De Tijdstroom. Jaargang 4

[p. 405]

Duitsche Letteren
‘Vorsommer’   Jan Venkeleer

Karl Benno von Mechow: ‘Vorsommer’. Albert Langen, Georg Müller. München.

Hebt gij ooit de lente gezien? Zaagt gij nooit de zwangere zomerbelofte? O, zoo menigmaal, nietwaar!

Verheug u dan, mensch, die oogen hebt om het schoone te zien, een hart om zuiverheid aan te voelen, te beamen en te waardeeren, een lichaam dat bidden en een vleesch dat geestelijk hunkeren kan. Gelukkige mensch, die nog niet volledig zijt aangetast door den kanker van dezen tijd, d.i. het defaitisme; waardige en waardevolle mensch, die in dit, uw leven, voor uwe onsterfelijke ziel, de gave ongeschondenheid, voor uw strikt onafwendbaar levensgepraal, de algeheelheid van een zuiver geestelijk begrip veroveren wilt; prachtmensch, die in de zoogenaamde werkelijkheid waar men niet buiten kan, kamplustig en doordrijvend, de uiteindelijke waarheid ontdekken wilt en ophemelen -zult; gij, die niet alleen een werk leest, doch in een werk doordringt, gij zult onze eigenaardige wereld kunnen verdeelen, en naar waarde weten te schatten, de diepe brokken van geloof en liefde. Voor hem, die het nog niet beu is, op te marscheeren naar het schoone en het goede, schreef K.B. Von Mechow zijn ‘Vorsommer’.

Hoe omstreden ook, welke verscheidenheid van oordeel ook daarrond ontstaan zij, is ‘Vorsommer’ voor mij, het werk van een volslagen dichter, een mensch die niet meer verlangt dan, dienend in de meest volstrekte teruggetrokkenheid, te mogen schenken, te mogen helpen aan den bouw van den reusachtigen tempel der kunst. Er zijn zoo van die zonderlinge lieden, en goddank zijn er nog velen, die stil en ongedwongen, zichzelf geheel vergetend, met schier kinderlijk klare oogen, alles opmerken wat er onder de zon geschiedt, en daarvan meesterlijk vertellen.

Juist deze eenzaamheid is de moeder der aandacht. Aandacht schenkt begrip en kennis. Kennis evenwel blijft jammerlijk leeg, zonder de meesterhand van den smid. Zwaar zwoegen, koudklam-

[p. 406]

mig zweet, onuitputtelijken strijd met eigen gemakzucht en neerhalen van den afgod ‘Ego’ zijn tenslotte de noodzakelijke vereischten om een roman, de benaming waard, te veroveren.

Wat vooral de persoonlijkheid van K.B. Von Mechow kenmerkt is de luidruchtige en verbazende eerlijkheid waarmee hij den strijd voert tegen zichzelf.

Wat leeft er dan in ‘Vorsommer’? O, zooveel. En de geschiedenis? O, zoo weinig.

Er is een meisje: Ursula; een jongen: Thomas.

Genoeg om een wonder van konstruktie daar te stellen.

Genoeg om in volmaakt katholieken zin de nieuwe jeugd te schetsen, met hare klaarheid, keuschheid en mannelijkheid.

Het zal U wellicht verwonderen dat een landelijke idylle in onzen tijd - de tijd van machine en geweld, de tijd van het onverschillig, houterig, ongeloovig sukkelgangetje - uitgroeien kan tot een epos van den overgang: de wording van nietsnut tot mensch, met den liefdeblik voor arbeid, land, en schepping, een hymne aan God.

In deze periode van crisis en ongeloof, moest er echter noodzakelijkerwijze een tegenwicht ontstaan; oprechtheid stelt zich op tegen brutale leugen, mededeelzaam streven naar meerderwaardigheid tegen laf en plat neerhalen van het onstoffelijke.

Het mag daarbij als een bijzondere verdienste worden aangestipt dat het boek ‘Vorsommer’ onlangs bekroond werd met den prijs der Harry Kreismann Stichting, die jaarlijks tusschen wetenschap en kunst wordt verdeeld.

Als daarbij dan de bekroonde schrijver iemand is, die tot de oorlogsgeneratie behoort, krijgt dit feit een bizondere beteekenis. Een beteekenis die wij niet mogen onderschatten, wij, die in onze gewesten schier vruchteloos kampen met den druk naar omlaag. K.B. Von Mechow grijpt in zijn roman ‘Vorsommer’ terug naar het hoogere, naar het geestelijk volksbezit, dit heilig bezit dat ons huiveren doet en ons welgevallig is.