De Tijdstroom. Jaargang 4

[p. 403]

Kronieken

Russiese Letteren   André Demedts

Iwan Boenin. - ‘Mitja's liefde’. Uitg. A. Manteau, Arenbergstraat, Brussel. Ing. 27,50 Fr. Geb. 42 Fr.

Boenin is in 1870 te Woronesch in Zuid-Rusland geboren. Als zeventienjarige liet hij zijn eerste gedichten verschijnen. Er volgden verschillige bundels lyriek, romans en novellen. Na de communistische revolutie verliet hij zijn vaderland om zich in Frankrijk te vestigen.

Van Boenin's poëzie, die in Duitsche vertalingen tot ons kwam, kan men houden om haar oprechtheid en om de bijna klassieke beheersching, die de dichter er weleens in bereikt. Al toont hij er zich ook niet in als een diep denker of als een hevig gevoelsmensch, doch veel meer als een beschrijver van stemmingen, waardoor hij eenigszins aan Verlaine en von Hofmannsthal verwant lijkt. Men bewondert hem niet, men ziet naar hem niet op als naar een meester, doch men kan hem beminnen om die grond van weemoedigheid, die in hem aanwezig is en om het besef van een smartelijk levens-aanvoelen, dat hij in een goedgebouwd gedicht uitspreekt. Zijn poëzie is niet modern naar de vorm, zij is prosodisch en traditioneel. Boenin sluit bij Poeschkin aan, al heeft hij ook diens doordringend genie niet.

Een stuk moge volgen in de Duitsche overzetting van Alexander Eliasberg:

‘Dunkle Nachtschatten schleichen
Und der Ost ist so blau.
Uebers Feld von den Teichen
Geht ein Wint lind und lau.

Heiss und schwül war's am Tage
Und die Nacht näher zieht,
Und sie nimmt jede Plage,
Und sie summt ein Wiegenlied...

[p. 404]

 

Traurig schreitet die Nacht...

 

Einsamkeit... Finsternis...

 

O mein Herz! schlaf doch ein,

 

Ruhe aus und vergiss...’

Zonder groote verwachtingen, doch vol belangstelling heb ik dan ‘Mitja's Liefde’ gelezen, het boek waar de Nobelprijswinnaar zelf, het meest van te houden heet.

In Mitja, de held van deze roman, leeft geen sprankel van wat wij na Dostojefski en Tolstoï, de Russische ziel zijn gaan noemen. Er is niets van haar hartstocht en van haar gloed in hem. Hij is gewoonweg een zwakke, onmannelijke jongen, weekelijk en tamelijk onverstandig. Een student, die zijn lief wantrouwt en die in zijn ziel het besef van haar verraad laat ontwikkelen, tot dat hij zich zelfmoordt als hij eindelijk zekerheid heeft.

Dat weinig oorspronkelijk gegeven, met het zeer gemakkelijke slot, vormt een verhaal van een goede honderd bladzijden, dat te eng en te beschrankt is, om roman te kunnen heeten. Het is een zielkundige ontleding, die fijn van opmerkingsvermogen en doordringingskracht is, doch daarom nog niet als buitengewoon valt te loven. Onze Buysse is in dat opzicht veel sterker dan Boenin.

Voor zoover als uit de vertaling kan besloten, moet de Rus een schoone, nauwkeurige taal schrijven, die echter te weinig gespierd schijnt voor een romancier. En als bouw laat zijn werk veel te wenschen over.

Er waren verscheidene schrijvers, die de Nobelprijs meer verdienden dan Boenin, en als de Zweedsche heeren hem toch aan een Rus wilden geven, kwam Gorki het eerst in aanmerking.