.
En ik wist niet, dat je veld kon zijn, dat je ertsen onder je bast
bezitten moest, dat je boom in elk seizoen was.

Plots nam je de trein. Ik zag je door het raam. Een blauwe
vogel steeg aan uit de verre rook. Maj uba tib, blauwe vogel.
Ik neem je aan de kloof van mijn gelaat.
In de splinters van mijn lippen.
Je sterft in een verloren zaal ergens diep in bloedlanden mijn.

In de morgen achter de hagen
hebben de vrouwen onze lijven gevonden
die als pas verlaten kleren lagen
warm op bedauwde gronden.

WILLY ROGGEMAN

[p. 7]

Gewonde vogel van je oog

Het glas van je huid
Loop ik ongebroken door
En schuil mijn bange honden
Voor de lage regen van de dag
Voor de blues van het denken
In het duin van jebloed
Het blonde duin van zon
De open mond een kind

En je wordt het bed
Van humus waar ik leg
Het grijze dikke zaad
Van walg en ver
Verwezende angsten
In het land van je bloed
In de zee van magie
Drijft
De vogel van je oog
Dodelijk gewond weerom

WILLY ROGGEMAN

[p. 8]

Wordende nachtvormen

Ik breek je borst
Uit de steen
Uit de nacht
Van je bloed het kind
En wandel met mezelf
In de sokel van het niet
In de rook van het woord
Door het raam
Van een droom en
Langs de barst
Van mijn geslacht
Loopt het embryo
verloren
Op mijn ogen staat
Het dagwater van de tijd
Terug.

Vreemd verlangen van wal te gaan
In zee van niets en witgeweekte angst
Elke avond de grijze grens te nemen
Als een mond een lief
Een breed vol veld

Elke morgen een schuine lijn te schuiven
Tot morgen langs de lijn te gaan
En dit lichaam warm te verlaten
Te vallen uit het vast bezit
Het weten en het bidden
Aan een krans van sperma verloren

[p. 9]

c.

 

In het schuim van de dode droom

 

Het dragend schuim op klam strand

 

In de herinnering van de morgen

 

Ligt het lijk (lang en lelijk)

 

Der intimiteit

 

Mineur moment van euwigheid

 

Spijker in het waterhout van het geslacht

 

 

 

O de ogen van de zeezwammen

 

Worden vuil en vel op drogend zand

WILLY ROGGEMAN

juli 54