Kronieken
Nederlands Proza
Straat Magellanes André Demedts
G. Vander Woude. - ‘Straat Magellanes’ - W. De Haan. Utrecht.
J. Vander Woude's boek is een blijde verrassing, na de onhandige en mislukte novelle, die de Vrije Bladen van hem lieten verschijnen. ‘Straat Magellanes’ behandelt een episode uit de reis van Admiraal Van Noordt, de eerste Nederlander, die in Hollands gouden tijd, met zijn vloot rond de wereld zeilde.
Het is het verhaal van een koppig-volgehouden wilskracht om spijts alle moeilijkheden en vergissingen, tegen muiterij en vijanden in, niettegenstaande tegenwinden en stormen, het einde van den tocht te bereiken. Admiraal Van Noordt beheerscht en stuwt zijn mannen als een echt leider; hij is de groote verpersoonlijking van wilskracht, eenvoud en eerlijkheid. Hij wordt in zijn sobere grootheid een zinnebeeld, lijk de Prinsevlag op de mast er één is.
Onwillekeurig moet men bij de lezing van Vander Woude's werk steeds weer aan Slauerhoff denken. De Slauerhoff van ‘Schuim en Asch’ en van ‘Het Ve boden Rijk’. Niet dat V. d. Woude met hem veel meer gemeen heeft, dan dezelfde liefde voor schepen en de zee, maar het avontuurlijke dat in hun onderwerpen ligt, geeft aan hun boeken dezelfde krachtvolle adem.
Het valt niet te ontkennen, dat de aard van het gegeven medegewerkt heeft om Van der Woude's stijl te vormen. Vooralsnog vinden de gaven, die deze jonge romanschrijver, blijkt te bezitten, hun oorsprong in het materiaal dat buiten hem ligt. Een geschiedkundig verhaal maakt het zijn bewerker in zekeren zin wel gemakkelijk, doch terzelfdertijd beteekent het ook een ernstig gevaar: het kan den schrijver er toe brengen slechts een kommentaar of een uitweiding te leveren bij de stof, die hij onder handen krijgt. Wij hoeven niet te vergeten dat de kunstenaar te herscheppen heeft wat hij behandelt en dat zijn taak zeer verschillend van den geschiedenisschrijver is.
J. Van der Woude's sterkte ligt totnogtoe in zijn karakterbeelding. Enkele der personen, die hij oproept, zijn volledig uitgeteekend, al missen zij wel eenigszins diepte en al missen zij gelukkiglijk de gecompliceerdheid waaraan onze tijd gewoon is geworden. Hij kan een zielkundige ontwikkeling blootleggen, haar volgen in haar stilten en stroomversnellingen, haar dwingen uit te monden in haar onvermijdelijke oplossing.
Wij hopen dat een volgend werk V. d. Woude's talent zal bevestigen. Er is in zijn levenshouding een grootschheid, die de Nederlandsche kunst kan helpen groeien boven oppervlakkigheid en knoeierij.
Ondertusschen verdient uitgever De Haan allen lof voor het initiatief, dat hij nam door de reeks ‘De Voortrekkers’ te doen verschijnen.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd